ƏHMƏD AGDAMSKİ(5.1.1884-1.4.1954)
Ağdamda ziyalı və musiqi səriştəli ailədə doğulub. Soyadı Bədəlbəylidir və "Ağdamski"
ləqəbini səhnəyə çıxandan sonra götürüb. Atası Bəşir kişi Qarabağın sayılıb seçilən kişilərindən
olub. Nəsilləri Qacarlar sülaləsinin bir qoludur. Lirik tenor səsi olub və öz məlahəti, xoş avazı ilə
seçilib. İlk təhsilini Ağdamda alan və yeniyetmə yaşlarından Bakıya gələn Əhməd Ağdamski burada
realni məktəbi bitirib. İlk milli operamız "Leyli və Məcnun" 12 yanvar 1908-ci ildə "Nicat"
cəmiyyətinin teatr truppası tərəfindən tamaşaya qoyulanda Əhməd Ağdamski qardaşı Bədəl bəyin və
qohumları Üzeyir bəyin təklifi ilə xorda oxuuyub. İkinci tamaşada isə Leylinin partiyasını oxuyub
və böyuk uğur qazanıb. Onun həm gözəl səsi, həm də zərif səhnə plastikası Leylinin, eləcə də digər
qadın obrazlarının cazibədar, baxımlı və təravətli çıxmasına möhkəm təməl yaradırdı. Səhnəmizdə
aktrisalar olmayanda Əhməd Ağdamskinin yaradıcılığı mövcud boşluğu xeyli aradan qaldırıb.
Əhməd Ağdamskinin səhnədə ən gözəl yöndaşı məşhur opera aktyoru Hüseynqulu Sarabski olub.
Onların Leyli və Məcnun, Əsli və Kərəm, Sərvər və Gülnaz, Minnət xanım və Mərcan bəy duetləri
milli müsiqili teatr sənətimizin parlaq səhifələrini təşkil edir.
Qafqazda, Orta Asiyada qastrol tamaşaları ilə böyük rəğbət qazanan Əhməd Ağdamski
Bakıda, "Nicat", "Səfa" mədəni-maarif cəmiyyətlərinin teatr truppalarında, Hüseynqulu Sarabskinin
"Müsəlman opera dəstəsi"ndə və "Zülfüqar bəy və Üzeyir bəy Hacıbəyov qardaşlarının
müdiriyyəti"ndə aktyorluq edib. Az müddət Milli Dram Teatrının opera truppasında işləyib. Xeyli
dramatik rollar da oynayıb.
Əhməd Ağdamskinin yaradıcılığında Leyli, Əsli, Təhminə, Xurşid banu, Gülnaz, Minnət
xanım ("Leyli və Məcnun", "Əsli və Kərəm", "Rüstəm və Zöhrab", "Şah Abbas və Xurşid banu", "O
olmasın, bu olsun" və "Ər və arvad", Üzeyir bəy Hacıbəyov), "Şahsənəm" ("Aşıq Qərib", Zülfüqar
bəy Hacıbəyov), Mah ("Mehr və Mah", librettosu Hacıbaba Şərifovun və musiqi tərtibatı David
Slavinskinindir) opera və operetta rolları xüsusi yer tutur.
1916-cı ildə "Arşın mal alan"operettasının ilk ekran həyatlarından birində Əhməd Ağdamski
Gülçöhrə roluna çəkilib. 1923-cü ildə Ağdama gələrək burada dram truppasının fəallaşmasında
yorulmadan çalışıb. İstedadlı tarzən və musiqi müəllimi kimi Ağdam və Ağdaş rayonlarında işləyib.
Əhməd Ağdamski 17 iyun 1943-cü ildə Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi
fəxri adı ilə təltif olunub.
Dostları ilə paylaş: |