Şakir Musayev
322
12.2. Dəfn işlərinin və yerinin təşkili.
Dəfn adətləri.
Ekshumasiyaya hazırlıq və onun aparılmasında ölkəmizdə
mövcud olan dəfn işlərinin təşkili qayda-qanunlarını və milli adətləri
nəzərə almaq lazımdır. Dəfn etmə - ölümdən sonra şəxsin meyitinin
basdırılması - adət hərəkətidir. Dəfn etmə – bədənin (onun
qalıqlarının) torpağa verilməsi (qəbirdə basdırma), suya verilməsi
(suda basdırma) və yandırılması (kremasiya və sonradan kül olan
qabın basdırılması) yolu ilə həyata keçirilə bilər.
Dəfn etmə yerləri mənsubiyyətinə görə – dövlət, bələdiyyə, adətə
görə – ictimai, etiqad üzrə, hərbi, tarixi-mədəni əhəmiyyətli, tarixi-
memorial ola bilər.
İctimai qəbiristanlıqda ölənin öz vəsiyyəti əsasında, dəfn işlərini
təşkil edən xüsusi xidməti qurumun qərarı ilə (əgər meyit qohumları
tərəfindən tələb olunmursa) meyitlər basdırılır. İctimai qəbiristanlıq
icra hakimiyyəti və yerli özünü idarəetmə orqanlarının nəzdində ola
bilər. Bununla əlaqədar olaraq qəbiristanlığın fəaliyyətini
tənzimləyən qaydalar olur. İctimai qəbiristanlıqda basdırılmada dini,
hərbi və digər adət-ənənələri nəzərə almaq lazımdır. Ölkə əhalisinə
ictimai qəbiristanlıqda ailəvi basdırılmaq üçün yer verilə bilər.
Etiqadı üzrə olan qəbiristanlıqda eyni dinə etiqad edən şəxslər
basdırılır. Onlar yerli idarə orqanları nəzdində ola bilər və buna
əsasən müvafiq dini birliklər onların fəaliyyətini tənzimləyirlər.
Kənd yerlərində ictimai və etiqada görə olan qəbiristanlıqların
fəaliyyətini vətəndaşlar özləri icra edir.
Hərbi qəbiristanlıq ölmüş (həlak olmuş) hərbiçilərin, hərbi
təlimdən çağırılmışların, daxili işlər orqanları işçilərinin və hərbi
xidmətdən təxlis olunanların meyitlərinin basdırılması üçün (onların
yaxın və qohumlarının iradəsinə zidd deyilsə) nəzərdə tutulur. Hərbi
qəbiristanlıqlar da icra hakimiyyəti orqanları və yerli idarə etmə
orqanlarının nəzdində ola bilər.
Dəfn olunmanın bir qanuni növü də kremasiya olunmuş
meyitlərin külünün torpağa və ya divara (hüzn divarı) basdırılmasıdır.
|