Piyəruna sıxani

 
LƏTĠFƏLƏR 
 
Bəhlul Danəndə  
Bi  kişi  var  idi.  Bu  kasıblığa  düşmüşdü.  Getdi  dedi:  Da-
nəndeyi Bəhlul,  uşaqlar acından ölür.  Deer,  get duz al.  Duz  da 
adəti var, töküldüyü yerdə torpağı da duz eliyir. Bir dəfə də de-
yir:  divanə  Bəhlul,  nə  alım?  Dedi:  Soğan  al.  Kişi  getdi  soğanı 
doldurdu evinə. Soğan cöcərdi, çürüdü. 
 
*  *  * 
Bir gün Harun-ər-Rəşid vəzirnən gedirdi. Getdilər bir qə-
dər, gördü ki, Danəndə üş dənə torpaq təpə yığıb oturub. Getdi 
der, təpəni düşüb,  aşdılar.  Yaxın gəldi, düz Danəndədi  (Bəhlu-
lun  yanına).  Dedi:  Bılar  nədi?  Dedi:  Sözdü.  Dedi:  Nə  söz? 
Dedi: pılın  ver,  satım sənə. Dedi:  Neçiyə? Dedi:100 tümənə (1 
tümən 6 manat eliyər) Dedi: Bax bı torpax o adamın təpəsinə ki, 
yadı  tutar,  qohumu  buraxar.  Bu  torpax  da  o  adamın  başına  ki, 
arvadına  sir  vərər.  Bu  torpax  da  o  adamın  başına  ki,  səbrsiz 
olar.  Bı  300 tümən  aldı  bınnan.  Getdi.  Günnərin  bir  günü  Şah 
vəzirə  bir  qoç vermişdi ki, saxla kampaniya  (məclis  A. Ə.)  eli-
yəcik. Qoçu, deer, gətirdi saxladı. Arvada dedi ki, bir dənə qoç 
gətirmişəm ki, arvad hey! Qoçu yiyəcih (kəsəcik). Bı qoçi kəs-
di.  Der,  arvadnan  sözdəri  qəsdən  çəpləşdi.  Durdu  der,  arvadın 
döydü. Arvad der, talağın götürüb bir baş der, şahın yanına ki, 
pəs qoçuu kəsdi, yedi! Bı səfər Şah qəzəbnak dedi: Vəziri gəti-
rin, boğazınnan asacix (qoçdan ötəri). Bı səfər der, kəndir asıldı 
bəs, gətirin vəziri  boğazınnan asacix. Gördü, vəzir, der, yaddar 

---

 
 
30 
var.  Hamısı  qırmızı  geyinib  (elligi).  Nə  qədər  qohum  var,  olar 
hamısı  qara  geyinüp.  Dedi  hə,  bu  da  belə.  Dedi:  Səbr  elə,  şah! 
Çağırdı vəkili. Vəzir dedi, get filan yerdən qoçu aç, gətir. Açdı 
gətirdi. Dedi: Onda dedi, (vəzir dedi ki,) mən dahi sənə vəzirlik 
eləmirəm.  Baş  götürdü  vəzir  arvadın  da  üzünnən  çıxdı,  der  şə-
hərdən (20 il çıxdı şəhərdən). Qayıtdı şəhərə. Çiynində, der, tü-
fəngi  var  idi.  Gəldi qapısına. Gördü ki, arvadı  bir cavan oğlan-
nan  yatıb. Çəkdi tüfəngi ki,  ikisin  də  vursun. Danəndənin sözü 
yadına düşdü. Dedi: Nəhlət şeytana, qoy səbr eliyim. Bı elə dur-
du pəncərənin qənşərində. Bir az gözdiyənnən sora uşax çörül-
dü ki, mama (ana A.Ə.). Mını elə bil cin vurdu. Dedi hə, mənim 
bir yaşında oğlum var idi, axı. Bı yağın odı. Qapin döydü. Gör-
dü həmən uşağı, həmən arvadı. Dedi: Allah sənə rəhmət eləsin, 
Danəndə, bı səbri sən mənə öyrətdin (S: 3; T: 1 ).  
 
*  *  * 
Bəhlul  Danəndə,  doğrudan  da,  Bəhlul  Danəndə  olub.  Bir 
gün görür ki, iki nəfər qonşu bir-birinən savaşır. Gedir görür ki, 
torpaq üssündədi. Bı qonşu deyir ki, bıra mənimdi, bı biri qonşu 
deyir ki, bıra mənimdi. Az qala bunlar bir-birini vırıb öldürsün-
nər. Yaxınnaşır, der, mən tən (ayırd) edərəm sizün davuzu. Qu-
lağın  qoyur  torpağın  üssünə.  Qalxır,  der,  torpax  mənə  dedi  ki, 
onlara  deginən  ki,  onlar  mənim  üssümdə  vuruşmasınnar.  Mən 
onlarınkı dörəm, onlar mənimkidi (S: 30; T: 1).