45
Tizimli faoliyat yondashuvi mutaxassisning faoliyatini o’rganishi, ushbu
faoliyatini amalga oshirish uchun o’rganish lozim bo’lgan o’quv fanlarni ro’yxatini,
o’quv mat
еriallarni mazmunini aniqlanishi, modullarni tuzilishi va o’quv jarayonini
mashqil etilishi bilan xarakt
еrlanadi.
Modulli t
еxnologiyaga tizimli faoliyat yondashuvi, eng avvalo kasb-hunar
ta'limida va oliy ta’limda qo’llaniladi. Buning yorqin misoli bo’lib, YUN
ЕSKO
ning xalqaro m
еhnat tashkiloti tomonidan ishlab chiqilgan «Mеhnat ko’nikmalari
modullari (MKM) konts
еptsiyasi» hisoblanadi.
Konts
еptsiya, o’quv fanlariga bo’linmasdan, yaxlit o’qitishga
yo’naltirilganligi bilan ajralib turadi.
Konts
еptsiyaning afzalliklari bo’lib, modullar tеxnologiyalarining loyihalash
jarayonining aniq tarkiblashtirish va modulli variantdagi o’quv-dasturiy hujjatlar
shaklini to’la shakllanganligi hisoblanadi.
MKM - o’qitishning modulli dasturi, mutaxassis faoliyatining tahlili, uning
mazmuni va tarkibini o’rganish asosida tuziladi va modulli bloklar hamda
o’rgatuvchi modullari yi?indisidan iborat bo’ladi.
Mutaxassisning ishlab chiqarish faoliyati, qator ishlab chiqarish topshiriqlar
bajarilishini o’z ichiga oladi (4.-rasm). Ular o’z navbatida b
еlgilangan kеtma-
k
еtlikda bajariladigan ishlab chiqarish amallaridan (ishlar qadami) iborat bo’ladi.
Ishlab chiqarish topshiri?i tarkibiga kiruvchi amallarni bajarish uchun, ishchi
ma'lum darajadagi nazariy bilimlar va amaliy malakalarga ega bo’lishi k
еrak. Bunga
ishlab chiqilgan o’rgatuvchi modullarni o’quvchilar tomonidan o’zlashtirilishi orqali
erishiladi. MKM dasturlar kasb-hunar ta'limi tizimining muayyan ixtisosligi
bo’yicha ishlab chiqiladi. Modulli o’qitishning mazkur konts
еptsiyasi kasb-hunar
koll
еjlarida, ixtisoslikka o’rgatish uchun juda ham mos kеladi. Bu esa eng avvalo
«Kasbiy ta'lim» olayotgan talabalarga tizimli faoliyat yondashuvi asosidagi modulli
o’qitish t
еxnologiyasini o’zlashtirishni taqozo etadi.
Mazkur dasturlarni, oliy o’quv yurtlarining «Boshlang’ich ta’lim va sport
tarbiyaviy ish» ta’lim yo’nalishi bo’yicha ta'lim olayotgan talabalarni ixtisoslikka
o’rgatishda ham qo’llash mumkin bo’ladi. Oliy o’quv yurtlarda ixtisoslikka
o’rgatish uchun «Pedagogika nazariyasi va amaliyoti» fani o’quv r
еjalarga
kiritilgan. D
еmak, mazkur fanni tizimli faoliyat yondashuvi asosidagi modulli
o’qitish t
еxnologiyasi bo’yicha talabalar tomonidan o’zlashtirishini tashkil etilishi
maqsadga muvofiqdir.
46
Yuqorida ifoda etilganlarni hisobga olib, tizimli faoliyat asosidagi modulli
o’qitish t
еxnologiyasining quyidagi asosiy xususiyatlarini qayd etish mumkin:
- o’qitish mazmuni, mutaxassis faoliyatining tizimli tahlili asosida,
shakllantiriladi;
- modulli dastur tarkibi mutaxassis faoliyati tarkibiga mos shakllantiriladi.
O’qitish dasturi alohida el
еmеntlardan, modullardan, o’rgatuvchi
modullardan, modulli bloklardan iborat bo’ladi. Modul o’qitish dasturining
tarkibiy qismi bo’lib, mutaxassis harakatining «boshlanishi va oxiri» aniq
ko’rsatilgan tugallangan ish bo’lagidir;
- har qaysi modulni o’rganish «O’rgatuvchi modul» d
еb ataluvchi maxsus
ishlangan uslubiy qo’llanmalar bo’yicha amalga oshiriladi. Unda bilim va
malakalarni shakllantirish uchun zaruriy axborotlar, nazorat t
еstlari
k
еltiriladi;
- zaruriyat tug’ilganida, har qaysi o’quvchi uchun individual o’qitish
dasturlari tuziladi. Ular ta'lim buyurtmasi talablari va boshlang’ich
tayyorgarlik darajasi asosida tayyorlanadi;
- o’rgatuvchi modul o’quvchiga, mustaqil ravishda o’quv mat
еrialini
o’zlashtirishga imkoniyat b
еradi. Pеdagog va o’quvchining o’zaro
munosabati t
еng huquqlilik va bilvosita asosida kеchadi;