Xvi bob. O ilaning konstitutsiyaviy asoslari

1 Q arang. K a rim o v l.A . M a m la k a tim iz d a dem okratik islohotlarni yanada chuqur- 
lashtirish va fuqarolik ja m iy a tin i rivojlantirish konsepsiyasi. -
Т.: 
O 'zbekiston. 
2 0 1 0 . 
~ 3 1 -3 3 -b e tla r.
255
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

O m m aviy axborot vositalari axborotni izlash, olish va tar- 
qatish huquqidan foydalanadilar ham da o'zlari e ’lon qilayotgan 
axborotning to'g'riligi va haqqoniyligi u chun qonun hujjatlarida 
belgilangan tarkibda javobgar bo'ladilar”, - deb belgilab qo'yilgan.
Bu bilan ommaviy axborot vositalariga o'zi e’lon qilayot­
gan, tarqatayotgan m a’lumotlar to'g'ri ekanligiga javob berish 
m as’uliyati yuklangan.
Ommaviy axborot vositalari erkinligi, mustaqilligi ta ’minlanishi 
bilan, undan to'g'ri foydalanish zarurligi, erkinlikni har qanday 
ko'rinishda suiiste’mol qilish mutlaqo m u m k in emasligi qonunlar 
bilan belgilab qo'yilgan.
Ommaviy axborot vositalarida tarqatayotgan m a ’lumotlarning 
to'g'riligi, haqqoniyligi uchun ommaviy axborot vositalari va shu 
m a’lumotlarni tayyorlagan jurnalistlar javob beradilar.
Ommaviy axborot vositalari hech qachon va hech qanday hol­
larda fuqarolarning konstitutsiyaviy huquqlari, sh a’ni, qadr-qim- 
matiga dog' tushuruvchi, tu h m at ko'rinishidagi, shaxsiy hayotga 
aralashuv ruhidagi ma’lumotlarni bermasligi kerak, ag ar shunday 
hoi ro'y bersa, buning uchun ham om m aviy axborot vositalari, 
m a’lumotni tayyorlagan jurnalistlar javob beradilar.
O'zbekiston Respublikasi konstitutsiyaviy tuzum i (konstitutsi­
yaviy tartib) turli qonuniy vositalar bilan himoya qilanadi va kons­
titutsiyaviy tuzum asoslariga zarar yetkazadigan m a ’lumotlarni 
ommaviy axborot vositalari orqali berilmasligi choralari ko'riladi.
Mabodo shunday hoi yuz bersa, y a’ni omm aviy axborot vosi­
talarida:
- konstitutsiyaviy tu z u m n in g asoslariga qarshi;
- davlat suverinentiga tahdid qiluvchi;
- yaxlitlikni zo'rlik bilan o'zgartirishga da’vat qiluvchi;
- qonuniy hokimiyatni to'ntarishga chaqiruvchi, zo'rlik yo'li 
bilan o'zgarishga da’vat qiluvchi;
- urush va zo'rlikni, shafqatsizlikni keltirib chiqaruvchi, ular- 
ga da’vat qiluvchi;
- milliy, diniy, irqiy adovatlarga da’vat qiluvchi;
- davlat sirini yoki qonun bilan qo'riqlanadigan boshqa sirlarni 
oshkor qiluvchi m a’lumotlar berilsa, ommaviy axborot vositalari, 
jurnalistlar javobgarlikka tortiladi.
256
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

O 'zbekiston Respublikasining M a ’muriy javobgarlik to'g'ri- 
sidagi kodeksida “T u h m a t” (40-modda), “H aqo rat” (41-modda), 
“Fuqarolarga m a ’naviy yoki moddiy zarar yetkazuvchi m a’lumot 
tarqatish 
(46-modda)ni nazarda tutuvchi m a’lumotlar uchun 
ma’muriy javobgarlik belgilangan.
O'zbekiston Respublikasining Jinoyat kodeksida “T u h m at” 
(139-modda), “H aqorat qilish” (140-modda), “Urushni targ'ib qilish” 
(150-modda), “Milliy, irqiy, etnik yoki diniy adovatni qo'zg'atish” 
(156-modda); “Konstitutsiyaviy tuzum ga xavf soluvchi m a’lumotlar 
tarqatish” (159-modda); “Davlat sirlarini oshkor qilish” (162-mod- 
da)ni ko'zlovchi m a ’lumotlar uchun jinoiy javobgarlik belgilangan.
O'zbekiston Respublikasining M a ’muriy javobgarlik to'g'risi- 
dagi va Jinoyat kodekslarida yuqorida ko'rsatilgan m a’lumotlar 
mavjud omm aviy axborot vositalaridagi m a’lumotlar uchun, omma- 
viy axborot vositalarining va ularning xodimlari javobgarligining 
belgilanishi, om m aviy axborot vositalaridagi axborotlarni to'g'ri, 
haqqoniy bo'lishini t a ’minlashga qaratilishi bilan, konstitutsiyaviy 
tuzumni, fuqarolarning huquq va erkinliklari hamda manfaatlari 
himoyasiga qaratilgan faoliyat deyish mumkin.