Milli Kitabxana
119
QARANLIQDAN İŞIĞA
Bir pərdəli pyes.
İŞTİRAK EDƏNLƏR
O ğ u z - qoca bir türk.
U l u ğ - onun oğlu.
Ə b d ü s s ə l a m - qoca bir ərəb.
Q a s ı m - onun oğlu.
Z e y n əb - onun qızı, Uluğun namizədi.
C ə m ş i d - qoca bir fars.
Q u b a d - onun oğlu.
F i r ə n g i z - onun qızı.
B a h a d ı r - qoca bir hindli.
Ə k b ə r - onun oğlu.
L i-x u n-c a n ğ - qoca birçinli,
X u n-x u z - onun oğlu.
M a r z a v a n - əcinnə jandarması.
C u r c a n - əcinnə komandanı, Daxnaşın pəhləvanı.
İ k i m ə m u r.
Bir taqım əcinnə qoşunu.
Səhnə qaranlıq bir mağara içini göstərir. Pərdə qalxdıqda cavanlar ayaq üstə və qocalar
oturmuş görünür.
Ə b d ü s s ə l a m. Ey Oğuz oğlu Uluğ, bizi buraya toplamaqdan məramın
nədir? Bilmək istərik.
C ə m ş i d. Ey Oğuz oğlu, qəlyanımın vaxtıdır, deyəcəyini tez söylə, dözə
bilmirəm.
L i-x u n-c a n ğ. Ey Oğuz oğlu, tiryakim qaldı. Mətləbini əcələ söylə.
U l u ğ. Ey əhli zülmət! Bu qaranlıq dünyada əsrlərcə yatdığın yetər, bu qədər
sərxoş olub alçaqlara qul olduğun yetər, həşərat kimi ayaqlar altında süründüyünüz
yetər. Qəflət yuxusundan ayıl. Acizliyi, zəifliyi burax. Kim olduğunu düşün. Səni
işıqdan məhrum edib bu qaranlığa salan divləri, cinləri yıx, əz, qır, özünü onların
zülmündən xilas et. Bu zülmət aləmindən işıqlı dünyaya çıx!..
Milli Kitabxana
120
B a h a d ı r. Ey Oğuz oğlu, nə söyləyirsən? Məyər bu zülmət aləmindən başqa
bir qeyri dünya da var?
U l u ğ. Bəli, var. Onun adı işıqlı dünyadır. Onu yüksək intəhasız fəzadan günəş
işıqlandırır. İşıqlı dünyanın gözəlliyi vəsfə gəlməz. Yaşıl mənzərəli dağlar,
üzərindən şıqqıltı ilə axıb mühitlərə tökülən nəhrlər, qayalardan fəvvarələnib uçan
şəlalələr, çiçəklərlə bəzənmiş çəmənlər, seyrəngahlar, gülşənlər, onlarda ötüşən
quşlar, uçuşan rəngbərəng pərvanələr, müxtəlif heyvanlar işıqlı dünyanı
zinətləndirir...
Ə b d ü s s ə l a m. Ey Oğuz oğlu, toxda, əcaba əfsanəyi söyləmək üçünmü bizi
buraya toplamısan.
L i-x u n-c a n ğ. Ey Oğuz oğlu, elə nağılları bu çocuqlara söylə, biz qocaları
belə xürafat ilə aldada bilməzsən.
C ə m ş i d. Ey sükuta getmiş Oğuz! Oğlun dəli olmuş, başına çarə qıl.
Ə b d ü s s ə l a m. Oğuz, bu gündən əhdimiz pozulur. Mən qızım Zeynəbi belə
sərsəriyə vermərəm.
O ğ u z. Ey Əbdüssəlam, əhdini tez pozursan. Uluğ sərsəm olmuşdur, - bu
doğru, fəqət onu əqlə gətirmək asandır.
U l u ğ. Ey mənə cünun nami verən əhli-zülmat! Mən söylədiyim əfsanə deyil,
həqiqətdir. Mən o işıqlı dünyanı bütün vücudumla hiss edirəm, görürəm, eşidirəm.
Sizlər isə paslanmış, qabarlanmış əqlinizlə qüvvətdən düşmüş, zəifləşmiş hissinizlə
onu dərk edə bilməyirsiniz.
Səhnə dalından kamança səsi gəlir.
Ah... Yenə qulağıma o dünyanın musiqi sədası gəlir... Dinləyin, dinləyin...
Eşidirmisiniz?
Q o c a l a r. Eşitmirik.
U l u ğ. Eşitməyirsiniz, çünki karsınız...
Yuxarıdan ağ işıq görünür.
Bax... bax... o səmadəki nuri görürmüsünüz?
Q o c a l ar. Görmürük.
U l u ğ. Görmürsünüz, çünki korsunuz. Ey əhli-zülmət! Mən Oğuz oğluna
inanınız. Bu divlər tərəfindən hörülmüş sədləri yıxıb, bu qayaları dəlib deşərəm,
sizi bu zülmətdən işıqlığa çıxardaram. Hər kəs mənə inanırsa, bu qırmızı inqilab
bayrağı altına gəlsin.
Qırmızı bayrağı qaldırır.