olmayan yəni birinci və ikinci kateqoriyaya aid olmayan istehlakçılardır.Onların
Elektrik qurğularının quraşdırılma qaydalarına əsasən, elektrik qurğuları gərginlik
səviyyəsinə görə 2 yerə bölünür: Gərginliyi 1 kV-a qədər olan, alçaq gərginlikli
elektrik qurğuları və gərginliyi 1 kV-dan çox olan yüksək gərginlik elektrik qurğuları.
Uzunmüddətli iş rejimi işlədicilərin müxtəlif hissələrinin tempraturunun ətraf
praktiki olaraq qərarlaşmış qiymətə qədər çatır. Nasos, kompresor və ventilyatorların
mühərrikləri, fasiləsiz nəqliyyat mexanizmləri və qızdırıcı sobalar uzunmüddətli iş
rejimində işləyən elektrik enerji işlədiciləridir. Güc işlədiciləri yəni mühərriklərin və
elektrik sobalarının nominal gücü onların texniki göstəricilərinə uyğun olan pasport
~ 5 ~
Düzləndirici qurğuların və transformatorların nominal gücü isə güc əmsalı
nəzərə alınmaqla belə təyin edilir.
Qısamüddətli iş rejimi zamana görə iş periodları və işlədicinin şəbəkədən
açıldığı uzunmüddətli fasilələrlə xarakterizə olunur, yəni iş periodu o qədər məhdud
olur ki həmin müddətdə elektriki avadanlığının qızma temperaturu buraxıla bilən
həddə çata bilmir. İş periodları arasında fasilə o qədər böyük olur ki, bu müddətdə
elektrik avadanlığı ətraf mühitin temperaturuna qədər soyuyur. Məsələn, metalkəsən
dəzgahlar, köməkçi mexanizmər, qurğuların elektrik inteqalları qısamüddətli iş
rejimində işləyir. Dəyişməz nominal yükə malik olan işlədicilərin qısamüddətli
rejimdəki iş periodları 10, 30, 60, 90 dəqiqə qəbul edilir.
Təkrar qısamüddətli rejimdə qısamüddətli iş periodları fasilələrlə növbələşir.
Çoxdəfəli iş periodları nəticəsində elektrik qurğusunun temperaturu müəyyən orta
qərarlaşmış (
) qiymətinə çatır. Qaldırıcı nəqliyyat mexanizmlərin elektrik
inteqalları, bir sıra elektrik qaynaq qurğuları təkrar qısamüddətli iş rejimində işləyir.
Təkrar qısamüddətli iş rejimində bir iş periodu, fasilə ilə birlikdə (yəni tam dövr
ərzində) adətən 10 dəqiqiəyə qədər olur. Elektik mühərriklərinin nisbi işə qoşma
müddətinin nominal qiymətləri 15, 25, 40 və 60% olur. Təkrar qısamüddətli iş
rejimində işləyən işlədicilərin pasportunda göstərilən güc qısamüddətli rejimin
nominal gücü ilə ifadə olunmalıdır:
QM (%-lə)
burada QM nisbi işə qoşulma müddətinin pasport qiymətidir.
Qaynaq maşınları və elektrik sobalarının transformatorları üçün adətən tam
gücün pasport qiyməti (
) verilir. Bu halda nominal aktiv güc nisbi işə qoşma
müddəti (QM) və güc əmsalı (
nəzərə alınmaqla aşağıdakı kimi hesablanır:
Elektrik avadanlıqlarının pasport göstəricilərində nominal iş rejiminə uyğun
olan parametrlər qeyd olunmalıdır. Burada nominal gərginlik, tezlik, fazaların sayı,
~ 6 ~
faydalı iş əmsalı və nominal yükdəki güc əmsalı
qeyd olunur. Elektrik
qurğularının qızma şərtinə görə seçilməsi zamanı onların faktiki qərarlaşmış
temperaturu buraxıla bilən həddən çox olmamalıdır. Bu şərt daxilində elektrik
qurğularının qəzasız normal iş rejimi təmin edilir. Bununla əlaqədar, elektrik enerjisi
işlədicilərinin, transformatorların və generatorların pasportunda nominal qoyuluş
gücü qeyd olunur. Bu onların izolyasiyasının qızmadan mühafizəsini təmin edir.
Elektrik naqilləri üçün elektrik qurğularının quraşdırılma qaydalarına əsasən,
uzunmüddətli buraxılabilən cərəyanların qiyməti təyin olunur.
Sənaye müəssisələrinin elektrik yüklərinin hesablanması zamanı elektrik
enerjisi işlədicilərinin iş rejimləri nəzərə alınmalıdır. Bu iş rejimləri yuxarıda
göstərildiyi kimi müxtəlifdir və zamana görə dəyişir. Bununla əlaqədar, tələb olunan
gücü xarakterizə etmək üçün aşağıdakı anlayışlardan istifadə olunur:
1. Elektrik enerji işlədicilərinin nominal aktiv gücü
.
2. Elektrik enerji işlədicilərin nominal reaktiv gücü
3. İşlədicilər qrupunun nominal aktiv
və reaktiv
gücləri. İşlədicilər
iş qruplarına görə qruplaşdırılır.
4. Orta aktiv
və reaktiv
güclər.
5. Orta kvadratik yüklər.
6. Maksimal yüklər
7. Hesabi yüklər
8. Zirvə yükləri.
Dostları ilə paylaş: