Microsoft Word etno kitab son srift 12
Yüklə 1,89 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
ETNOPSİXOLOGİYA
6 Rusiyada yaşayan azərbaycanlı iş adamı rus şirkətinin adından danışdıqda müəyyən qədər də olsa azərbaycanlı xarak- terinə uyğun xüsusiyyətləri qoruyub saxlayacaqdır və bu onun ünsiyyət zamanı davranışına təsir göstərəcəkdir. Lakin, danışıqları aparma tərzi işlədiyi şəraitdən və adını təmsil etdiyi ölkədən asılı olduğu üçün rus üslubunda olacaqdır. Milli xarakter deyəndə müəyyən cəmiyyət içində uzun əsrlər boyu qarşılıqlı əlaqədə olmaqla əldə olunan keyfiyyətlər başa düşülür. Böyük alman filosofu İmmanuel Kant xalqlar arasındakı fərqi əcdadlarda, onların tarixində və gündəlik davranışda olanların adətə çevrilməsində görürdü. Milli xarakterin formalaşmasına təsir göstərən əsas amillərə insanların yaşadığı cəmiyyət, ünsiyyət saxladıqları dil, dini inanc sistemi və yaşadıqları coğrafi mühit daxildir.Dünyanın tərəqqi etmiş ölkələrində XIX əsrdən başlayaraq çox intensiv surətdə inkişaf etməyə başlayan etnik psixologiya böyük elmi-nəzəri və praktik əhəmiyyətə malik olan mühüm bir elm sahəsinə çevrilmişdir. Bu elmin məhz XIX əsrdən başlayaraq ən çox tərəqqi etmiş dünya ölkələrində sürətlə inkişafı təsadüf deyildir. Bu, ilk növbədə ictimai-tarixi inkişaf prosesi ilə bağlı olmaqla yanaşı həmin ölkələrdə digər etnos və xalqların etnik-milli xüsusiyyətlərinə yaxından bələd olmaq zərurəti ilə bağlı idi. Çünki inkişaf etmiş dövlətlər digər ölkə və xalqların, millətlərin etnik psixoloji xüsusiyyətlərinə bələd olmadan onlarla istər dövlətlər- arası, istərsə də xalqlar və millətlərarası münasibətlər sistemini optimal şəkildə qurmaqda ciddi çətinlik və maneələrlə rastlaşmış olurdular. Tarixi təcrübə aydın surətdə göstərir ki, hər bir millətin, xalqın nəinki özünün, eləcə də müəyyən əlaqə və münasibətdə olduğu digər xalqların və millətlərin etnik-milli xüsusiyyətlərini vaxtında öyrənib düzgün qiymətləndirməsi həm onun özünüdər- kinə, həm də başqalarını düzgün dərk edib adekvat surətdə qiymətləndirməsinə yaxından kömək edir. Elə xalqımızın tarixi təcrübəsi bu cəhətdən çox ibrətlidir. Əsrlər boyu xalqımızın başına gətirilmiş qonşu xəyanətinin |