BİOSFERİN MƏHSULDARLIĞI – Bir il ərzində onun
biokütləsinin ümumi artımı. Son hesablamalara görə (Uitteker, 1980)
illik (ilk) bitki məhsulu (quru kütlə) 170
⋅ 10
9
t olub 300-500
⋅ 10
2
C
ener. ibarətdir. Bu miqdarın quru fitosenozlarının payına 117
⋅ 10
9
t
düşür. Onun böyük hissəsi (74
⋅ 10
9
) meşələr (xüsusilə tropik zonanın)
verir. Heyvanların illik məhsulu(ikinci) quruda 909
⋅ 10
6
t, cəmi 3934
⋅
10
6
t təşkil edir.
BİOSFERİN SABİTLİYİ – biosferin xarici (kosmik) və daxili
təsirlərə, o cümlədən antropogen təzyiqinə qarşı müqavimət göstərə
bilməsi.
BİOSFERİN STABİLLİYİ – biosferin bufer həcmi – biosferin xa-
rici (kosmik) və daxili, o cümlədən antropogen təsirlərə qarşı davamlığı.
Elmi-texniki inqilab dövründə B.s. güclü pozulmağa məruz qalır və eko-
loji fəlakətlə üzləşə bilər, onun qarşısı yalnız bütün bəşəriyyətin ümumi
gücü ilə alına bilər.
BİOSESTON – suda asılı vəziyyətdə olan canlı orqanizmlərin (bak-
teriyalar, birhüceyrəli yosunlar, ibtidailər və s.) cəmi.
BİOSİD – 1) Bütün varlığı (canlıları) məhv edə bilən maddə; 2)
Geniş ərazilərdə canlıları məhv etmək (məs., hərbi məqsədlə).
BİOSİKL – 1) biosferin ən iri ekoloji hissəsi. Aşağıdakı B.-lər
ayrılır; dəniz, estuari (liman) və daxili su hövzələri. Hər bir B. tərki-
bində çoxlu miqdarda biotoplar olan bioxorlara bölünür. Məs., qum, gil
və daşlı səhralar biotopları səhra bioxorunda birləşir, onlar da meşə, çöl
və s. bioxorları ilə birlikdə qurunun B.-ni təşkil edir. 2) orqanizm
inkişafının faza və mərhələlərinin dəyişilməsi qanunauyğunluqları.
Dostları ilə paylaş: |