Paxta xom ashyosini tayyorlash, saqlash va dastlabki ishlash texnologiyasi

 Qutblangan nurda turli guruhdagi tolalarning ko’rinishi. 
 
Bunda: 
1-guruh – Yaxshi pishgan - To’q sariq va pushtiroq gunafsha-rang qismli 
tilla-rang sariq, shu bilan birga yashil va zangori qisimli yashilroq sariq. 
2-guruh – Pishib etilgan - ko’k va zangori, sariq va zangori, ko’k qismli 

---

35 
yashil.
3-guruh – Pishmagan (xom) - gunafsharang va gunafsharang qismli ko’k.
4-guruh – Umuman pishmagan (xom) tola - tiniq qizil qismli gunafsharang va 
tiniq qizil. 
Qarash tamom bo’lgandan keyin hamma tolalar sonini 100 % hisoblab, 
ajratilgan guruhlar bo’yicha tolaning foyiz miqdori hisoblanadi. Qarash paytidagi 
tolalar sonini chalkashtirmaslik uchun qarash natijasi maxsus jadvalga yoziladi va 1-
guruhning foyiziga qarab, tola sorti belgilanadi, 2, 3 va 4 guruhlar foyizi har bir 
sanoat navi uchun 9-jadvalda ko’rsatilgan miqdordan oshmasligi kerak.
9-jadval 
O’rta tolali va ingichka tolali paxta navlari 
Paxtaning 
sanoat navi 
Ingichka 
tolali navlar 
Qolgan 
o’rta tolali 
navlar 
uchun 
Ingichka tolali va o’rta tolali navlar 
uchun 
Pishganlik 
guruhlari 
GOST 
bo’yicha tola 
navlari 
I 
I 
II 
III 
IV 
0 
73,1 va 
undan ortiq 
77,5 va 
undan ortiq 
1-20 
0-7 
0-2 
I 
73,0-65,1 
77,4-69,1 
20-25 
1-10 
0-5 
II 
65,0-49,5 
69,0-55,5 
20-36 
5-13 
0-6 
III 
49,4-40,5 
55,4-43,5 
23-45 
5-25 
15-7 
IV 
40,4-35,5 
43,4-35,5 
28-50 
5-30 
2-10 
V 
35,4-28,5 
35,4-28,5 
30-55 
5-35 
3-17 
VI 
28,4 va 
undan kam 
28,4 va 
undan kam 
30 va undan 
ortiq 
10 va undan 
ortiq 
4 va undan 
ortiq 
Tolaning o’rtacha pishganlik koeffisientini aniqlash uchun I,II,III va IV guruh 
tolalari foyiz miqdorining 10-jadvaldagi koeffisientlarga ko’paytmalari yig’indisini 
100 ga bo’lishi kerak. 
10-jadval.