E. M. MƏMMƏdov
Yüklə 1,94 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 1.1.Sənaye elektrik təchizatının xüsusiyyətləri
|
E.M. MƏMMƏDOV SƏNAYE ELEKTRİK TƏCHİZATI Bakı 2015 ~ 1 ~
Elşad Məhərrəm oğlu Məmmədov. “Sənaye elektrik təchizatı” Bakı-2015 AzTU “Elektrik təchizatı və izolyasiyası” kafedrası
Dərs vəsaiti ali məktəblərin 050608 “Elektroenergetika mühəndisliyi” ixtisası üzrə təhsil alan tələbələr üçün nəzərdə tutulmuşdur.
SƏNAYE ELEKTRİK TƏCHİZATI Bakı 2015 ~ 2 ~
1.1.Sənaye elektrik təchizatının xüsusiyyətləri Sənaye müəssisələrinin elektrik təchizatı sistemi sənaye işlədicilərinin (istehlakçılarının) elektrik enerjisi ilə qidalandırılmasını təmin edir. Elektrik təchizatı sistemi dedikdə, elektrik enerjisinin istehsalı, ötürülməsi və paylanması üçün tələb olunan elektrik qurğuları nəzərdə tutulur. Sənaye elektrik təchizatı işlədicilərinə müxtəlif növ maşın və mexanizmlər, elektrik mühərrikləri, müxtəlif növ dəzgahlar , ventilyatorlar, elektrik qaynaq qurğuları, elektrik sobaları, işıqlandırma qurğuları və digər avadanlıqlar aiddir. Sənaye elektrik təchizatı müxtəlif növ işlədiciləri elektrik stansiyalarında istehsal olunan elektrik enerjisi ilə təmin edilir. Elektrik işlədicilərinin əksəriyyəti elektrik enerjisini energetika sistemlətrindən alır. Eyni zamanda bəzi müəssisələrdə İstilik Elektrik Mərkəzləri (İEM) vasitəsilə istehlakçıların elektrik enerjisi ilə və eləcədə istilik enerjisinə olan təlabatı ödənilir. Elektrik enerjisinin istehsalında zəruriyyət aşağıdakı səbəblərlə izah edilir:
Elektrik enerjisinə olan təlabat elektrik təchizatı sistemlərinin müasir avadanlıqlarla təchiz olunmasını tələb edir. Bəzi hallarda elektrik təchizatı sisteminə elektrik şəbəkələri, paylayıcı şəbəkələr, İEM-lər də əlavə edilir. Elektrik enerjisinin istehsalının, ötürülməsinin, qəbulunun və paylanmasının fasiləsiz olması avtomatlaşdırma sistemlərinin tətbiqinə zərurət yaradır. Elektrik enerjisi müəyyən keyfiyyət göstəricilərinə malik olmalıdır. Onun əsas keyfiyyəti göstəricilərinə tezlik və gərginliyin sabitliyi, gərginlik və cərəyanın sinosiodallığı və eyni zamanda dəyişən cərəyan sistemində gərginliyin simmetrikliyi aiddir. Sənaye müəssisələrində texnoloji proseslərin dəyişməsi ilə əlaqədar elektrik təchizatı sistemlərinin idarə olunması, onların vəziyyətlərinə nəzrət mühafizə və avtomatika qurğularının işi haqqında toplanan məlumatların dəqiqiliyi əsasında fasiləsiz və etibarlı elektrik təchizatını təmin edilir. Sənaye müəssisələri gücə görə üç qrupa bölünür:
~ 3 ~
Kiçik güclü sənaye müəssisələrinin qidalandırılmasında istifadə olunan şəbəkələrdə əsasən 6-10 kV gərginlikdən istifadə olunur. Orta güclü sənaye müəssisələrini qidalandırmaq üçün 35-110 kV. İri güclü sənaye müəssisələrini qidalandırma qüçün isə 220 kV-luq nominal gərginlik tətbiq edilir. Sənaye
müəssisələrinin elektrik enerjisi ilə təchizatı sistemlərin layihələndirilməsi zamanı nəzərə alınmalıdır. Bunun üçün layihələndirmənin ilkin mərhələsində elektrik yükləri təyin edilməlidir. Elektrik yüklərinn qiymətlərinə görə isə elektrik təchizatı sisteminin avadanlıqları seçilir yoxlanılır və onlardakı güc və enerji itkiləri təyin edilir. Sənaye müəssisələrində istifadə olunan bütün avadanlıqlar güclərinə, tiplərinə, iş rejimlərinə, gərginliyinə və cərəyan sisteminin növünə görə qruplarda birləşdirilir. Sənaye müəssisələrinin tərkibinə aid olan müxtəlif elektrik qurğuları və avadanlıqları elektrik enerjisi işlədiciləridir.
Yüklə 1,94 Mb. Dostları ilə paylaş:
|