jarayonida hamda alohida fondlar yaratish yo„li bilan xodimlarning ijtimoiy
ehtiyojlariga xizmat qiladi.
Umumdavlat moliyasi davlat budjetini, ijtimoiy sug„urta fondini hamda davlat
mol-mulkiy va shaxsiy sug„urtasi fondini o„z ichiga oladi. Davlat pul
mablag„larining asosiy markazlashgan fondi bo„lmish davlat budjeti moliya
tizimining asosiy bo„g„ini bo„lib xizmat qiladi.
Davlat budjeti – bu davlat
xarajatlari va ularni moliyaviy qoplash manbalarining yillik rejasidir. Davlat
daromadlari va xarajatlarining asosiy qismi davlat budjeti orqali o„tadi. Uning asosiy
vazifasi moliyaviy vositalar yordamida iqtisodiyotni samarali rivojlantirish va
umumdavlat miqyosidagi ijtimoiy vazifalarni hal qilish uchun sharoit yaratishdir.
Davlat budjetining ikki tomoni bo„lib, bir tomonida budjetga kelib tushadigan
daromadlar tarkibi va ularning manbalari, ikkinchi tomonida esa asosiy
xarajatlarning tarkibi va miqdori o„z ifodasini topadi.
Davlat mol-mulk va shaxsiy sug„urtasi umumdavlat moliyasining keyingi
bo„g„ini hisoblanib, mulkchilikning barcha shakllaridagi korxonalar va fuqarolarga
joriy qilinadi. U majburiy va ixtiyoriy bo„lishi mumkin. Bu maqsadlar uchun
fondlar korxona va aholining to„lovlari hisobiga shakllanadi. Fond mablag„lari
mol-mulkiy sug„urtasiga va shaxsiy sug„urtaga pul to„lashni ko„zda tutadi.
Shaxsiy sug„urta aholining pul jamg„armalarini tashkil qilishning shakllaridan
biri bo„lib ham xizmat qiladi.
Bozor iqtisodiyotiga o„tib borish bilan jamiyat moliya tizimida turli xil sug„urta
(ijtimoiy sug„urta, tibbiy sug„urta) fondlari va budjetdan tashqari moliya fondlari
(pensiya fondi, aholini ish bilan ta‟minlash fondi, tabiatni muhofaza qilish fondi,
tarixiy yodgorliklarni saqlash fondi, tadbirkorlarga ko„mak berish fondi va
boshqalar)ning ahamiyati ortib boradi.
Davlat budjetining daromadlari va xarajatlari muvozanatda bo„lishini taqozo
qiladi.
Dostları ilə paylaş: 
