Toshkent pediatriya tibbiyot instituti II pediatriya fakulteti neonatologiya kafedrasi
Yüklə 305,47 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Etiologiyasi. Ma’lum eritrositar antigenlar massasi orasida, jumladan 75
genetik polimorf tizimlar qon guruhlariga birlashtirilgan 500 dan ortiq genetik guruhli omillar ajratiladi. CHGK rivojlanishida “rezus” va AVO tizimlari katta ahamiyatga ega. CHGK kamroq KELL, DUFFI, KUDD, S, M va b. tizimlar antigenlari bo’yicha nomutanosiblikka bog’liq. “Rezus” tizimi 6 ta asosiy antigenlardan iborat, ular sintezini 3 juft genlar belgilaydi. Ularni ifodalash uchun quyidagi atamalardan foydalaniladi: Fisher (bunda antigenlar S,S: D,d, E,e deb belgilanadi) va Vinner atamasi (Rh, hr, Rho, Hro, Rh, hr antigenlar), rezus manfiy deyiladi, qolganlari esa unga ega emas, garchi ularda “rezus” sistemasining boshqa antigenlari bo’lsa-da, D-antigen lipoprotein sitoplazmatik membrana ichki sathida, ayni vaqtda A va V antigenlari esa tashqi sathida joylashadi. Ona va bolaning eritrositar antigenlari bo’yicha farqlanishi, ehtimol tutilgan ziddiyatga sababchi hisoblanadi: CHGK 3-6% shunday hollarda paydo bo’ladi. Rezus ziddiyatda, odatda onaning oldingi bo’lib o’tgan sensibilizasiyasi bo’ladi (abortlar, bundan oldingi homiladorlikda rezus musbat bola tug’ilishi, chunki tug’ruqda hamma vaqt qisman feto onalik transfuziyasi ro’y beradi). SHu munosabat bilan D-antigenlar embrionda 5-6 haftadayoq paydo bo’lishini eslatib o’tish zarur, binobarin, ilk muddatlardagi abortlarda sensibilizasiya bo’lishi mumkin, bunda faqat eritrositar antigenlar bilan emas, balki to’qima antigenlari bilan ham bo’lishi mumkin. Bu operasiyaning ayol organizmining homiladorlikni sun’iy to’xtashning immunologik va gormonal qayta qurilishi asosida o’tkazilishi hisobga olinadigan bo’lsa, abortlarning salbiy oqibatlarini baholash qiyinligi ma’lum bo’ladi. AVO ziddiyatda CHGK ko’pincha birinchi homiladorlikda rivojlanadi, chunki etakchi etiologik omil yo’ldosh to’sig’ining buzilishidir: gestoz, onaning, somatik kasalliklari, infeksiya, gipoksiya, emlashlar hisoblanadi. Onada IgM sinfiga taalluqli, ya’ni shikastlanmagan yo’ldosh orqali o’tmaydigan tabiiy izoagglyutininlar borligi homilaga ularning transplansentar transportiga olib kelishi mumkin emas. Tabiiylaridan farqli ravishda ona IgG ga taalluqli guruhli AGga immunizasiya qilingandan so’ng paydo bo’lgan antitanalar me’yoriy yo’ldosh orqali bemalol o’tib, gemoliz chaqiradi. Ko’pincha AVO tizimi bo’yicha ziddiyat munosabati bo’yicha onada O(I) guruhi, bolada esa – A (II) guruhi bo’lganida CHGK yuzaga keladi. |