III bob boʻyicha xulosalar
1.«Yoshlik-1» konining kon-texnik sharoitlarini hisobga olib sharoshkali
burgʻilash dastgohlarini qoʻllash iqtisodiy va texnologik tomondan samarali
hisoblanadi. Hozirgi kunda «Yoshlik-1» konida dolotasi diametri 244,5 mmdan
269.9 mmli boʻlgan SBSH-250 MNA-32 hamda SBSH-250 MN-32 rusumli
sharoshkali burgʻilash dastgohlaridan foydalanilmoqda.
«Yoshlik-1» koni sharoitida burgʻilash ishlari koʻrsatgichlari quyidagicha:
burgʻilashning oʻrtacha texnik tezligi 14 m/soat, burgʻilash dastgohining oʻrtacha
smenalik ish unumdorligi 107 m/smena, burgʻilanadigan skvajina uzunligi 18 m,
perebur uzunligi 3 m, zaryad uzunligi 13 m, zaboyka uzunligi 5 m, portlovchi
moddaning oʻrtacha solishtirma sarfi 0.72 kg/m
3
boʻlyapti.
Skvajina
zaryadlari
oʻz
konstruksiyasi
boʻyicha
uzilmali
va
markazlashtirilgan konstruksiyali boʻladi. Markazlashtirilgan zaryad skvajinaning
pastki qismida joylashib, u asosan pogʻonaning pastki qismiga ta‘sir qiladi.
Shuning uchun portlatish ishlarida bir tekis toʻldirilgan zaryadlarni qoʻllanilganda
yirik oʻlchamli togʻ jinslari koʻproq xosil boʻladi. Hozirgi kunda «Yoshlik-1»
konida portlatish ishlarida markazlashtirilgan skvajina zaryadi konstruksiyasidan
foydalaniladi.Shu bois portlatilayotgan skvajinaning yuqori qismida yirik
oʻlchamli togʻ jinslari boʻlaklari chiqishi koʻp miqdorda kuzatilmoqda.
2.Konda yanada samaradorlikni taminlash maqsadida chet el olimlari hamda
yurtimiz olimlari tomonidan samaradorlikni taminlovchi konchilik sohasida
muammoli tomonlariga yechimlar izlanmoqda. Bu muammolar faqatgina bizni
yurtimizda uchramaydi balki dunyo konlarida ham uchrayotgan muammolar
hisoblanadi. Bu muammolardan biri portlatish ishlaridan soʻng yirik oʻlchamli togʻ
jinslari chiqishi yoki konditsiya boʻlagini normadan ortib ketishi bilan qoʻshimcha
burgʻilash portlatish ishlarini talab etilishi hisoblanadi. Bu esa oʻz navbatida
rejadan ortda qolishni hamda iqtisodiy tomondan ham oʻz ta‘sirini oʻtkazmay
qoʻymaydi.
54
Rivojlanish tizimining parametrlarining oʻzgarishi, xususan, yuqori
pogʻonalardan foydalanish, yuqorida ta'kidlab oʻtilganidek, portlashdan soʻng yirik
oʻlchamli togʻ jinslarini chiqishi, pogʻona ostki qismi qarshilik chizigʻining
kattalashishiga olib keladi. Portlashning umumiy talablaridan kelib chiqqan holda,
togʻ jinslarining portlashda maydalanish darajasi sifati portlash samaradorligining
muhim koʻrsatkichidir. Parallel juftlashgan skvajina zaryadlari togʻ jinslarining
pastki qismida yaxshiroq maydalanishini, portlash vaqtida xosil boʻladigan
portlash energiyasini toʻgʻri boshqara olish orqali konditsiya boʻlagini normadan
ortib ketishini oldini olishni taminlaydi.
Qozonli zaryad bilan skvajina zaryadini kombinatsiyalashtirish orqali portlash
samaradorligini bir necha barobarga yaxshilash mumkin. Bunda qozonli zaryad
portlaganda xosil boʻladigan energiyani skvajinali zaryaddan chiqadigan energiya
orqali toʻgʻri yoʻnaltira olish yetarli. Bu kombinatsiyalashgan zaryadlar
portlatishidagi detonatsiy vaqtini shundan aniqlik bilan tanlay bilish kerakki
shundagina portlatish ishlari samaradorligi portlashdan keyin chiqadigan togʻ
jinslari oʻlchamiga qarab baho berish mumkin boʻladi.
|