246
çılpaq qaya, qumlar və yə başqa qeyri-üzvi mənşəli töküntülər
(çöküntülər) üzərində bitki örtüyünün inkişafı. Belə substratlar zəif su-
saxlama qabiliyyətinə malik olduğundan suksessiyanın ilk
mərhələlərində quru şəraiti ilə xarakterizə olunur.
KSEROFİTLƏŞMƏ – insan fəaliyyətinin təsiri nəticəsində
ekosistemlərdə, landşaftlarda torpağın nəmliyinin tədricən azalması və
quraqlaşmanın artması. K. ekosistemin məhsuldarlığını azaldır, biose-
nozu dəyişdirir, fitosenozlarda kserofitlərin çoxalmasına, çox vaxt
bozqırlaşmaya və səhralaşmaya səbəb olur. Güman edilir ki, Yaxın
Şərqin bütün səhraları insan fəaliyyətinin təciri nəticəsində yaranmışdır.
Saxara səhrasının sahəsi bu səbəbdən ildə 100 min ha artır. K. prosesini
bərpa olunmayan hesab etmək olmaz. Bir sıra təbiəti mühafizə tədbirləri
(tarlaqoruyucu meşə zolaqları, torpağın münbitliyini artırmaq, suvarma,
torpaqqoruyucu aqrotexnika, otlaqların düzgün istifadəsi, torpaqda su
balansının saxlanması və s.) həyata keçirməklə K.-nin qarşısını almaq
mümkündür.
Dostları ilə paylaş: