?
291-mashq.
Beshik, bog‘, men, sen, u, bu, o‘sha, pishloq, eshik, bug‘,
tig‘, pichoq, oshqovoq, timsoh, choh, o‘rik, bayroq kabi so‘zlarga kelishik
qo‘shimchalarini qo‘shib ko‘ring. Ulardan qaysilarida tovush o‘zgarishlari
bo‘layotganiga e’tibor bering.
♦
♦
♦
♦
♦
292-mashq.
Quyida berilgan so‘zlar ichidan egalik qo‘shimchasi
qo‘shilganda, asosda tovush o‘zgarishi ro‘y beradiganlarini aniqlang. Ular
ishtirokida gaplar tuzing.
Yurak, uy, qishloq, nok, bog‘, singil, shahar, yurt, o‘g‘il,
qiz, istak.
293-mashq.
Uyga vazifa. «Ajdodlarimiz ruhi hamisha bizga yor» mav-
zusida matn tuzing. Unda ishlatilgan egalik qo‘shimchalarini izohlang.
YORDAMCHI SO‘ZLAR, UNDOV, TAQLID
VA MODAL SO‘ZLAR YUZASIDAN
O‘TILGANLARNI TAKRORLASH
Takrorlash uchun savol va topshiriqlar
1. Ko‘makchi deb nimaga aytiladi?
2. Sof va vazifadosh ko‘makchilarga misollar ayting.
3. Bog‘lovchi deb nimaga aytiladi?
4. Teng bog‘lovchilar qaysilar?
5. Yakka va takror bog‘lovchilarga misollar keltiring.
6. Ergashtiruvchi bog‘lovchilar ishtirokida gaplar tuzing.
7. Yuklama deb nimaga aytiladi?
8. Yuklamalarning turlari haqida so‘zlab bering.
9. His-hayajon va buyruq-xitob undovlariga misollar keltiring.
10. Modal so‘zlar deb nimaga aytiladi?
11. Tasdiq va inkor so‘zlarga misollar ayting.
12. Sof va vazifadosh modal so‘zlar deganda nimani tushunasiz?
294-mashq.
Qavs ichida berilgan yordamchi so‘zlardan mosini qo‘yib,
matnni ko‘chiring. Yordamchi so‘zlarga izoh bering. «Ozod va obod Vatan»
deganda nimani tushunasiz?
Millatning kelajagi bugundan boshlanadi. O‘zligini angla-
magan, manqurtlik (beri, tomon, ko‘ra) ketayotgan odamlar
bilan yangi jamiyatni qurib bo‘lmaydi. Ma’naviyati yuksak
insonlar (nahotki, nafaqat, agar) o‘z davri rivojiga, (-ki, balki,
140
shuning uchun) millat kelajagi (hamda, yoki, yoxud) ravnaqiga
ham munosib hissa qo‘shadi.
Ma’nan boy, ruhan komil insonlargina ozod (bilan, ham,
va) obod Vatanni qurishga qodirdirlar. ( Y. Do‘stmatova)
Dostları ilə paylaş: |
