OPERA VƏ BALET TEATRINDA
REJİSSOR SƏNƏTİ
(1925-2004)
Opera truppası 1925-ci ildə Akademik teatrdan ayrılıb bugünkü Opera və Balet Teatrının (o
vaxtı Rus Operası adlanırdı) kollektivinə birləşib. İlk on ildə Azərbaycan truppası ayrı olub və onun
baş rejissoru da müstəqil işləyib. Sonralar baş rejissor teatrın bütün heyətlərinə (opera, balet, xor,
orkestr) rəhbərlik edib.
Azərbaycan truppasına 1925-1927-ci və 1929-1930-cu illərdə müəyyən fasilələrlə Akademik
teatrın aktyoru Ab-basmirzə Şərifzadə, 1928-ci ildə Yusif Yulduz rəhbərlik ediblər. Onlar təkrar-
təkrar Üzeyir bəy Hacıbəyovun "Leyli və Məcnun", "Əsli və Kərəm", Müslüm Maqomayevin "Şah
İsmayıl", Zülfüqar bəy Hacıbəyovun "Aşıq Qərib" operalarına, Üzeyir bəyin "Məşədi İbad", "Arşın
mal alan" operettalarına quruluşlar veriblər. Hər iki rejissor ilk növbədə truppanın formalaşmasma
və yeni forma axtarışlarına can atıblar, müəyyən yaradıcılıq üslubunu formalaşdırmağa çalışıblar.
1931-ci ildə Soltan Dadaşovun Rusiyada ali musiqi rejissoru təhsili alıb opera teatrına
gəlməsi kollektivin yaradıcılıq səylərini gücləndirib. Dünyanın məşhur bəstəkarlarının opera
əsərlərini tərcümə edib oynamaq istiqamətində müəyyən nailiyyətlər qazanılıb. Teatr klassik Avropa
və rus operalarını həm Azərbaycan, həm də rus truppalarında tamaşaya hazırlamaq üçün cəsarətli
addımlar atıb.
AMDT-nin rejissorları Aleksandr Tuqanov, İsmayıl Hidayətzadə və Ədil İsgəndərov tamaşa
hazırlamaq üçün Opera və Balet Teatrına dəvət alıblar. Tuqanovun quruluşunda Müslüm
Maqomayevin "Şah İsmayıl" (1924), "Nərgiz" (1945), Üzeyir bəy Hacıbəyovun "Əsli və Kərəm"
(1925), Ədil İsgəndərovun səhnə təfsirində "Şahsənəm" (1938) operaları göstərilib. İsmayıl
Hidayətzadənin 1937-ci ildə hazırladığı Üzeyir bəy Hacıbəyovun "Koroğlu" operası kollektivin
monumental-romantik qəhrəmanlıq üslubunda əzəmətli sənət nailiyyəti olub.
* * *
Dostları ilə paylaş: |