Pedagogs international research journal

“
PEDAGOGS
”
 
 international research journal ISSN: 
2181-4027
_SJIF: 
4.995
 
www.pedagoglar.uz
 
Volume-27, Issue-1, February - 2023
 
9
tarbiyaviy vosita bo‘lib xizmat qilib kelmoqda. Harakatli o‘yinlar jismoniy tarbi
ya 
vositasi sifatida jamoali, jamoaga uyushmay, o‘zining ma’lum sport maydoniga, 
standart qoidasiga ega bo‘lmagan, qiyin jismoniy mashqlarning ayrim elementlarini 
o‘z ichiga olgan harakatlar tarzida, ular asta
-sekinlik bilan qiyinlashtirilib bir shaklga 
ke
ltirilib sport o‘yinlariga aylandi. Demak, sport o‘yini ham harakatli o‘yindir. Sport 
o‘yinlari 11 jismoniy tarbiya vositasi sifatida o‘zining qat’iy o‘yin qoidalari va 
talablariga, sport maydoni jihozlariga ega. O‘yin paytida vazifalarni bir kishi individ
ual 
hal qilmay, jamoa hal qiladi. Bu o‘yinlar bo‘yicha muntazam musobaqalar 
uyushtiriladi. O‘yinchilarga daraja (razryad) va unvonlar beriladi. Sport o‘yinlari 
muntazam o‘sishda va rivojlanishda (texnikasi va taktikasining rivojlanishi uning 
samaradorligin
i kuchaytiradi). Jamoa bo‘lib o‘ynaydigan harakatli o‘yinlar uch turga 
bo‘linadi: a) o‘yinchilarni jamoalarga ajratmay o‘ynaydigan o‘yinlar; b) jamoali 
o‘yinga aylanib ketadigan o‘yinlar; v) jamoalarga bo‘lib o‘ynaladigan o‘yinlar (barcha 
sport o‘yinlari kiradi): Keyinchalik esa o‘yin o‘yinchilarning o‘zaro faoliyati shakliga 
ko‘ra (jamoali o‘ynaladigan o‘yinlar) quyidagilarga bo‘linadi: a) o‘yin paytida raqib 
jamoa o‘yinchilari tanasi a’zolari bir
-
biriga tegmay o‘ynaladigan o‘yinlar 
- voleybol, 
stol tennis
i, shaxmat, shashka va boshqalar. b) raqib o‘yinchilari bir
-biriga tegishi bilan 
o‘ynaladigan o‘yinlar: futbol, basketbol va boshqalar. Tarixan mavjud jismoniy tarbiya 
tizimlari o‘yinning shu tomonlarini hisobga olib, jamiyat a’zolarini har tomonlama 
jismonan mukammal tarbiyalashning asosiy omillaridan biri deb tan olganlar va tarbiya 
jarayonida undan foydalanganlar. 
ADABIYOTLAR 
1. Mirziyoyev Sh.M. Milliy tiklanishdan 
–
milliy yuksalish sari. 4- jild /Sh.M. 
Mirziyoyev. 
–
Toshkent: “O‘zbekiston”, 2020. –
400 b.
2. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi PF
-4947-son 
“O‘zbekiston Respublikasini yanada rivojlantirish bo‘yicha Harakatlar strategiyasi 
to‘g‘risida”gi farmoni 
3.O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 4 dekabr PF5887
-son 
“O‘zbekistonda futbolni rivojlantirishni mutlaqo yang bosqichga olib chiqish chora
-
tadbirlari to‘g‘risida” 
4. ”Ilk qadam” 2018 yil, Maktadgacha ta’lim tashkilotlari uchun davlat o‘quv 
dasturi
5. Arslonov Q.P, Abdullayev Sh.D, Ibragimov M.B. Jismoniy madaniyat 
darslarida innovatsion texnologiyalardan foydalanish.
–
T.: Durdona, 2016. 

---