T. C. Ankara üN Đ vers đ tes

 
           Dürfen, aynı zamanda yasak anlamını da içerir:  
   4. “ (Negation) Bir şeyin yasak olması      
           Hier darf man nicht parken.” (DUDEN, 1989: 382)   
                                                                              
            Bu  cümle  “Burada park edilmez.  (Burada  park  etmek yasaktır.)”  şeklinde 
ifade edilir. Çünkü [-mEz]’deki biçimbirimleri incelediğimiz zaman [-me]:Olumsuzluk 
biçimbirimi  [-z]:  [-r] geniş zaman biçimbiriminin bir versiyonudur. Burada Türkçede 

---

 
187 
yasaklamalarda  kesin  bir  ifade  olarak  [-mEz] tercih edilir. Bu biçimbirim kesin ve 
resmi bir  yasaklama ifade eder.  
   Darf ich eine Frage  stellen?    
   Soru sorabilir miyim? 
 
  Yukarıdaki örnekte görüleceği gibi bir izin isterken dürfen fiili yerine Türkçede  
[-EbĐl] biçimbirimi kullanılır. Bu soruya olumlu yanıtı  
 
           Ja, Sie dürfen   eine Frage stellen. 
           [Evet, bir soru sorabilirsiniz.] şeklinde veririz. 
  
        Türkçede  yine    dürfen  fiili  karşılığı  olarak    [-EbĐl]  biçimbiriminin  kullanıldığını 
görüyoruz. 
          Yukarıdaki soruya olumsuz yanıt verilmesi durumunda   
 
          Nein, Sie dürfen keine Fragen stellen. 
          Hayır, soru soramazsınız.   
      
          şeklinde  dürfen    [-AmAz]  biçimbirimiyle    ifade  edilir.    Bu  bir  izin  vermeme, 
yasaklama ifade eden biçimbirimdir. 
     
            5. Dürfen “Bir istek,  rica, emri   ifade eder.” (DUDEN, 1989: 382) 
 
 

---

 
188 
           Örn.  “Das darf nicht wahr sein!” (a.g.e.: 382)                                                                                                                                                                             
           Türkçe olarak    [Bu gerçek  olamaz!  (Bunun gerçek olmamasını diliyorum!)] 
ş
eklinde  ifade  edilmelidir.  Burada  aynı  zamanda  dolaylı  olarak  istem  belirtme  de 
vardır. Bu nedenle bu anlamda [-AmAz] biçimbirimi kullanılmalıdır. [-A]:Zarf fiil eki 
[-mA]:  Olumsuzluk  biçimbirimi  ve  “[-z]  biçimbirimi,  [-r]  Geniş  zaman  ekinin  [-z] 
biçimine girmiş hali.” (GABAĐN, 1988: 78)  
 
           Darf ich Sie um ein Buch bitten? 
           Sizden bir kitap rica edebilir miyim? sorusu  bir izin istemi ile ilgidir. Ama aynı 
zamanda bir rica anlamını içerir.   
 
           Bir    amir    memura    “Du  darfst  morgens  nicht  spät  kommen!”  şeklinde  bir 
cümle söylediğinde bu bir emir anlamındadır. Sabahları geç gelemezsin! cümlesindeki  
gibi [-EmEz] biçimbirimi ile ifade edilir.  Dürfen, emir anlamı  içerir. Görüldüğü gibi  
fiillerin  ya  da  cümlelerin  anlamı  bağlama,  konuşanın  üslubuna  ve  ruh  haline  göre   
oldukça değişik kiplik anlamlara gelebilmektedir.