Ko’pgina rivojlangan davlatlarda energiya inqirozi tufayli noan’anaviy
energiya resurslarini, xususan shamol energiyasini o’zlashtirishni maqsadli
ta’siri natijasida kelib chiqadigan tasodifiy boshqarilmaydigan tabiat jarayoni
asosan tezlikning katta o’zgaruvchanligi orqali uning doimiy emasligidir, bunda
chegaralarda o’zgarishga olib keladi. Turli hududlarda shamolning
yo’nalishi va kuchi yer sirtidan balandlikka bog’liq ravishda turlicha o’zgaradi.
tezlik 7-9 m s ni tashkil qiladi. 25-30 m s tezlikdan ortiq shamol tezligi xalq
mexanik yoki elektr energiyasiga o’zgartirish uchun shamol tezligi 3-25 m s
bo’lganda samarali hisoblanadi.
F ko’ndalang kesimli havo oqimining energiyasi quyidagiga teng:
(1.3) F orqali tezlikda oqib o’tuvchi havoning sekunddagi
massasi m mos ravishda quyidagiga teng bo’ladi:
(1.4)
u holda
(1.5)
bu yerda p – havoning zichligi, normal sharoitlarda (t 15
0
S, r 1,3 kPa yoki 760
mm.sim.ust.) 1,23 kg m
3
ga teng bo’ladi.
Shunday qilib, shamol energiyasi uning tezligining kubiga proporsional
o’zgaradi. Shamol g’ildiragi faqat shamol energiyasi foydalanish koeffitsiyenti
orqali baholanadigan energiyani ma’lum qismini foydali ishga o’zgartirishi
mumkin. Zamonaviy shamol dvigatellari (SHD) normal ish rejimida shamol
orqali kinetik energiyasining 45-48% dan ortiq bo’lmagan qismini mexanik
energiyaga o’zgartiradi.
I.E.Jukovskiy nazariyasi bo’yicha ideal hol uchun
,
, (1.6)
ya’ni shamol g’ildiragi qabul qilgan to’la energiya oqimining bir qismini
shamol dvigateli mexanik energiyaga o’zgartiradi.
1 m
2
ko’ndalang kesim oqimda t 15
0
S va r 1,3 kPa bo’lganida solishtirma
quvvat (sekund energiya) quyidagini tashkil qiladi:
SHamol
m s
tezligi,
4
6
8
10
14
18
22
Oqim
quvvati,
kVt
m
2
0,04
0,13
0,31 0,61 1,67
3,6
6,25
Shamol g’ildiragi hosil qiladigan sekundli ishi yoki quvvat quyidagi formula
orqali aniqlanadi:
m s (1.7)
Dostları ilə paylaş: