Pedagogika fakulteti pedagogika kafedrasyy

Germaniýada mekdep bilimi aşakdaky mekdep görnüşlerine bölünýär:

2. Başlangyç mekdep (Grundschule)

3. Ugrukdyrma mekdepleri (Orientierungsstufe)
4. Esasy mekdep (Hauptschule)
5. Hakyky mekdep (Realschule)
6. Gimnaziýa
7. Umumy mekdep (Gesamtschule)
8. schoolörite mekdep (Sonderschule)
Başlangyç mekdep bilim ulgamynyň esasyny düzýär. Bu bilim tapgyrynyň wezipesi çagalara bilimini dowam etdirmäge mümkinçilik berýän bilimleriň esasyny bermekdir. Başlangyç mekdepden soň okuwçylar orta mekdeplere geçýärler
Germaniýadaky orta mekdepleriň görnüşleri: esasy, hakyky, garyşyk mekdepler we
gimnaziýalar.
Başlangyç mekdebi gutarandan soň, nemes okuwçylary umumy orta mekdebiň 2-nji derejesine geçýärler. 5-nji we 6-njy synplar, guramaçylyk taraplaryna garamazdan, çaganyň ýetişen döwri hasaplanýar we çagalary indiki okuw görnüşine ugrukdyrmak üçin gözegçilik edilýär.
GFR-iň käbir federal ýerlerinde bar bolan ugrukdyryş tapgyry (riOrientierungsstufe), 2-nji tapgyra mekdebe geçmek kararyna ene-atalara, okuwçylara we mugallymlara ygtybarly esas bermek üçin döredildi. Ralollama etaby garaşsyz bilim edarasy ýa-da II basgançakly mekdebiň 1 bölegi hökmünde gurnalýar. Berlinde bu etap başlangyç synpyň 5-6-njy synpy görnüşinde geçirilýär. GFR-de orta mekdepler 4 görnüşe bölünýär: gimnaziýalar, hakyky mekdepler, başlangyç mekdepler we umumy mekdepler.
Esasy mekdep. Esasy ýa-da giňişleýin döwlet mekdebi başlangyç mekdebi gutaran we hakyky mekdebe ýa-da gimnaziýa gatnaşmadyk ähli okuwçylar üçin hökmanydyr. Bu mekdebiň iň soňky hökmany synpy 9-njy synp, käbir FE-lerde bolsa 10-njy synp. FE-leriň köpüsinde okuwçylara goşmaça 10-njy synpa erkin gatnaşmak mümkinçiligi berilýär.
Esasy mekdebiň maksady, ikinji tapgyryň çäginde okuwçylary bilim we hünär bilimini dowam etdirmäge we umumy bilim kurslaryna gatnaşmaga taýýarlamak. Esasy mekdepler okuwçylara iş dünýäsi bilen tanyşdyrmak arkaly kär saýlamaga kömek edýär. Esasy mekdepleriň mugallymlary öwrenmedik ugurlary bilen iş salyşmaga mejbur bolýarlar. Mysal üçin, nemes we iňlis dili mugallymlary hem bu usuly özleşdirýärler. Şeýle hünär gatyşmagyň pedagogiki funksiýasy hem bar: synpyň başlygy çagalar üçin ygtybarly adam bolýar we okuwçylary bilen mümkin boldugyça köp wagt geçirýär.
Başlangyç synp mugallymlary özlerini mugallym däl-de, eýsem sosial mugallymlar diýip hasaplaýarlar. Mainöne esasy mekdebiň okuwçylarynyň gowy öwrenmeýändiklerine garamazdan, köpüsi hünär bilimini almagy başarýarlar.
Häzirki wagtda Bilim ministrligi başlangyç mekdebi özgertmegiň zerurlygy barada öz pikirini beýan edýär. Başlangyç synp mugallymlarynyň başlangyç synp mugallymlary bilen deň kärleri bolmaly diýilýär.
Hakyky mekdepler. Hakyky mekdepler ikinji tapgyra degişlidir we adatça 5-10-njy synplary öz içine alýar. 7-nji synpy gutarandan soň hakyky mekdebe geçmek isleýän esasy okuwçylar üçin 3 sany hakyky mekdep synpy bar. Hakyky mekdep ýokary derejeli giňeldilen umumy bilim berýär we okuwçylary ýokary islegli hünärleriň eýesi bolmak üçin garaşsyz pikirlenmek, jogapkärçilik, ýolbaşçylyk ukyplary we hünär taýýarlygy kurslaryna taýýarlaýar.
Talyplar özleri üçin maslahat berilýän esasy kurslardan birini saýlamaga mümkinçilik alýarlar. Tebigy-matematiki, tehniki, lingwistik, sosial-ykdysady, sosial-lukmançylyk, aýdym-saz ugry bolup biler. Her mekdepde maslahat berilýän dersler düşnüklidir. Mekdepler we FE-ler arasynda üýtgeýär. Hakyky mekdebi ýeterlik derejede ýokary baha bilen gutaran uçurymyň II basgançakly okuw jaýyna girmäge hukugy bar.
Studentshli talyplar daşary ýurt dilini bilmelidirler. Esasy mekdepleriň daşary ýurt dilini saýlamaga hukugy ýok, diňe iňlis dili öwredilýär. Hakyky mekdeplerde birnäçe daşary ýurt dilini saýlamak maslahat berilýär we okuwçy birini saýlaýar. Hakyky mekdeplerde okuwlar ýokary derejede geçirilýär, dersleriň ulgamlaşdyrylmagyna uly üns berilýär. Hepdede sapaklaryň sany 30-dan 34-e çenli.
Başlangyç we başlangyç mekdep mugallymy hünäri alanlar, ýokary okuw kursuny geçenden we ekzamen tabşyrandan soň hakyky mekdeplerde mugallymçylyk etmäge mümkinçilik alarlar.
Gimnaziýa
Gimnaziýalar umumy bilim edaralarydyr. Onda okamak 5-nji synpdan 13-nji synpa çenli 9 ýyl dowam edýär. 11-den 13-e çenli okaýanlara gimnaziýanyň ýokarky basgançagy diýilýär. Synaglardan üstünlikli geçen gimnaziýany gutaran, ýokary okuw jaýyna girmäge hukuk berýän kämillik şahadatnamasyny alýar.
Umumy matrisa şahadatnamasyny berýän we öz isleýän ýokary okuw mekdebiňize girmek hukugyny berýän gimnaziýalar we "ylym gimnaziýalary" bar. Bu görnüşdäki mekdepler bilimiň ikinji tapgyryna degişlidir. Bu gimnaziýalarda aýratyn hünärler boýunça zerur bilimleri bermäge aýratyn üns berilýär.
Talyplar diňe hakyky mekdebi gutarandygy barada şahadatnamasy bolan halatynda ylym gimnaziýalaryna kabul edilýär. Bu gimnaziýalarda bilimiň dowamlylygy 3 ýyl. Uçurymlar belli bir ugur boýunça dersleri öwrenmek üçin ýokary okuw jaýyna girmäge hukuk berýän akademiki kämillik şahadatnamasyny alýarlar.
Gimnaziýada okatmagyň maksady: umumy bilim bilimlerini giňeltmek we çuňlaşdyrmak we şonuň esasynda talyplary häzirki zaman maglumatlary almagyň we gaýtadan işlemegiň ylmy usullary bilen tanyşdyrmak, ýokary okuw jaýynda üstünlikli okamak üçin zerur şertleri döretmek; bolup durýar 5-10-njy synplar, 11-nji synpdan başlaýan özbaşdak bilim programmasy üçin esas bolup hyzmat edýär. Gimnaziýanyň aýratynlygy, okuwça saýlamaga mümkinçilik berýän dersleriň diferensial düzümidir. Mysal üçin, 9-njy synpda daşary ýurt dilleriniň sany we olaryň yzygiderli öwrenilmegi, okuwça belli bir ugurdan (tebigy-matematiki, ylmy-ykdysady, aýdym-saz) dersleri saýlamaga mümkinçilik berilýär. Şoňa laýyklykda gimnaziýalar aýratyn häsiýete eýe bolup, adaty nusgawy, tebigy-matematiki we häzirki zaman dil görnüşlerine bölüner. Mundan başga-da, ykdysady, pedagogiki, oba hojalygy, tehniki-tehnologiki, sosial-ylmy, aýdym-saz gimnaziýalary we jemgyýetçilik ykdysady gimnaziýalary bar.
Nusgawy gimnaziýalarda latyn, grek we islendik häzirki zaman dili öwrenilmeli. Matematika, fizika we himiýa tebigy-matematiki gimnaziýalarda çuňňur öwrenilýär. Gimnaziýanyň ýokarky synplarynda her kim üçin hökmany kurslar, şeýle hem aýratyn saýlanan gaty kyn (ösen) kurslar bar. Bitewi (umumy) mekdep.
Bitewi mekdep 5-10 (7-10) synplary öz içine alýar. Ikinji tapgyra degişlidir. Bitewi umumy bilim berýän mekdebiň maksady, ikinji synp mekdepleriniň ähli derslerini we kurslaryny gutardyş şahadatnamasynyň talaplary bilen birleşdirmek. Bilim edaralaryna we ikinji derejeli hünär bilim kurslaryna gidýän uçurymlary taýýarlaýar. Mundan başga-da, umumy orta mekdepleriň köpüsinde okuw kurslary bar, olary üstünlikli tamamlan okuwçy ýokary okuw jaýyna girmek hukugyny alýar. Umumy mekdebiň iki görnüşi bar: kooperatiw, toplumlaýyn mekdep.
Bilelikdäki umumy mekdepde esasy mekdep, hakyky mekdep we gimnaziýalar bilelikde işleýär. Guramaçylyk, usulyýet we didaktiki taýdan garaşsyz bölümler hökmünde işleýärler. Bu bölümleriň hyzmatdaşlygynyň görnüşi we derejesi ýaş toparlaryna baglydyr. Kooperatiw umumy mekdebiniň ähli bölümler üçin umumy pedagogiki ýolbaşçylygy bar.
Integrirlenen umumy mekdep, 10-njy synpa çenli aýratyn mekdep görnüşini tapawutlandyrmaýar. Sapaklary guramagyň ýeke-täk ölçegi ýaş bilen baglanyşykly. Aýry-aýry dersleri okatmak kurs ulgamyna laýyklykda alnyp barylýar.
Umumy mekdepde hünärmenler "üstünliklerine görä derslerden tapawutlandyrmak" diýilýän topara bölündiler. Tapawutlandyrmagyň garaşylýan maksady: her bir okuwçynyň ukybyna, hersine aýratyn çemeleşilmegine görä talaplary kesgitlemek. Ussatlygyň üýtgemegi netijesinde bir topardan beýlekisine geçmek bolýar.
Germaniýada hünär we ýokary bilim ulgamy.
Hünär okuwy Germaniýanyň bilim ulgamynda möhümdir, sebäbi ýokary hünärli işçilere isleg güýçli. Orta mekdebi gutaranlaryň 20% -i hünär bilim ulgamynda bilimini dowam etdirýärler. Köplenç okuwyň dowamlylygy 3-3,5 ýyl. Okuw 3 basgançakdan ybarat, birinji ýyl esasy hünär bilimidir. Mugallymçylyk hünäri bilen baglanyşykly ýörite dersleriň nazary esaslary berilýär we iri kärhanalarda amaly okuw geçirilýär. Ikinji ýylda ýörite hünär bilimi berilýär. Talyp birinji ýyldan ikinji ýyla geçende synag synaglary geçirilýär we okuwyny dowam etdirýän ýaşlar saýlanýar. Üçünji ýyl üçin ýörite hünär bilimi çuňlaşdyrylýar. Gutardyş synaglary ýörite komissiýa tarapyndan kabul edilýär. Komissiýanyň agzalary kärhanalaryň öňdebaryjy hünärmenleri, Federal ýerleriň senagat palatasynyň, senetçilik palatasynyň wekilleri. Hünär mekdebiniň diplomlary ýokary okuw jaýlaryna girmek hukugyny bermeýär. Munuň üçin 1 ýyllyk taýýarlyk kurslaryny tamamlamaly. Okuwa girmek, mekdep bilimi baradaky resminama esasynda synagsyz geçirilýär.
Halkara bilim maksatnamalary we diplomlar (Halkara dereje programmalary). Germaniýada daşary ýurtly talyplar köp. Daşary ýurtly talyplaryň peýdasy üçin Germaniýanyň uniwersitetlerine halkara bilim maksatnamalary girýär. Oňa laýyklykda Germaniýada bakalawr we magistr derejelerini alyp bilersiňiz.
Talyplar (Bakalawrlar) üçin okuw programmalary soňky 6-8 semestrde, 1-2 semestriň dowamynda daşary ýurt hyzmatdaş uniwersitetlerinde okamaga mümkinçilikleri bar. Okuwynyň ahyrynda bakalawr derejesini alar. 3-5 semestr üçin diplom ýa-da ylmy dereje alan aspirantlar we magistr derejesini alýarlar. Käbir bilim maksatnamalarynyň çäginde 6-njy semestrden soň dissertasiýany gorap "lukman" bolmak mümkin. Şeýle halkara maksatnamalaryň akademiki derejesi gaty ýokary. Okuwçylara hemişe mugallymlar we kuratorlar maslahat berýärler. 8
Ýokary mekdebiň öz-özüni dolandyrmaga hukugy bar. Educationokary okuw jaýyny döwlet rektory ýa-da birnäçe ýyllap saýlanan prezident dolandyrýar. Öz-özüňi dolandyrmakda wezipeleri anyk bölünen birnäçe toparyň ädimme-ädim gatnaşmagy ýörelgesi berjaý edilýär.
Döwlet kärini ýokarlandyranlary höweslendirýär we munuň üçin her ýyl 5,5 million. marka serişdeleri bölüp berýär. Öňdebaryjy okuw kurslarynda okuw döwründe talyplara maddy goldaw berilýär. Umuman aýdanyňda, işsizler hünärlerini ýokarlandyrmak üçin has köp mümkinçilikden peýdalanýarlar we şeýlelik bilen iş tapmagyň ýoly çaltlaşdyrylýar. Halfarym ýylyň dowamynda başarnyklaryny ýokarlandyran işçileriň 75% -i iş bilen üpjün edilýär.
Ybadathanalar raýatlaryň bilim derejesini ýokarlandyrmakda-da işjeň gatnaşýarlar. Angelewangelik buthanasy 15 akademiýasynda häzirki mowzuklar boýunça konferensiýalar guraýar. Katolikler bilimde nika, maşgala meselelerine, ylahyýet we medeniýete uly ähmiýet berýärler. Higherokary okuw jaýlarynda gözleg geçirmek olaryň gadymy däplerinden biridir. Geçen asyryň başynda Wilgelm fon Humboldt Prussiýanyň uniwersitetlerini özgertdi we şondan bäri "Gözleg we mugallymçylyk bitewiligi" olaryň möhüm ýörelgesine öwrüldi. Higherokary bilim gözlegleriniň esasy ugry, beýleki gözleg institutlary we senagat barlaghanalary tarapyndan ýakyndan goldanýan düýpli amaly gözleglerdir. Nemes biliminiň öz ugry we gaty çylşyrymly ulgamy bar. Şol bir wagtyň özünde Germaniýada bilim ulgamyny özgertmek üçin täze gözlegler alnyp barylýar.
12 Germaniýada okamak. Halkara talyplar üçin amaly gollanma. DAAD, 2014 R.Germaniyada ilm-fan.
Germaniýada ylmy gözlegler uniwersitetlerde we ylmy guramalarda, şeýle hem korporatiw gözleg merkezlerinde geçirilýär. Uniwersitetlerdäki ylmy gözlegler federal býudjet, FE býudjeti we guramalar tarapyndan bölünip berlen serişdeler tarapyndan maliýeleşdirilýär. Germaniýada gözleg 4 iri ylmy guramada hem geçirilýär. Bular Maks Plank jemgyýeti, Helmholtz jemgyýeti, Fraunhofer jemgyýeti we Leýbniz jemgyýeti.
Maks Plank jemgyýetiniň 13,000 işgäri bar, olaryň 5000-si alymlar we jemgyýetiň ýyllyk býudjeti 1,4 milliard. Helmgols jemgyýetinde 26,500 işgär işleýär, olaryň 8,000-si alymlar we jemgyýetiň ýyllyk býudjeti 2,35 milliard. “Fraungofer” jemgyýetinde 26,5 müň işgär işleýär, jemgyýetiň ýyllyk býudjeti 1,2 milliard. Leibniz jemgyýetinde 13,700 işgär işleýär, jemgyýetiň ýyllyk býudjeti 1,1 milliard.
Uniwersitetler bir ýylda ylmy gözleglere 9,2 milliard ýewro sarp edýärler.
Uly nemes we daşary ýurt kompaniýalary Germaniýadaky gözleg merkezlerine maddy taýdan goldaw berýär.
German uniwersitetleriniň talyplary öwrenýän derslerini we sapak meýilnamasyny saýlaýarlar, ýagny her semestr üçin garaşsyz programma döredýärler. Okuw ýyly 15-nji oktýabrda başlar we 2 semestrden ybarat. Her semestr gutarandan soň, talyp ýörite kursyň we gatnaşan leksiýalarynyň ýörite şahadatnamasyny ýygnaýar, zerur mukdarda şahadatnamalary ýygnandan soň, ekzamen almaga rugsat soraýar.
Higherokary okuw jaýlarynyň ikinji görnüşinde - ýörite ýokary okuw mekdeplerinde okamak yzygiderli guralýar. Onda talyplar ýokary okuwy 4 ýylda tamamlap bilmekleri üçin belli bir okuw meýilnamasyna we synag meýilnamasyna eýerýärler.