Derecel‹ hassas döKÜm yüzey kal‹tes‹ ve boyutsal hassas‹yet

3.7. Ergiyik Silika
Ergiyik silika (fused silica) 1700-2500 °C aras›ndaki yüksek s›cakl›klarda kuvars›n ergitilmesi ve
dönüfltürülmesi ile üretilmektedir. Yüksek s›cakl›k ifllemi ile düzenli kristalin yap› düzensiz hale gelir
ve amorf yap› oluflur. Kristalin silikalar ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda ergimifl silika daha saft›r, yo¤unlu¤u ve
do¤rusal ›s›l genleflme katsay›s› daha düflüktür. Buna ba¤l› olarak da elektronik sanayinde ve yüksek
s›cakl›k refrakterlerinde kullan›lmaktad›r. Esas kullan›m alanlar›n›, yar› iletken paketleme bileflenleri,
yüksek kaliteli elektrik yal›tkanlar›, epoksi reçinelerinin döküm malzemeleri, hassas döküm kal›plar›,
çeflitli seramikler ve silikon kauçuklard›r.
Ergiyik silikan›n kabuk hassas döküm kal›plar›n›n üretiminde kullan›lmas›n›n çok say›da sebebi vard›r.
Çok düflük ›s›l genleflme katsay›s› sayesinde ›s›l floklara karfl› oldukça dayan›kl›d›r. Yüksek oranda
ergimifl silika içeren kal›plar herhangi bir s›cakl›ktaki piflirme f›r›nlar›na rahatl›kla yüklenebilir. Ayr›ca
otoklavda veya f›r›nda h›zl› mum alma ifllemelerinde de düflük genleflme özelli¤i kal›p hasarlar›n›
engeller. Kabuk kal›plar›n piflirilmesi s›ras›nda ergiyik silika kristobalite dönüflür, piflirme s›cakl›¤›
yükseldikçe bu dönüflüm oran› da artar. Dökümün ard›ndan kal›plar 260 °C'›n alt›na so¤udu¤unda
krsitobalit yüksek-düflük dönüflümü gösterir, hacimsel daralmaya neden olan bu dönüflüm kal›b›
zay›flatarak uzaklaflt›r›lmas›n› kolaylaflt›r›r. Ergiyik silikan›n yo¤unlu¤u zirkonun yar›s›, alüminan›n %
55'i ve alümina-silikatlar›n % 83'ü kadard›r, kullan›m› kabuk a¤›rl›¤›n› azaltmaktad›r. Ergimifl silikan›n
›s› kapasitesi zirkonun yar›s› kadard›r ve alümina veya alümina-silikatlardan da oldukça düflüktür.
Kabuk boyunca s›v› metal ilerledi¤inde daha az ›s› kayb›na neden olur, ince kesitler, döküm s›cakl›¤›n›
artt›rmadan baflar›yla doldurulabilir. Köfleli taneleri ile ergimifl silika kal›plar›n geçirgenli¤inin artmas›n›
sa¤lar ve hassas dökümde yüksek geçirgenlik her zaman bir avantajd›r. Kostik veya s›cak kostik çözeltisi
gibi kimyasal kal›p uzaklaflt›rma teknikleri aç›s›ndan da ergimifl silika, zirkon ve alümina-silikatlara
göre avantajl›d›r [48].