Microsoft Word Qasimov-ias docx

məlumat) – şəxsiyyəti birbaşa və ya dolayısı ilə 
identikləşdirməyə imkan verən hadisələr, fəaliyyət-
lər, vəziyyətlər barədə faktlar, rəylər və bilgilərdir. 
İstifadə sahəsindən və formasından asılı olaraq infor-
masiyanı aşağıdakı növlərə bölürlər: 
-  sənədləşdirilmiş informasiya (sənəd) – maddi daşı-
yıcıda qeyd olunmuş və identikləşdirilməsi mümkün 
olan rekvizitlərə malik informasiyadır; 
-  kütləvi informasiya  –  əldə olunması, istifadəsi, iş-
lənməsi, başqa  şəxslərə verilməsi və ya ötürülməsi 
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə məh-
dudlaşdırılmayan, ümumi istifadə üçün nəzərdə tutu-
lan sənədləşdirilmiş informasiyadır; 
-  konfidensial informasiya - əldə olunması, istifadəsi, 
işlənməsi, başqa şəxslərə verilməsi və ya ötürülməsi 
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə məh-
dudlaşdırılan sənədləşdirilmiş informasiyadır. 
Xarakterinə və formasına görə informasiyanın aşağıda-
kı növlərini qeyd etmək olar: 
-  tematik  informasiya  – texniki, texnoloji, marketinq 
və digər mövzu sahələrinə aid olan informasiyadır; 
-  elmi-texniki informasiya – monoqrafiyalar, disserta-
siyalar, avtoreferatlar, eləcə də elmi xarakterli məqa-
lələr, referatlar, xülasələr, konfrans, telekonfrans və 
forum materialları və digər nəşrlərdir; 
-  reklam informasiyası  – təşkilatlar (şirkətlər, firmalar 
və s.), onların rəhbərləri və əsas vəzifələri tutan şəxslər, 
təqdim olunan məhsul və xidmətlər barədə məlumatlar, 
müştəriləri maraqlandıran suallara cavablar və s. 
-  sorğu məlumatları – sorğu kitabçalarına analoji olan 
müxtəlif sorğu xarakterli məlumatlar, təşkilatların 

---

18 
ünvanları, web-saytlarına istinadlar, normativ baza-
lar və s. 
-  xəbərlər – baş verən hadisələr, onların mahiyyəti və 
inkişaf dinamikası barədə ilkin (işlənməmiş) məlu-
matlardır. 
Gündəlik fəaliyyətdə informasiya anlayışı ilə yanaşı  mə-
lumat anlayışından da geniş istifadə olunur. Bəzən bu anla-
yışları eyniləşdirirlər. Lakin konteksdən asılı olaraq onlar 
tamamilə  fərqli mahiyyət daşıyırlar. Azərbaycan dilinin 
izahlı lüğətində  məlumat anlayışı  “bir  şey haqqında bilik, 
xəbərdarlıq”,  “bir  şey haqqında  şifahi və ya yazılı arayış, 
bildiriş, izahat”, “xəbər, xəbərdarlıq” kimi şərh olunur. 
“İnformasiya azadlığı haqqında” Azərbaycan Respub-
likasının Qanununda məlumat aşağıdakı kimi şərh olunur: 
“Məlumat - təbiətdə  və  cəmiyyətdə baş verən hadisələr, 
proseslər, təzahürər, fəaliyyətlər və  əşyalar barədə fakt-
lar, rəylər, bilgilərdir
”.  
Beləliklə, demək olar ki
, məlumat – ətraf mühitdə mövcud 
olan bütün maddi və  mənəvi varlıqlar haqqında bilgilərdir, 
“informasiya isə məlumatın (xəbərin) məzmunudur”. 
İnformasiya və məlumat anlayışları ilə yanaşı verilənlər 
və biliklər anlayışlarından istifadə olunur.