26
təsdiq edir). Elmi aspektlərdə, araşdırma və düşünmə prizmasında siyasət
fəlsəfənin predmetidir, obyektidir. Siyasət çoxaspektli, sistemli, həmçinin
sistem daxilində akkomodasiya (yəni, uyğunluq xassəsini özündə əks etdirən)
xarakterli olduğundan fəlsəfə onu düşünür. Siyasət sistemdə həm də fərqlidir.
Siyasət şəbəkəlidir, genişlənəndir. Horizontal və şaquli olaraq məkanlarda
aktların genişlənməsini özündə ehtiva edir. Siyasət dövlətin həm daxili, həm
də xarici aktlarının cəmindən ibarət olduğundan, genişləndikcə özündə
struktur elementləri cəlb etməklə, böyük sahə yaradır. Siyasətin tərkibi
müxtəlif aktlardan ibarətdir. Bu baxımdan da strukturda fərqli enerjini özündə
cəmləşdirir. Müəyyən məkanda siyasət vahid məzmun kəsb edir və öz
tərkibinə cəlb edir.
Fəlsəfi məzmun, fəlsəfi mahiyyət, dərinlik, ali məzmun hər bir mənalı
hərəkətdədir.
Fəlsəfənin
ə
sas
funksiyası
düşüncələr
zamanını
genişləndirmədir, dərinləşdirmədir. Düşüncə genişlənir, axar artır və
müəyyənlik də artır. Bu baxımdan da siyasət müəyyən olunur. Aktlardan yeni
aktlar törəyir. Resurslar üzərində nəzarət həyata keçirilir, təsir formalaşır.
Fəlsəfə (mövcud resurslar üzərində düşünmə) siyasəti müəyyən edir, axarı
cızır. Axarlar arasında əlaqənin zərurətini və mahiyyətini ortaya qoyur.
Gələcək məkanları, hadisələri və zamanları özündə ehtiva edir. Bu baxımdan
da elmi və təcrübi planlaşdırılma həyata keçirilir. Resurslar mərkəzlərdən
yönləndirilir. Fəlsəfi düşüncələr aktların xassələrini müəyyən edir. Siyasətin
nəticə etibarilə nəyə xidmət etməsini müəyyənləşdirir. Siyasətin zaman və
məkan kriteriyası üzrə həyata keçirilməsinin əsaslarını üzərə çıxarır.
Siyasət fəaliyyətdir, hərəkətdir. Siyasət və fəlsəfəni (siyasətin fəlsəfəsini)-
hər iki anlayışı siyasi hərəkətlərin (hərəkətlərin siyasi mahiyyəti, dövlətə və
hakimiyyətə aid olan tərəfi məhz hərəkətlərə siyasi mənalar verir) mahiyyəti
və məzmunu anlayışları vəhdətdə birləşdirir. Hakimiyyətin hərəkətləri,
bunlardan meydana gələn hadisələr, aşkarlanmalar, təsiredici aktlar
siyasətdir. Hakimiyyətin əxlaqı və normalara uyğun hərəkəti cəm halda
siyasətin fəlsəfəsini meydana gətirə bilir. İstənilən hərəkət öz ardınca digər
vəziyyətləri yaradır. Çünki elementlər hərəkətdə olur, digər məkandakı
elementləri hərəkət vəziyyətində saxlayır. Nəticə etibarilə istiqamətlər axarı
yaranır. Buna görə də siyasətin əsasını təşkil edən hərəkətlərin (hakimiyyətin
hərəkətlərinin) mahiyyəti məhz özündə siyasətin mahiyyətini meydana gətirir.
Dövləti də tərəflər olaraq hakimiyyət və vətəndaş-
idarəedən (mənbə elə
Dostları ilə paylaş: