Kedi ve köpeklerde diabetes mellitus

Laboratuar Bulgular: Hiperglisemi, glikozüri, karaciğer 

enzim aktivitelerinde artış, hiperkolesterolemi ve 

hiperproteinemi yaygın laboratuar bulgulardır (10, 34, 

52). 

 Karbonhidratlardan 

fakir 

gıdalarla beslenen 

hayvanlarda glikozüri görülmeyebilir (44). Kan glikoz 

düzeyi çoğunlukla 200 mg/dl’nin üzerinde iken 

asemptomatik diabette glikoz düzeyi 125-180 mg/dl’dir 

(4).  

Kan glikozu renal eşiği aştığında (köpeklerde 180 

mg/dl, kedilerde 200 mg/dl) glikozüri şekillenir ancak 

glikozüriye tüm diyabetiklerde rastlanmayabilir (4, 36). 

 

Tip 1 Diabetes Mellituslu hastalarda serum insülin 

düzeyi <20 µU/ml iken, Tip 2 Diabetes Mellituslu 

hastalarda serum insülin düzeyi >26 µU/ml’dir (33). 

 Yağ mobilizasyonunun fazla oluşuna bağlı olarak 

lipemi oluşur (14, 24, 34, 52). Açlık plazma örnekleri 

bulanıktır (4, 33). Kolesterol değeri hastalığın erken 

dönemlerinde 300 mg/dl iken ileri dönemlerinde 900 

mg/dl’dir (4). İleri olgularda kolesterol düzeyi artışı ile 

birlikte plazma trigliserit, lipoprotein ve serbest yağ asidi 

konsantrasyonları da artar (4, 17, 33). Hepatik lipolizis 

sonucu serum ALT ve ALP aktiviteleri çoğunlukla 

yüksektir (4, 17, 33, 36, 44).  

 

Diabetetik ketoasidoziste ketonemi ve ketonüri 

saptanır (24, 33). Şekillenen metabolik asidozis nedeni ile 

kan pH’sı düşer (12, 53). Asit-baz dengesindeki 

bozukluklarla birlikte sıvı-elektrolit bozuklukları da 

görülür (17, 34). 

 

Kan üre düzeyleri ve serum kreatinin değeri primer 

böbrek yetmezliği ve prerenal üremi olmadıkça normaldır 

(4, 17). 

 

Akut ve kronik pankreatitisli köpeklerde serum 

lipaz ve amilaz aktiviteleri yüksektir. Kronik yangı ve 

böbrek yetmezliği durumlarında da serum pankreas 

enzimlerinin konsantrasyonlarının yüksek olabileceği 

unutulmamalıdır (1, 17). Diabetli hastaların idrar 

muayenelerinde sekunder olarak şekillenen üriner sistem 

enfeksiyonları nedeni ile proteinüri olabilir (4, 12, 17).  

 

Diabetik hayvanlarda kan vitamin D ve osteokalsin 

düzeylerinde önemli bir azalma meydana gelmekte ve 

bunun sonucu olarak paratiroid hormon salınımı 

artmaktadır. Hiperglisemi barsaklardan kalsiyum 

emilimini azaltırken, idrarla kalsiyum ve fosfor atılımına 

neden olur (54). 

 Diabetli 

hastaların hemogramı komplike olmayan 

olgularda genellikle normal olmakla birlikte eritrosit, 

lökosit ve plateletlerin yapı ve fonksiyonlarındaki 

bozulmalar diabetin hematolojik komplikasyonlarını 

gösterir. Komplikasyonların çoğu uzun süreli seyreden 

hiperglisemiye, daha azı ise ketoasidoza bağlı olarak 

meydana gelir (4, 17, 55). 

Tanı:  Hastalığın tanısı anamnez, klinik ve laboratuar 

bulgulara göre konur (9, 17, 44, 56). Kedi ve köpeklerde 

kesin tanı klinik belirtiler, hiperglisemi ve glikozürinin bir 

arada bulunması ile konur (17, 23, 56). Her zaman için 

kanda glikoz tayini yeterli olmayabilir. Bu durumda oral 

veya intravenöz glikoz tolerans testi yapılır (4, 11, 33, 35). 

 Hastalığın tanısında serum fruktozamin, glikoz ve 

hemoglobin konsantrasyonlarının belirlenmesinden de 

yararlanılır (9-12, 14, 57, 58). Bu testler özellikle strese 

bağlı olarak şekillenen hiperglisemi olgularının diğer 

diabet olgularından ayırt edilmesinde önemlidir. Çünkü 

bu testler kısa süreli stresten etkilenmezler (11, 33, 51).