ÇAYDAÇAPANLAR (Motacillidae) – sərçəkimilər dəstəsindən quş
fəsiləsi. 57 növdən ibarət 5 cinsi var. Yer kürəsinin hər yerində
yayılmışdır. Çoxu köçəridir. Azərbaycanda 2 cinsə mənsub 10 növü var.
Cücülər və digər xırda onurğasızlarla qidalanır. Faydalı quşlardır.
ÇAYIN ÇİRKLƏNMƏ İNDEKSİ – çayın ekoloji xarakteristikası:
saprobluq indeksinin ölçüsündən asılıdır. İstənilən uzunluqda olan in-
deksi ilə müqayisə edilə bilər.
ÇAYIN SULULUĞU – hər hansı çaydan il ərzində axan suyun
miqdarı. İllik axımın orta çoxillik həcmi Ç.s.-nun göstəricisi (indeksi)
hesab olunur.
ÇƏMƏN – Əsasən çoxillik, mezofil otlardan ibarət bitki biosenozu.
Ç-lər fitosenozuna, mənşəyinə, botaniki tərkibinə, coğrafi yayılmasına,
məhsuldarlığına və s. görə bir-birindən fərqlənirlər. Ç. otlaq və biçənək
kimi istifadə olunan təbii yem mənbəyidir.
Azərbaycan Respublikasında Ç.-lərin ümumi sahəsi 2,5 mln. ha-a
yaxındır. Burada 1000-dək bitki növü var. Respublikanın dağlıq və
dağətəyi zonalarında tədarük olunan qaba yem ehtiyatının çox hissəsi
81
Ç.-lərdən yığılır. Ç.-lər, əsasən, 2 cür olur: təbii Ç.-lər, süni Ç.-lər. Təbii
Ç.-lər çoxillik mezofil ot bitkilərinin inkişaf edib böyüməsi üçün
əlverişli iqlim-torpaq şəraiti olan yerlərdə inkişaf edir. Azərbaycan
Respublikasında Böyük və Kiçik Qafqaz dağlarında geniş ərazilərdə alp
və subalp çəmənləri yayılmışdır. Süni Ç-.lərə əkinçiliklə əlaqədar olan
Ç.-lər aiddir. Heyvandarlığın inkişaf etdirilməsini nəzərə alaraq əkmə
Ç.-lər genişləndirilir və süni otlaqlar yaradılır.
Dostları ilə paylaş: |