44. Bikrligi 1 kN/m bo‘lgan prujinaga osilgan yuk 6 cm amplituda
bilan vertikal holatda tebranmoqda. Mayatnikning to‘liq
energiyasini aniqlang (J).
A)1,8 B)18 C)6 D)36
45. Sinus qonuni bilan tebranayotgan matematik mayatnikning
harakat boshlangandan 0,1 s o‘tgach siljishi amplitudaning yarmiga
teng bo‘lsa, uning uzunligini toping (m). π
2
=10
A)0,4 B)0,44 C)0,03 D)0,36
46. Elastik prujinaga maxkamlangan yuk gorizontal sterjenda
tebranmoqda. Siljish x=0,5sin10t qonun asosida o‘zgaradi. Yukning
massasi 100 g bo‘lsa, eng chekka vaziyatda yukka qancha kuch
ta’sir qilishini aniqlang (N).
A)10 B)20 C)12 D)5
47. Vaznsizlik holatida mayatnikli, prujinali va qumli soatlarning
qaysi biridan foydalanish mumkin bo‘ladi?
A)prujinali B)mayatnikli
C)kumli D)hammasidan ham foydalanish mumkin
48. Ipga osilgan po‘lat sharcha ostiga kuchli magnit joylashtirilsa,
sharchaning tebranish chastotasi qanday o‘zgaradi? (Namoyish)
A)o‘zgarmaydi B)kamayadi
C)ortadi D)javob sharchaning massasiga bog‘lik
49. Garmonik tebranuvchi jism koordinatasining vaqtga bog‘lanishi
x=0,1sin(πt/2+π/6) tenglama bilan ifodalanadi. Tebranish davrini
toping (s).
A)1 B)2 C)3 D)4
50. Matematik mayatnikning tebranish davri 3,6 s. U qancha vaqtda
muvozanat vaziyatidan x=A/2 nuqtagacha masofani bosib o‘tadi
(s)?
A)0,6 B)0,9 C)0,4 D)0,3
51. Matematik mayatnikning amplitudasi 4 marta oshsa, uning
kichik tebranishlari davri qanday o‘zgaradi?
A)o‘zgarmaydi B)2 marta ortadi
C)2 marta kamayadi D)4 marta ortadi
52. Cho‘zilmaydigan vaznsiz ingichka ipga osilgan moddiy
nuqtaning massasini 4 marta oshirsak, uning kichik tebranishlar
chastotasi qanday o‘zgaradi?
A)o‘zgarmaydi B)2 marta oshadi
C)2 marta kamayadi D)4 marta oshadi
53. Matematik mayatnikning tebranishi x=0,2sin5t (m) ko‘rinishga
ega. Mayatnikning maksimal tezligini aniqlang (m/s).
A)2,5 B)5 C)1 D)0,5
54. Po‘lat prujinaga maxkamlangan yuk x=0,05cos20t tenglama
bilan tebranadi. Yuk tebranishi maksimal tezlanishining modulini
aniqlang (m/s
2
).
A)20 B)40 C)400 D)5
55. Xona shiftida bikrligi 0,25 kN/m bo‘lgan prujinaga
maxkamlangan 500 g massali sharcha tebranib turibdi. Sharchaning
harakat tenglamasi ya’ni tezlanishning a=a(x) o‘zgarish qonuni
qanday bo‘lishini aniqlang.
A)–x B)1000x C)–1000x D)–500x
56. Prujinali mayatnikning to‘la mexanik energiyasi 36 marta
kamaysa, uning tebranish amplitudasi qanday o‘zgarishini aniqlang.
A)6 marta ortadi B)36 marta kamayadi
C)o‘zgarmaydi D)6 marta kamayadi
57. Uzunligi 1 m bo‘lgan vaznsiz ipga osilgan kichkina sharcha
ipning uzunligiga qaraganda ancha kichik amplituda bilan
tebranmoqda. Harakatni to‘g‘ri chiziqli deb hisoblab, tezlanishning
a=a(x) tenglamasini toping. g=10 m/s
2
A)0,1x B)10x C)–x D)–10x
58. Ikkita matematik mayatnik bir xil davr bilan tebranmoqda.
Ikkinchi mayatnikning tebranishi birinchisiga nisbatan chorak davr
kech boshlandi. Mayatniklarning fazalar farqini aniqlang.
A)0 B)π/4 C)π/2 D)π
59. Ikkita bir xil prujinali mayatnikning tebranish davrlari nisbati
5
:
2
bo‘lsa, har bir mayatnikka osilgan yuklar massalarining
nisbati qanday?
A)
5
:
2
B)2:5 C)4:25 D)5:2
60. Matematik mayatnikning uzunligi 98 m. Mayatnik muvozanat
holatidan 5° burchakka og‘ib tebransa, uning tebranish amplitudasi
qancha bo‘ladi (m)?
A)8,5 B)9,8 C)1 D)9,5
61. Po‘lat prujinaga yuk osildi va yuk muvozanat vaziyatidan pastga
x
1
=1 cm ga og‘dirildi. Bu holda yukning tebranish davri T
1
ga teng.
Shu yuk muvozanat vaziyatidan x
2
=2 cm ga og‘dirilsa, yukning
tebranish davri qanday?
A)T
2
=4T
1
B)T
2
=2T
1
C)T
2
=T
1
D)T
2
=T
1
/4
62. Garmonik tebranayotgan jism amplitudasini o‘zgarishsiz
qoldirib, chastotasi 2 marta oshirilsa, tezlik va tezlanish amplitudasi
necha marta o‘zgarishini aniqlang.
A)tezlik amplitudasi 4 marta, tezlanish 2 marta ortadi
B)tezlik va tezlanish amplitudasi 2 marta ortadi
C)tezlik va tezlanish amplitudasi 4 marta ortadi
D)tezlik amplitudasi 2 marta, tezlanish amplitudasi 4 marta ortadi
63. Moddiy nuqtaning tebranma harakati x=Asinωt qonuniyat
bo‘yicha ro‘y bermoqda. Tebranish davrining qanday qismida u
tebranish amplitudasining ikkinchi yarmini bosib o‘tadi?
A)T/12 B)T/6 C)T/3 D)T/2
64. Moddiy nuqtaning harakat tenglamasi x=0,06sin0,5πt (m)
ko‘rinishda berilgan. Harakatning turi va uni tavsiflovchi
kattaliklarning qiymatlarini aniqlang va to‘g‘ri javobni ko‘rsating.
A)radiusi 0.06 m bo‘lgan aylana bo‘ylab tekis harakat, aylanishlar
chastotasi ν=0,25 s
–1
B)amplitudasi 6 cm va davri 4 s bo‘lgan tebranma harakat
C)amplitudasi 6 cm va davri 0,5 s bo‘lgan tebranma harakat
D)diametri 6 cm bo‘lgan aylana bo‘ylab tekis harakat, aylanish
davri 0,5 s
65. Moddiy nuqtaning harakat tenglamasi x=0,3sin0,1πt (m)
ko‘rinishda yoziladi. Harakatning qandayligi va uni tavsiflovchi
kattaliklar aniqlansin.
A)radiusi 0,3 m bo‘lgan aylana bo‘ylab tekis harakat, chiziqli
tezlanishi 0,1 m/s
2
B)tebranma harakat, amplitudasi 3 cm, chastotasi 0,1 Hz
C)tebranma harakat, amplitudasi 30 cm, davri 20 s
D)radiusi 30 cm bo‘lgan aylana bo‘ylab tekis harakat, aylanish
davri 2 s
66. Garmonik tebranishning amplitudasi 3 m, boshlang‘ich fazasi
π/2, tebranishlar soni daqiqasiga 60 marta bo‘lsa, shu tebranish
tenglamasi quyidagi ifodalarning qaysi biriga to‘g‘ri kelishini
aniqlang?
A)x=3cos(2πt+π/2) B)x=cos(2πt+π/2)
C)x=3cos(πt+π/2) D)x=3cos(6πt+π/2)
67. Garmonik tebranayotgan jism T davrning qanday qismida
muvozanat vaziyatidan chetki vaziyatgacha bo‘lgan yo‘lni bosib
o‘tadi?
A)T/2 B)T/4 C)2T/3 D)T/3