"Tərəqqi"
İran maarif cəmiyyətinin biri də "Tərəqqi" adlanıb. Əsasən fəhlə klublarında tamaşalar
oynayan bu cəmiyyət 1919-cu ildə fəaliyyət göstərib.
"Ittıhad"
İran cəmiyyəti idi və əsasən, mədəni-maarif işlərı ılə məşğul olurdu. Cəmıyyətın
nızamnaMəsmə görə kollektiv xeyriyyə məqsədilə ayda bir dəfədən az olmayaraq teatr tamaşası
oynamağı qərarlaşdırmışdı. Bu cəmiyyətin Bakıda və Tiflisdə məktəbləri və qiraətxanaları, hətta
kiçik kitabxanaları da vardı.
Tiflisdə və Bakıda eyniadlı cəmiyyətin və məktəbin teatr truppası yaradılmışdı. Bakıdakı
teatr bölməsi 1916-1919-cu illərdə mövcud olub.
Bakıda "İttihad"ın müstəqil truppası və daimi aktyorları yox idi. Cəmiyyət, əsasən, "Nicat"
və "Səfa" ilə əməkdaşlıq edir, daha çox "Şərq müsamirəsi" keçirməyə üstünlük verirdi. Belə
müsamirələrdə yığılan vəsaiti maarifçilik işlərinə xərcləyən cəmiyyət teatr tamaşaları hazırlamaq
üçün şəhərin qabaqcıl sənət xadimlərini dəvət edirdi. Tamaşalar qısa müddətə hazırlanır və kirayə
götürülmüş binalarda "İttihad"ın emblemi ilə tamaşaçılara göstərilirdi.
"İttihad" öz tədbirlərinin bədii hissəsində daha çox məzhəkə, vodevil və musiqili məsxərə
tamaşalarının göstərilməsinə üstünlük verirdi. Burada həm vaxt faktoru rol oynayırdı, həm də
cəmiyyət belə kiçik həcmli tamaşaların göstərilMəsmə az vəsait xərcləyirdi. Ayda bir dəfə oynanılan
tamaşalar içərisində Mirmahmud Kazımovskinin "Vurhavur" (Vur-ha-vur"),
"Daşım-daşım", Əhməd Qəmərlinin iqtibas etdiyi "Tamahkarlıq və yaxud məkrizənən"
musiqili komediyaları, M.Əlibəyovun "Məhkəmələr qarşısında tökülən göz yaşları", Səkinə
Axundzadənin "Elmin mənfəəti", Sultan Muradovun "Kəblə Xudu", Mehdi bəy Hacınskinin "Ac
bəy", Mirzağa Vəlizadənin
"Aclıq qurbanları", Sultanməcid Qənizadənn "Xor-xor", "Dursunəli və ballıbadı", təbdil
olunmuş "Bizim kirayənişin özünü öldürdü", "Mən ölmüşəm" məzhəkələri üstünlük təşkil edirdi.
Dostları ilə paylaş: |