PT o „ 0 ‘qituvchi“ nashriyot-matbaa ijo d LV 'tjyi toshkent — 2012

Muz
(Qozoq shoiri
Norsulton Alimqulovdan)
B ir k u n i y o s h N u r a l i
T o y l o q b o y d a n s o ‘r a d i:
— 
R o s ti, b i lm a y m a n h a n u z ,
N i m a d e g a n i y k i n m u z ?
— M u z - c h i , m e n s e n g a a y ts a m ,
S u v n in g q a y m o g ‘i, o s h n a m !
bolalar adabiyotining o ‘ziga xos
Qarchig‘ay
(Moldovan shoiri
Grigoriy Viyerudan)
S a m o l y o t k a b i tin m a y ,
K o ' k d a u c h a r q a r c h i g ‘a y .
U n g a
q a r a b
j o ‘ja l a r
Q i y q ir is h ib
o lis h d i:
— 
M o to r s i z y e t i b b o ‘p s a n ! —
D e y a q o c h ib q o lis h d i.
YOSHLIKDA 0 ‘QIGAN KITOBLARIM
/ \ y *
C j x
't0^ o ‘q>may hayot kechirish yoki qo‘lga qalam olib she’r va 
hikoyalar qoralash qanchalar kechirib bo‘lmas hol ekaniga 
o ‘zingiz ham ishonch hosil qilayotgandirsiz. Aslida ham 
shunday. 
Axir odam ongi, zehni-zakovati bilan dunyodagi barcha jonzotdan 
ulug‘ va mukarram-da! Bu zehn, bu aqlni charxlab turish uchun esa 
kitob o‘qish, o'qilgan kitob mag‘zini chaqib, yurakka jo aylab borish 
kerak boMadi.
Bolaligimda o ‘qigan kitoblarim menga nihoyatda kuchli ta'sir 
qilgan. Ulardan olgan zavq hamda huzurimni hech qachon unut- 
mayman. Kitob mutolaasi paytidagi tuygan bu zavq-u shavq, hayratni 
hech narsaga alishmayman. (Shu tobda sizga bir simi aytgim keldi. 
Kitob shunday sehrli, mo'jizaviy do‘stki, uni necha marta o'qisangiz, 
shuncha marta ta'sirlanasiz. Bu taassurotlar hech qachon bir-biriga 
o ‘xshamaydi.)
,,0 ‘qish kitobi“dagi matnlar, „Zumrad va Qim m at“ , „U rto ‘q- 
moq“ kabi xalq ertaklarimiz men o ‘qigan birinchi badiiy asarlardir. 
A. S. Pushkinning „Baliqchi ham baliq haqida ertak“ , G. X. An- 
dersenning „Irkit o ‘rdakcha“ , Raspening „Myunxauzenning boshidan 
kechiiganlari“ , J. Rodarining „Jelsomino yolg'onchilar mamlakatida“ ,
74
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

M .T venning „Tom Soyerning boshidan kechirganlari", X. T o‘x- 
taboyevning „Sariq devni m inib“ kabi asarlarini ham bolaligimda 
sevib 
0
‘qiganman. Ular menda olam-olam taassurot qoldirgan. Bu 
kitoblarda qalamga olingan voqea va hodisalar badiiy xayolotimni 
boyitib, adabiyotga oshno tutinishimga turtki bo‘lgan. Kitob mu- 
tolaasi, aytishim mumkinki, ijodkor uchun bir umrlik m ashg'ulot- 
dir. X. Po‘latovning „4 sarguzasht", A. Volkovning Urfin Jyuns 
haqidagi asari, A. Gaydarning „G raf saroyi xarobalarida", N. Fo- 
zilovning „ S arato n “ , I. Turgenevning „M u m u “ asarlaridan ham 
ozmuncha ta'sirlanmaganman. Ularni qayta-qayta o'qiganman.
Ayni paytda shaxsiy kutubxonamda 500 ga yaqin badiiy kitob bor. 
Ular qanday kitoblar ekan, deb qiziqayotgandirsiz? Kitoblarimning 
ko'pchiligini Rumiy, A. Navoiy, A. Qodiriy, C h o ‘lpon, S. Ahmad, 
E. Vohidov, A. Oripovdan tortib, Iqbol Mirzogacha bo'lgan sevimli 
ijodkorlarimizning asarlari, Tolstoy, Dostoyevskiy, A. Pushkin, Ler- 
montov, R. Tagor, Markes va boshqa chet el nasr ustalarining ki- 
toblari, 
shuningdek, qomuslar, hadislar, lug'atlar tashkil etadi.
Men sizning ham shaxsiy kutubxonangiz bo'Iishini juda-juda 
istayman. Uni ozgina mablag' bilan tashkil etish mumkin. Zero, 
bugungi kunda 
kitob do‘konlaridan istalgan 
kitobni 
topib, xarid 
qilsa bo‘ladi. 
Bu ham bo'isa mustaqilligimizning sharofati! Ilgarilari 
hozirgidek sifatli, qalin, yaltiroq muqovali, 
rangli, oppoq 
qog'oz- 
larga bosilgan kitoblami faqat tushda ko‘rish mumkin edi, desam 
ishonavering.
Uyat bo‘lsa ham aytay, o ‘ttiz yoshimgacha juda oz nasriy asar 
o'qiganm an. Chunki men shoir, asosan, she'riy kitoblarni o'qishi 
k erak , q o lg a n la ri u n c h a z a ru r em as deg an n o to ‘g ‘ri fik rd a 
boMganman. M ana endi o ‘sha kezlarda o ‘qi!may qolib ketgan 
kitoblami topib o ‘qib, ulardan ko‘chirmalar olyapman. Bu mashg'ulot 
m enga m a'naviy oziqa berishi bilan birga, ijodimga, noshirlik, 
muharrirlik faoliyatimga ijobiy ta’sir ko‘rsatmoqda.
archi bolalar uchun she’rlar mashq qilsam ham E. Vohidov,
'A. Oripov, M. A ’zam , O. M atjon, Sh. Rahm on, X. Davron, 
M. Yusuf, I. Mirzo kabi zam ondosh shoirlarimizning ijodini sevib 
o 'q iy m an , m untazam kuzatib kelam an. K itoblarini qayta-qayta
SE V IM L I SH O IR L A R IM
75
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

varaqlayman. Bolalar ijodkorlaridan Z. Diyor, Q. Hikmat, T. Adash- 
boyev, A. Obidjon, H. Imonberdiyev, R. Nazar, H. Rahmat mening 
eng sevimli shoirlarim hisoblanadi. Bu ijodkorlaming asarlari, aw alo, 
samimiyligi bilan mehrimni qozongan.
Bolalar adabiyotiga taalluqli shaxsiy kitoblarimning ko'pini 0 ‘z- 
bekiston xalq shoiri Anvar Obidjonning asarlari tashkil etadi. Men 
Anvar aka bilan o ‘n yillar davomida C ho'lpon nashriyotida xizmat 
qildim.
Anvar akadek o ‘z ishi va ijodiga nisbatan sadoqatli va talabchan 
ijodkorni, ochig‘i, shu paytgacha uchratmadim.
2006-yili shoiming navbatdagi kitobiga muharrirlik qilish sha- 
rafiga muyassar boMdim. Qo'lyozmani o‘qib, na biror joyiga nuqta yo 
veigul qo'ydim, na biror satmi tahrir qila oldim. Kitob qoMyozmasi 
nashrga nihoyatda pishiq holda, katta mas'uliyat bilan tayyorlangan 
edi. Shu kitobda ham sizbop talaygina she’rlar bor. Mana o'shalar- 
dan biri: