Çağdaş Azərbaycan postmodern romanı 55
aşağıdakı xüsusiyyətlər xasdır: mifin mətnə uyğunlaşması,
roman və mifoloji mətn arasında intertekstual dialoq,
formanın saxlanılmasında ənənəvi semantikanın dağıdıl-
ması: «roman-antimif üçün mifi mətn kimi sərbəst idarə
etmək, qəbul ediləni nümayiş etdirmək səciyyəvi xüsusiy-
yətdir», intertekstual oyun, başlıcası isə – mifopoetik for-
manın saxlanılmasında mifoloji semantikanın dağıdılması-
dır
29
.
Azərbaycan ədəbiyyatında yaradılmış roman-mif müx-
təlifliyi özünü göstərir ki, bu da roman-dastandır (qeyd et-
mək lazımdır ki, Azərbaycan ədəbiyyatında poema-dastan
da mövcuddur, məsələn, M. İlqarın «Qaratel» əsəri). Mifo-
logizmin xüsusiyyətindən asılı olaraq roman-dastan həm
müəllif roman-mifi, həm də folklor-etnik roman-mifi ola
bilər. Məsələn, S. Axundovun «Eloğlu Araz» (1988) ro-
man-dastanı müəllif roman-mif nümunəsidir. Müəllif mi-
fik obrazlara və hadisələrə müraciət edərək, sinfi münaqi-
şəni təzələyir (unutmayaq ki, roman sosializm dövründə
qələmə alınmışdır).
Roman-mif müxtəlif mifoloji ənənələri hansısa mifolo-
ji arxetipləri poetik rekonstruksiya materialı kimi sinkretik
istifadə edir. Roman-mifdə ədəbi neomifologizmin müxtə-
lif formaları təcəssüm olunur: klassik mif aktuallaşdırılma-
sı, məşhur mifoloji süjetlərin interpretasiyası, «müəllif»
та и Э. Юнсона). Автореф. дис. … канд. филол. наук.
Екатеринбург. 2009, 24 стр. С. 14.
29
Полушкин А.С.
Жанр
романа-антимифа
в
шведской
литературе 1940–1960-х годов (на материале произведений
П. Лагерквиста и Э. Юнсона). Автореф. дис. … канд. филол.
наук. Екатеринбург. 2009, 24 стр. С. 14.