Paxtaobod pedagogika kolleji
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 8-ilova Guruhlarda topshiriqni bajarish yo’riqnomasi
- 9-ilova Nazorat savollari
- 10-ilova Kelgusi mashg’ulot: Bosma mahsulotlarni nashr etish Uyga vazifa
- Gazeta yoki roʻznoma
| Baholarning maks hajmi
|
5 |
|
|
|
|
|
8-ilova
Guruhlarda topshiriqni bajarish yo’riqnomasi
1.Guruh sardorini tanlang.
2.Topshiriq bilan tarnishing va uni bajarish yo’lini muhokama qiling.
3.Ijtimoiy-hissiy rivojlanish sohasining kichik sohalari talablarini o’rganing.
4.Taqdimotni rasmiylashtiring.
9-ilova
Nazorat savollari
1. O’zbekistonda gazetalar qanday tillarda chop etiladi?
2. Gazeta so’zi qaysi tildan olingan?
3. Gazeta so’zining ma’nosi qanday?
4. Gazeta-……………………………….. bosma nashr xisoblanadi.
5.Gazetaning vazifasi nimalardan iborat?
6. Gazetani ishlab chiqarishda qanday janrlardan foydalaniladi?
7. qanday gazetalarni bilasiz va ular qanday gazeta turiga kiradi?
10-ilova
Kelgusi mashg’ulot: Bosma mahsulotlarni nashr etish
Uyga vazifa: Mavzu yuzasidan test savollari tuzib kelish.
15-mavzu: Adabiy, ijtimoiy, madaniy – ma'rifiy gazеtalar sharhi
Reja:
1. Adabiy – ma'rifiy gazеtalar sharhi
2. Ijtimoiy – ma'rifiy gazеtalar sharhi
3. Madaniy – ma'rifiy gazеtalar sharhi
Gazeta yoki roʻznoma bir nom ostida muntazam chop etiluvchi vaqtli nashrdir.
Gazeta (ital. gazzetta — chaqa pul) — kundalik voqealar toʻgʻrisida materiallar eʼlon qilinadigan davriy (vaqtli) bosma nashr. Ommaviy axborot va targʻibotning asosiy vositalaridan biri. Uning vazifasi jamiyatning axborotga boʻlgan ehgiyojini, maʼnaviy intellektual talablarini qondirishdan iborat. Gazeta faqat ijtimoiy-siyosiy, maʼnaviy hayot obʼyekti boʻlib qolmay, balki moddiy ishlab chiqarish obʼyekti, i. ch.-iqtisodiy munosabatlar sohasi hamdir. Shu bilan birga Gazeta tovar — moddiy mahsulot ham hisoblanadi. Gazeta hajmi 2 sahifadan 100 sahifagacha va undan koʻp boʻlishi mumkin .
Gazeta ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy, madaniy-maʼrifiy va ilmiy hayotga oid dolzarb axborotni hozirjavoblik bilan turli adabiy shakl (janr)larda ommaga yetkazadi va shu yoʻl bilan oʻz oʻquvchilarida kundalik turmush voqealariga nisbatan maʼlum munosabat va tasavvur paydo boʻlishiga, siyosiy, iqtisodiy, axloqiy gʻoya va eʼtiqodlar shakllanishiga taʼsir koʻrsatadi, jamoatchilik fikrining mahsuli va ifodachisi sifatida namoyon boʻladi. Huquqiy demokratik jamiyatda Gazeta faoliyati tegishli qonunchilik asosida kechadi. U oʻzi tarqatayotgan axborotning xolis va haqqoniyligi uchun qonun oldida javobgar hisoblanadi, xalq maʼnaviy qudratini yuksaltirishga, omma ijtimoiy ongini rivojlantirishga koʻmaklashadi, hokimiyat bilan jamiyat oʻrtasida xolis vositachi vazifasini oʻtaydi. Jamiyat va xalq nomidan boshqaruv idoralarining faoliyatini nazorat ostiga oladi. Demokratik jamiyatda kafolatlangan siyosiy erkinliklar, jumladan matbuot erkinligi Gazeta faoliyatining samarali boʻlishi uchun qulay imkoniyat yaratadi. Avtoritarizm va totalitar tuzum sharoitida esa Gazeta bunday imkoniyatdan amalda mahrumdir.
Gazetada turli janr va uslublardan, ayniqsa axborot va boshqa publitsistik janrlardan foydalaniladi. Ularda axborot agentliklarining rasmiy xabarlari, hisobotlar, reportajlar voqealarni hozirjavob tarzda yoritishga xizmat qiladi; sharu,, suhbat (intervyu), taqriz va b. vositasida voqealar va ularni keltirib chiqaruvchi sabablar izohlab beriladi; maqola, obzorlar va sharxlarda voqelik tahlil qilinadi; bulardan tashqari Gazetada lavha, ocherk, pamflet, felyeton kabi publitsistik janrlardan ham foydalaniladi; shuningdek unda gazetxon-larning xatlari, nazm va nasrda yozilgan badiiy asarlar, chizma va fotosuratlar bosiladi. Gazetani bezatish oʻziga xos boʻlib, bu avvalo Gazeta mazmunini gazetxonga qiziqarli va ommabop tarzda yetkazish, muhim xabar va fikrlarga ularning eʼtiborini jalb etishga qaratiladi. Gazeta faoliyati bosh muharrir, boʻlimlar mudirlari, turli yoʻnalishdagi muxbirlar (reportyor, sharhlovchi va b.)dan iborat tahririyat tomonidan tashkil etiladi va boshqariladi. Koʻpgina Gazetalarning maxsus muxbirlari, mamlakatning ichida vaxorijiy davlatlarda oʻz muxbirlari boʻladi. Gazetalar faks, "Internet" tizimi, telefon va teleks vositalari orqali dunyoning turli chekkalaridan zud axborotlarni olib turadi.
Gazetalar oʻzbek, rus, qozoq, tojik, qoraqalpoq, koreys, ingliz va b. tillarda chiqadi. Oʻzbekistonning yetakchi gazetasi— "Xalk soʻzi" va "Narodnoye slovo" Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi va Respublika Vazirlar Mahkamasining nashridir. Bu gazetalar haftasiga 5 marta chop etiladi. Oʻzbekistondagi oshkoralik va demokratiya muhitida yuzaga kelgan yangi partiyalar ham oʻz G.larini nashr eta boshladilar (qarang "Oʻzbekiston ovozi", "Milliy tiklanish", "Adolat", "Fidokor"). Bundan tashqari turli hukumat idoralari, xalq harakatlari, uyushmalar, jamgʻarmalar muassisligida nashr etilayotgan gazetalar ("Birlik—Yedinstvo", "Xurriyat", "Oʻzbekistan adabiyoti va sanati", "Mulkdor", "Mening mulkim" — "Chastnaya sobstvennost", "Sogʻlom avlod", "Savdogar" va b.) ham chiqadi.
Nazorat savollari.
1. O’zbekistonda gazetalar qanday tillarda chop etiladi?
2. Gazeta so’zi qaysi tildan olingan?
3. Gazeta so’zining ma’nosi qanday?
4. Gazeta-……………………………….. bosma nashr xisoblanadi.
5.Gazetaning vazifasi nimalardan iborat?
6. Gazetani ishlab chiqarishda qanday janrlardan foydalaniladi?
7. qanday gazetalarni bilasiz va ular qanday gazeta turiga kiradi?
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati.
1. Bibliografovedenie. Uchebnik dlya srednix professional’nыx uchebnыx zavedeniy. Sankt Peterburg, 2005- 288 s.
2.Kutubxona-bibliografiik klassifikatsiyasi:Ommaviy kutubxonalar uchun jadvallar. 9-tuzatilgan, to‘ldirilgan nashri uchun ma’sullar.Kattaxo‘jaeva I.E.Azimov, M.T.Zoxidova M.-.-T.: Istiqlol,2003.-504 b.
Yüklə 13,8 Mb.
Dostları ilə paylaş:
