6
©AZSTAND –Bütün hüquqlar qorunur
Əlavə B
(informativ)
ISO/TC 176 tərəfindən hazırlanmış keyfiyyəti idarəetmə və keyfiyyəti idarəetmə
sistemləri üzrə digər beynəlxalq standartlar
Bu
əlavədə təsvir edilən beynəlxalq standartlar bu beynəlxalq standartı tətbiq
ed
ən təşkilatlar üçün əlavə məlumat və onun tələblərindən kənar inkişaf yolu seçən
t
əşkilatlar üçün göstərişlər təmin etmək məqsədilə ISO/TC 176 tərəfindənişlənib
hazırlanmışıdr. Bu əlavədə sadalanan sənədlərdə ehtiva olunan tələblər və ya
göst
ərişlər bu Beynəlxalq Standartın tələblərinə əlavə edilmir və ya onları dəyişmir.
C
ədvəl B.1 bu standartlar və bu beynəlxalq standartın müvafiq bəndləri arasındakı
əlaqəni əks etdirir.
Bu
əlavə ISO/TC 176 tərəfindən tərtib edilmiş sektoral keyfiyyəti idarəetmə sistemi
standartlarına istinad etmir.
Bu beyn
əlxalq standart ISO/TC 176 tərəfindən hazırlanmış üç əsas standartdan
biridir.
- ISO 9000
Keyfiyyəti idarəetmə sistemləri - Əsas müddəalar və lüğət bu
beynəlxalq standartın düzgün şəkildə anlaşılması və icrası üçün vacib zəmin yaradır.
Keyfiyyəti idarəetmə prinsipləri ISO 9000-də təfsilatı ilə təsvir edilib və bu beynəlxalq
standartın hazırlanması zamanı nəzərə alınıb. Bu prinsiplər özü-özlüyündə tələblər
deyil, lakin bu beynəlxalq standartın dəqiqləşdirdiyi tələblərin əsasını təşkil edir. ISO
9000 həmçinin bu beynəlxalq standartda istifadə edilmiş ifadə, tərif və anlayışları
müəyyən edir.
- ISO 9001
(bu beynəlxalq standart) əsasən təşkilatın təmin etdiyi xidmət və
məhsullara etibarlılıq qazandıran və bununla da müştəri məmnuniyyətini artıran tələbləri
müəyyənləşdirir. Onun düzgün tətbiqi başqa təşkilati səmərələr də verə bilər, məsələn,
təkmilləşdirilmiş daxili kommunikasiya, təşkilatın proseslərini daha yaxşı qavramaq və
onlara daha yaxşı nəzarət.
-
ISO 9004 Təşkilatın dayanıqlı uğuru üçün idarəetmə - Keyfiyyəti idarəetmə
yanaşması bu beynəlxalq standartın tələblərindən kənar inkişaf yolu seçən təşkilatlar
üçün onun ümumi faəliyyətini təkmilləşdirəcək daha geniş sayda məsələləri həll etməyə
təminat verir. ISO 9004 təşkilatın öz keyfiyyəti idarəetmə sisteminin yetkinlik səviyyəsini
dəyərləndirə bilməsi üçün özünü qiymətləndirmə metodologiyası üzrə göstərişləri ehtiva
edir.
©AZSTAND –Bütün hüquqlar qorunur
7
Aşağıda təsvir edilmiş beynəlxalq standartlar öz keyfiyyəti idarəetmə sistemlərini,
proses və ya fəaliyyətlərini yaradan və ya təkmilləşdirməyə çalışan təşkilatlara yardım
edə bilər.
-
ISO 10001 Keyfiyyəti idarəetmə - Müştəri məmnuniyyəti - Müəssisələrdə
müştərilərlə davranma üzrə rəhbər göstərişlər öz müştəri məmnuniyyəti müddəalarının
müştəri ehtiyacları və gözləntilərini qarşıladığını müəyyən etmək üçün təşkilata
istiqamət verir. Ondan istifadə müştərinin təşkilata etibarını artıra və müştərinin
təşkilatdan gözləntilərinə dair anlayışlarını genişləndirə, bununla da yanlış anlama və
şikayət ehtimalını azalda bilər.
-
ISO 10002 Keyfiyyəti idarəetmə - Müştəri məmnuniyyəti - Müştəri şikayətləri ilə iş
üzrə rəhbər göstərişlər şikayətlərdəki ehtiyacları və gözləntiləri müəyyənləşdirmək və
onları qarşılamaqla və hər hansı alınmış şikayəti həll etməklə şikayətlər prosesi üzrə
göstərişləri təmin edir. ISO 10002 insanların təlimi də daxil olmaqla açıq, təsirli və
istifadəsi asan bir prosesi təmin edir. Kiçik biznes üçün göstərişlər verir.
-
ISO 10003 Keyfiyyəti idarəetmə - Müştəri məmnuniyyəti - Təşkilatdan kənar
mübahisələrin həlli üzrə rəhbər göstərişlər məhsulla əlaqədar şikayətlər üçün təsirli və
səmərəli mübahisə həlli üzrə göstərişləri təmin edir. Təşkilatlar şikayəti daxildə aradan
qaldıra bilmədikdə mübahisənin həlli üçün təzminat yolu göstərilir. Şikayətlərin
əksəriyyəti çəkişmə prosesi olmadan təşkilat daxilində uğurla həll edilə bilər.
-
ISO 10004 Keyfiyyəti idarəetmə - Müştəri məmnuniyyəti - Monitorinq və ölçmə
üzrə rəhbər göstərişlər müştəri məmnuniyyətini artırmaq və məhsul, proses və
müştərilərin dəyər verdiyi göstəricilərin təkmilləşdirilməsi məqsədilə imkanları
müəyyənləşdirmək üçün göstərişləri təmin edir. Bu cür tədbirlər müştəri sadiqliyini artıra
və müştəriləri saxlamağa yardım edə bilər.
-
ISO 10005 Keyfiyyəti idarəetmə sistemləri - Keyfiyyət planları üzrə rəhbər
göstərişlər proses, məhsul, layihə və ya müqavilənin tələblərini məhsulların satışını
dəstəkləyən iş metodları və təcrübələri ilə əlaqələndirən vasitə kimi keyfiyyət planlarının
tərtibi və istifadəsi üzrə göstərişləri təmin edir. Keyfiyyət planının tərtibindən əldə edilən
səmərə tələblərin qarşılanacağına, proseslərin nəzarətdə olacağına yüksək etibar və
iştirak edənlərə veriləcək motivasiyadan ibarətdir.
-
ISO 10006 Keyfiyyəti idarəetmə sistemləri - Layihələrdə keyfiyyətin idarə edilməsi
üzrə rəhbər göstərişlər kiçik və ya böyük miqyaslı, sadə və ya mürəkkəb, fərdi və ya
portfolionun bir hissəsi olmasından asılı olmayaraq layihələrə tətbiq edilir. ISO 10006
layihələri idarə edən və təşkilatlarının ISO keyfiyyəti idarəetmə sistemi standarlarında
ehtiva olunan təcrübələri tətbiq etməsini təmin edən işçi heyəti tərəfindən istifadə edilir.
8
©AZSTAND –Bütün hüquqlar qorunur
-
ISO 10007 Keyfiyyəti idarəetmə sistemləri - Konfiqurasiyanın idarə edilməsi üzrə
rəhbər göstərişlər məhsulun həyat tsikli üzrə texniki və inzibati təlimat üçün
konfiqurasiyanın idarə edilməsini tətbiq edən təşkilatlara yardım məqsədi daşıyır.
Konfiqurasiyanın idarə edilməsi bu Beynəlxalq Standartda təyin edilmiş məhsulun
identifikasiyası və izlənə bilməsi tələblərini qarşılamaq üçün istifadə edilə bilər.
-
ISO 10008 Keyfiyyəti idarəetmə - Müştəri məmnuniyyəti - biznes-müştəri elektron
ticarət tranzaksiyaları üzrə rəhbər göstərişlər təşkilatların təsirli və səmərəli biznes-
müştəri elektron ticarət tranzaksiyaları (B2C ECT) sistemini necə işlədə biləcəyinə dair
göstərişlər verir və bununla da müştərilərin B2C ECT-lərə yüksək dərəcədə etibar
etməsi üçün əsas yaradır, təşkilatların müştəri məmnuniyyətinə nail olma bacarığını
artırır və şikayət və mübahisələri azaltmağa kömək edir.
-
ISO 10012 Ölçmələri idarəetmə sistemləri- Ölçmə proseslərinə və ölçü
avadanlıqlarına olan tələblər metroloji tələblərə uyğunluğu dəstəkləmək və bunu
nümayiş etdirmək üçün istifadə olunan ölçü avadanlıqlarının metroloji təsdiqi və ölçmə
proseslərinin idarə edilməsi üçün göstərişləri təmin edir. ISO 10012 metroloji tələblərə
cavab verildiyini təmin etmək üçün ölçmələri idarəetmə sistemi üzrə keyfiyyəti idarəetmə
meyarlarını təmin edir.
-
ISO/TR 10013 Keyfiyyəti idarəetmə sistemlərinin sənədləşdirilməsi üzrə
göstərişlər keyfiyyəti idarəetmə sistemi üzrə lazımi sənədlərin tərtibi və saxlanması üzrə
göstərişlər təmin edir. ISO/TR 10013 ISO keyfiyyəti idarəetmə sistemləri
standartlarından başqa idarəetmə sistemlərinin də sənədləşdirilməsi üçün istifadə edilə
bilər, məsələn, ətraf mühitin idarəetmə sistemləri və təhlükəsizliyi idarəetmə sistemləri.
-
ISO 10014 Keyfiyyəti idarəetmə - Maliyyə və iqtisadi səmərənin əldə edilməsi
üzrə rəhbər göstərişlər baş rəhbərlik üçün nəzərdə tutulub. O, keyfiyyətin idarə edilməsi
prinsiplərinin tətbiq edilməsi vasitəsilə maliyyə və iqtisadi səmərənin əldə olunması üçün
göstərişləri təmin edir. Təşkilatın müvəffəqiyyətinin dayanıqlı olmasına imkan verən
metodlar və vasitələrin seçilməsi və idarəetmə prinsiplərinin tətbiqinə yardım edir.
- ISO 1001
5 Keyfiyyəti idarəetmə - Təlimlər üzrə rəhbər göstərişlər təlim ilə əlaqəli
məsələlərin həllində təşkilatlara yardım edən göstərişləri təmin edir. ISO 10015 ISO
keyfiyyəti idarəetmə sistemi standartları çərçivəsində "təhsil" və "təlim"ə olan istinadları
şərh etmək tələb olunduqda tətbiq edilə bilər. "Təlim"ə hər hansı istinad təhsil və təlimin
bütün tiplərini əhatə edir.
-
ISO/TR 10017 ISO 9001:2000 üçün statistik metod üzrə rəhbər göstərişlər hətta
aşkar stabillik şəraitində də proseslərin gedişatında və nəticəsində müşahidə edilə bilən
dəyişiklikdən irəli gələn statistik metodları izah edir. Statistik metodlar qərar vermə
©AZSTAND –Bütün hüquqlar qorunur
9
prosesinə yardım məqsədilə mövcud məlumatdan daha yaxşı istifadəyə imkan verir və
bununla da müştəri məmnuniyyətinə nail olmaq üçün məhsul və proseslərin keyfiyyətini
davamlı olaraq təkmilləşdirməyə kömək edir.
-
ISO 10018 Keyfiyyəti idarəetmə - İnsanların iştirakı və səlahiyyətliliyi üzrə rəhbər
göstərişlər insanların iştirakı və səlahiyyətliliyinə təsir edən göstərişləri təmin edir.
Keyfiyyətin idarəetmə sistemi səlahiyyətli insanların iştirakından və onların təşkilata cəlb
və inteqrasiya edilməsi üsulundan asılıdır. Tələb olunan bilik, bacarıq, davranış və iş
mühitinin müəyyənləşdirilməsi, inkişafı və qiymətləndirilməsi böyük əhəmiyyət kəsb edir.
-
İSO 10019 Keyfiyyəti idarəetmə sisteminin məsləhətçilərinin seçimi və onların
xidmətlərindən istifadə üzrə rəhbəredici sənəd keyfiyyəti idarəetmə sisteminin
məsləhətçilərinin seçimi və onların xidmətlərindən istifadə üzrə təlimatları təmin edir.
Bu sənəd keyfiyyəti idarəetmə sisteminin məsləhətçilərinin səriştəliliyinin
qiymətləndirilməsi üzrə proseslərə dair təlimatları göstərir və məsləhətçi xidmətlərinin
təşkilatın ehtiyac və tələblərini ödəyəcəyinə dair əminlik yaradır.
-
İSO 19011 İdarəetmə sistemlərinin auditi üzrə rəhbəredici sənəd auidit
proqramının idarəedilməsinə, idarəetmə sisteminin auditinin planlaşdırılması və
keçirilməsinə eləcə də auditorun və audit heyətinin qiymətləndirilməsinə dair gğstərişləri
təmin edir. İSO 19011 standartının auditorlara, idarəetmə sistemlərini tətbiq edən
təşkilatlara və idarəetmə sistemlərinin auditini həyata keçirilməsinə ehtiyac duyan
təşkilatlara tətbiqi nəzərdə tutulur.
Dostları ilə paylaş: |