Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 6- sinfi uchun darslik

yopishib, yondirmasligini so‘raydi. Ota shundagina bu safar
o‘g‘lining haqiqiy peshona teri bilan pul topganiga ishonadi.
Mehnat bilan topilgan pul qadri mashaqqat bilan qo‘lga
kiritilgan barcha narsalar singari azizdir. («Saodat»dan)
59-mashq. 
So‘zlarni ikki guruhga ajrating. Birinchi guruhga yangi
ma’no beruvchi, ikkinchi guruhga qo‘shimcha ma’no yuklovchi
qo‘shimchali so‘zlarni yozing.
Giyohlarni, adolatli, bog‘bon, ajratildi, mevazor, birinchi,
kuzda, dorishunos, sayohatchi, topilgan, sezgir, ikkita, mehnat-
kash, bag‘riga, mehnatdan.
60-mashq.
 Nuqtalar o‘rniga qavs ichidagi mos qo‘shimchani qo‘yib,
gaplarni ko‘chiring.
Mard...(-chi, -lik, -kor) — bu ezgu tuyg‘u, muqaddas fa-
zilat, tabarruk meros. Mard bo‘lgan kishi...(-lar, -cha, -da)
ASOS VA QO‘SHIMCHALAR

---

24
haqiqat, qanoat, sabr, ezgulik, vijdon, adolat, diyonat, insof,
(be-, -ba-, no-)...mardlarda yolg‘izlik, yomonlik, ojizlik,
makkorlik, hasad, adovat, tubanlik, noinsoflik kabi sifatlar...
(-da, -chi, -ni) uchratish mumkin. («Axloq, odob saboqlari»
kitobidan)
1. So‘zning qanday qismi asos deyiladi?
2. Qo‘shimcha nima?
3. Asos va qo‘shimchaning farqi nimada?
61-mashq. 
Uyga vazifa. «Keksalarni ardoqlang!» mavzusida matn
tuzing. Unda ishlatilgan so‘zlarni asos va qo‘shimchalarga ajrating.
Topshiriq. Berilgan so‘zlarning asos va qo‘shimchalarini aniqlang.
Qo‘shimchalarning asos ma’nosidan yangi ma’no hosil qilayotgan yoki
qilmayotganini ayting.
Oqla, gulchi, xizmatchi, gulni, gullar.
BILIB OLING.
 Qo‘shimchalar vazifasiga ko‘ra ikki
turli bo‘ladi: a) so‘z yasovchi qo‘shimchalar, masalan, oq
asosiga -la qo‘shimchasining qo‘shilishidan «oq rangga ki-