ishlab chiqarish va iste’mol buyumlarini ishlab chiqarish o’rtasidagi,iste’mol va jamg’arish o’rtasidagi o’zaro nisbatlardir. Takror
ishlab chiqarish tuzilishi iqtisodiy o’sishning imkoniyatlarini ifodalovchi
ko’rsatkich hisoblanadi.
Iqtisodiyotning hududiy tuzilishi ishlab chiqaruvchi kuchlar
rivojlanishining hududiy jihatlarini aks ettiradi va alohida hududlarning
umummilliy ko’rsatkichlardagi hissasini aniqlaydi. U butun mamlakat
bo’yicha turmush sharoitini barqarorlashtirish maqsadida aniqlanadi va
tadqiq qilinadi. Ma’lumki, ma’muriy jihatdan O’zbekiston 12 viloyat va 1 ta
avtonom respublikadan iboratdir. Unda 119 ta shahar, 163 ta qishloq
ma’muriy tumanlar mavjuddir.
Iqtisodiy rayonlashtirish belgilari bo’yicha mamlakatimiz 6 ta iqtisodiy
regionga bo’linadi:
1. Toshkent iqtisodiy regioni. U Toshkent viloyati va Toshkent shahri
hududlaridan iboratdir. Bu regionga respublikani 3.5% maydoni va 18.5%
aholisi to’g’ri keladi.Bu region o’rta hisobda Mamlakat milliy daromadini
25.9% va 32.5% sanoat mahsuloti ishlab chiqaradi.
2. Ishlab chiqarish potentsiali bo’yicha ikkinchi o’rin Farg’ona iqtisodiy
regioniga to’g’ri keladi. Bu region Andijon, Namangan va Farg’ona
viloyatlarini o’z ichiga oladi va 19.2 ming m2territoriyaga egadir, yoki 4.3%
respublika hududini egallaydi. Unda aholini 27.6% yashaydi. Bu region
O’zbekiston milliy daromadining 26 %ini, sanoat mahsulotini 31.5% ini,
36.8% qishloq xo’jalik mahsulotini, 28.3% tovar oborotini ishlab chiqaradi.
3. Markaziy iqtisodiy region o’z ichiga Buxoro, Navoiy, Samarqand
viloyatlarini o’z ichiga oladi. Bu region hudud jihatdan eng katta va kengdir.
U respublikaning 37% hududini egallaydi, aholi soni jihatidan 19.9%, milliy
daromadini 18.6%, sanoat mahsulotini – 14.6%, qishloq xo’jalik yalpi
mahsulotini – 20.8% ini ishlab chiqaradi.
