RƏVAYƏTLƏR
Bir gün qoca bir misgər öz ölümünü hiss edərək oğullarını
çağırır və deyir: “Balalarım, hiss edirəm ki, mən tezliklə ölə-
cəm. Mən bütün həyatım boyu işləmişəm, az-çox qazancım da
olub. İndi də onu sizin aranızda bölmək istəyirəm”. Odur ki, ən
böyük oğluna qızılla dolu bir küpə verir. Ortancıl oğluna isə
atını verir. Kiçik oğluna da öz dükanını verərək analarının on-
larla birgə yaşayacağını deyir və tapşırır ki, onu qorusunlar.
Misgər bunu deyən kimi də ölür. Böyük oğul pulu götürüb La-
hıcın Ərəgit məhəlləsində özünə ev tikir, evlənir və səhragərd-
liklə məşğul olmağa başlayır. Qoca anası da onunla yaşayır.
Amma onun gəlini xəsis olduğuna görə ana ortancıl oğlunun ya-
nına gedir. Ortancıl oğul atı götürdü, Girdimançaydan daş gə-
tirdi, Bədöyün məhəlləsində özünə ev tikdi və mis qabları sat-
maqla dolanmağa başladı. Ana ortancıl oğulun evində tənha ya-
şadığı üçün çox darıxır və oğlunun dükanına gedir. Görür ki,
20
oğlu gecə-gündüz işləyir. Oğlunun gözəl əşyalar düzəldə bil-
diyini görən ana soruşur: – Sən atanın düzəltdiyi bu köhnə mis
lampanın üzərində naxışlar çəkə bilərsənmi?
– Bacararam, – deyə oğlu cavab verir və soruşur: – Amma
hansı şəkilləri istəyirsən ki, çəkim?
– Sən lampanın üstündə hər üç oğlumu elə canlı çəkməli-
sən ki, onların haqqında istədiyim hər şeyi bilim, – ana bildirir.
Ortancıl oğul razılaşdı və gecə anası yatarkən lampanın
üstündə ananın dediyi rəsmləri çəkdi. Səhər o anasına deyir:
– Bu rəsmlər və bu lampa artıq sehrli oldu. İstədiyin vaxt
onu qumla sürtsən, oğullarının taleyini öyrənə bilərsən.
Ana səssizcə lampaya baxdı. Görür ki, böyük oğlu varlı
bir tacir sifətindədir, öz bağında oturub, qarşısındakı süfrədə də
plov var. Ana rəsmi qumla sürtür və bu dəfə görür ki, düz oğlu-
nun yanında qadın paltarında bir şeytan peyda oldu, bıçaq kimi
dişlərini qıcadı, plovu tamam yedi, bunun ardınca bağ, daha
sonra ev gözdən itdi.
İkinci dəfə ana lampanı çevirdikdə, ortancıl oğlunu atın
belində mahnı oxuya-oxuya getdiyini, mis qab satdığını görür.
Onun rəsmini qumla sürtən ana atın və papağının yoxa çıxma-
sını, oğlunun isə qocalıb tək-tənha qalmasını müşahidə edir.
Ana bunları görüb çox məyus olur, oğullarının halına acıyır
və düşünür ki, bəlkə kiçik oğlunun taleyi üzünə güləcək. Lampa-
nı çevirir, görür ki, atadan qalma dükan indi də olduğu kimi qa-
lıb, kiçik oğul da öz işi ilə məşğuldur, qabların üstündə həkkaklıq
edir. Ana rəsmi sürtəndə onun ətrafında uşaqların peyda olduğu-
nu və həmin uşaqların atalarından sənətkarlığı öyrəndiklərini
təsvirdən görür. Təzədən sürtür, bu dəfə də heç nə dəyişmir.
– Heç nə başa düşə bilmirəm, – ana oğluna deyir, – məni
başa sal.
– Sənə nəyi başa salım, – deyə ortancıl oğlu izah edir, –
zaman sənətkarı və onun övladlarını dəyişə bilmir, onu nə yük-
səldə, nə də alçalda bilmir. Sənət ona sığınacaq, övlad və sakit
həyat bəxş edib. Digər qardaşlar isə daha çox sərvət əldə etmək
21
ardınca qaçdıqlarına görə onların həyatı təlatümlü keçəcək və
ömürlərini tənha başa vuracaqlar .
Dostları ilə paylaş: |