Qafqaz Universiteti Materiallar
III INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
Yüklə 9,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- III INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
- SINIF KOLEKTIFININ DÜZENLENMESINDE ÖĞRENCILERIN FIZYOLOJIK HUSUSIYYETLERININ DIKKATE ALINMASI Abdulmuttalip BAKİ
- Г.А. АЛИЕВ ОБ ИССЛЕДОВАНИЯХ ПРОСВЕТИТЕЛЬСКОГО ДВИЖЕНИЯ АЗЕРБАЙДЖАНА КОНЦА XIX – НАЧАЛА XX ВЕКА Саида ПАШАЕВА
- ANADİLİ DƏRSLƏRİNDƏ İNTERAKTİV TƏLİM METODLARINDAN İSTİFADƏNİN ƏHƏMİYYƏTİ Cəmilə MUSAYEVA
- Cədvəl 1.
- IV siniflər üçün idrak yönümlü qiymətləndirmə VIII siniflər üçün idrak yönümlü qiymətləndirmə
- Cədvəl2.
|
III INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
1301 Qafqaz University 17-18 April 2015, Baku, Azerbaijan • şagirdlərdə öyrəndikləri nəzəri bilikləri praktikada tətbiq etməyi öyrətmək. Riyaziyyat əsrlərdən bəri bir elm və tədris fənni kimi tədris edilir. Bu fənnin məqsədi si- nif müəllimlərini təcrübədə sınanmış təlim və tərbiyə metodları ilə silahlandırmaqdır. Riyaziyyat metodikası bir tərəfdən sovet pedaqoji elminə, digər tərəfdən riyaziyyat elminə əsaslanır. Hər elmin nədən bəhs etdiyini müəyyən etmək bunun əsas anlayışlarının mahiyyətini, başqa elmlər sırasında yerini, cəmiyyətin istehsal münasibətləri ilə əlaqəsini müəyyənləşdirmək deməkdir. Riyaziyyat metodikasının məzmununu belə ifadə etmək olar: • riyaziyyat təliminin məqsədi müəyyən edir; • hər sinifdə riyaziyyatdan öyrəniləcək biliklərin konkret dairəsinin müəyyən edir; • tədris materiallarının şagirdlərə öyrədilməsi metodlarını,yollarını və vasitələrini şərh edir; • didaktikaya əsaslanmaqla riyaziyyat təliminin təşkilindən bəhs edir. Aydındır ki, heç bir metodik rəhbərlik mövcud olmasa idi, bütün müəllimlər və eləcə də gənc müəllimlər çox çətinlik çəkərdilər ki, bu da şagirdlərin bilik keyfiyyətlərinə mənfi təsir göstərərdi. Buna görə də respublikamızda qabaqcıl müəllimlərin iş təcrübələrinin, riyaziyyatın tədrisində tətbiq etdikləri metodların öyrənilirib pedaqoji sınaqdan keçirildikdən sonra vaxtın- da müəllimlərə çatdırılmasına xüsusi diqqət verilir. Başqa fənlərdə olduğu kimi riyaziyyat fənninin tədrisi metodikasının da yaxşılaşdırılmasına böyük ehtiyac var.Hazırda riyaziyyatın tədrisi məsələləri üzərində geniş elmi – tədqiqat işləri aparılır. Bunlar öyrənilməsi lazım olan riyazi anlayışların seçilməsi, əsaslandırılması, tədris edilməsi, təlim metodlarının seçilməsi, tədrisin həyatla əlaqələndirilməsi və s. məsələlərdən ibarətdir.
Qafqaz University yabdullayeva@qu.edu.az AZERBAIJAN
Recursion is a mathematical concept and a programming technique that is fundamental of computer science, however it may be difficult to study. It can be visually illustrated in pictures such as the well-known Borax Box as well as in fractals. The concept can be useful in problem solving strategies and can also be observed in nature life. The nature of recursion makes it difficult for students to grasp and learn some of its concepts, for example, the differences between various calls of the same function or the bookkeeping requirements of each recursive call. Research has illustrated that students have problem with the unfamiliarity of recursion, the comparison to loop structures, the visualization of the program implementation, and the lack of each day analogies. Different proposals have been put forward by researchers in order to teach recursion in an easier way. Five commonly used approaches: Russian Dolls, Process Tracing, Stack Simulation, Mathematical Induction, and Structure Templates; introduced by Wu, Dale, and Bethel. In terms of its feasibility or difficulties with regards to assumed level of student maturity every approach can be criticized. Animation tools have also been used in order to introduce recursion to students. These tools have aided students in understanding algorithm analysis, however students can only view previously prepared animations. According to Bower, "It is important that such simulations are manipulative in order to actively involve the learner rather than passively watch pre-programmed instruction." III INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
1302 Qafqaz University 17-18 April 2015, Baku, Azerbaijan Program visualization is another way in which recursion is taught. These tools vary from algorithm animation tools as student writes his own code. One of the approaches to teach recursion to novices is Cargo-Bot video game. Cargo- Bot video game provides contextualized learning which aids students to grasp recursion. The aim of the game is to manage a robotic arm in order for it to move a set of crates to a particular configuration. Experiment which consisted of 47 students (in two separate classes: control and experimental group) illustrated that this method of teaching improved students' grasping of recursion. Pre-, mid-, and post-test results, have provided significant statistical evidence that Cargo-Bot games enhances students' understanding of recursion, and students enhanced their capability to write recursive functions. Questionnaires that has taken from students also demonstrated that a high number of students enjoyed the activity as well as feeling confident in dealing with recursive exercises. The software system named Alice also provides a teaching method for beginners. Alice consists of an easy-to-use 3-D graphic animation tool which provides for the educational goals of the course. The program aids students to improve their intuitive sense of recursion as well as gaining a mathematical understanding of recursion. Surveys shows that students had little difficulty grasping recursion, however they were able to use recursion in writing their own codes, and they enjoyed watching recursive programs in action. In conclusion, with the good use of visualization, in-game compiler that students can write their own code, students can quickly improve intuitions about recursion.
FIZYOLOJIK HUSUSIYYETLERININ DIKKATE ALINMASI Abdulmuttalip BAKİ Qafqaz Universiteti abdulmuttalipbaki@gmail.com AZƏRBAYCAN
Sınıf, öğretmenin öğrenci ile etkileşim içerisinde olduğu, eğitim öğretim faaliyetlerinin gerçekleştiği ortamdır. Sınıflar okul çağındaki çocuklar için sadece öğrenim görülen bir mekân değil, aynı zamanda yaşamlarının büyük bir kısmını geçirdikleri ortamdır. Eğitim öğretim sure- cinde sadece öğretmen ve öğrencinin etkileşimi değil sınıfın fiziksel özellikleri de etkilidir. Sınıfın fiziksel değişkenleri, sınıfın büyüklüğü, öğrenci sayısı, masa, sıra, dolap gibi sınıf mobilyaları, eğitsel araç ve gereçler, ısı, ışık, renk, havalandırma, gürültü, temizlik, oturma düzeni gibi faktörlerdir.
Verimli bir öğrenmenin gerçekleşebilmesi için sınıf ortamı öğrencilerin gelişimsel özel- likleri, bireysel farklılıkları dikkate alınarak, tasarlanmalı, düzenlenmeli ve yönetilmelidir. İyi tasarlanmış bir sınıf ortamı, öğrencinin kendini rahat hissetmesi, sınıfını okulunu sevmesi, güdülenmesi, kolay öğrenmesi ve başarılı olması, kendine güvenmesi açısından olumlu etkiye sahiptir. Öğrenme ortamındaki herhangi bir uyumsuzluk ise eğitim sisteminde olumsuzluklara neden olabilmektedir. Bu çalışmada; sınıf ortamının düzenlenmesinde öğrencilerin fizyolojik özelliklerinin dik- kate alınmasının, etkin eğitim öğretim ortamı hazırlanması ve öğrencilerin başarısındaki öne- mi üzerinde durulmuştur. III INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
1303 Qafqaz University 17-18 April 2015, Baku, Azerbaijan Г.А. АЛИЕВ ОБ ИССЛЕДОВАНИЯХ ПРОСВЕТИТЕЛЬСКОГО ДВИЖЕНИЯ АЗЕРБАЙДЖАНА КОНЦА XIX – НАЧАЛА XX ВЕКА Саида ПАШАЕВА Сумгаитский Государственный Университет saida.74@list.ru АЗЕРБАЙДЖАН
Общенациональный лидер Гейдар Алиев, ссылаясь на аргументы, доказывающие необходимость исторических исследований в условиях независимости, говорил, что привязанность каждого народа к себе, к своим историческим корням, к национально- духовным ценностям, созданным своими предками – великий фактор. И мы обязаны воспитывать нашу молодежь в более здравом духе, в нравственно чистом настроении, используя в настоящее время прогрессивные ценности мира. Вторая половина XIX века – время бурного развития общественно-педагогичес- кой мысли. Впервые в истории не только административно - правительственные круги, но и общественно-педагогические объединения выступили инициаторами создания дошкольных, школьных и внешкольных учреждений.Как известно, корни успехов Азербайджана в XX веке следует искать в далекой и близкой истории, в идейных тече- ниях, сформировавшихся в XIX столетии. В результате общественных процессов этого периода страна стала центром не только в экономическом смысле, но и в культурном. Развитие экономики способствовало развитию и оживлению в сфере образования, науки, искусства и литературы. Такие выдающиеся просветители, как выпускники Горийской учительской семинарии С.С. Ахундов, У. Гаджибеков, Дж. Мамедкулизаде, Г. Махмудбеков, Р.Эфендиев, Ф. Кочарли, дали мощный импульс реформам. Имена та- ких людей, как Н. Везиров, А. Ахвердиев, М.A. Сабир, Н. Нариманов, Г. Везиров, А. Саххат, М. Хади, А. Шаиг, А. Джавад, Г. Джавид и многих других известны во всем мире. Они сыграли неоценимую роль в формировании азербайджанской нации. Известно, что вошедший в новое столетие Азербайджан добился больших успехов во всех областях. Сейчас в стране сформировался определенный слой общества, котор- ый играл и играет важную роль в общественной жизни. Стремление к просвещению всегда поддерживалось Г.А. Алиевым. Он и сам относился к этой среде и вошел в исто- рию, как человек, сохраняющий национальные традиции и пропагандирующий их. Интерес к истории, культуре, просветительским идеям был в центре его внимания. С целью поддержки национального духовного наследия под его руководством были про- ведены юбилеи Низами, Физули, Насими, М.Ф. Ахундова, произведения классичес-кой литературы были заново перепечатаны. Деятельность и творчество Дж. Мамедкулизаде настолько привлекало Г.А. Али- ева, что еще в 1981 году по его инициативе и приказу был создан дом-музей великого просветителя. А в 1994 году в связи с 125-летнием мыслителя проведен был юбилей, где выступил Г.А. Алиев, отметив, мы должны воспринимать Дж. Мамедкулизаде не просто как литератора, публициста, великого общественного деятеля, но и как великого политика. Своей деятельностью и творчеством он сыграл огромную роль в развитие общественно- политической жизни общества и в поднятии национального духа народа. Необходимость последовательного и дальнейшего исследования идей просветителей также подчеркивалось общенациональным лидером. Использовать достижения наших просветителей необходимо больше и глубже. Хотя исследований в области деятельности Дж. Мамедкулизаде есть, но их мало. Мо- лодое поколение должно знать имена основоположников современного просвети- тельства. Насколько лучше оно будет знакомо с идеями прошлого, настолько легче им будет строить будущее нашего государства.Как видно из высказываний и мыслей Г.А. III INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
1304 Qafqaz University 17-18 April 2015, Baku, Azerbaijan Алиева, в изучении прошлого он видел главное - это стремление к будущему, изучение прошлого-это яркий свет в будущее. Действительно, известные фельетоны, где встреча- ются насмешки в адрес отсталости, невежества, ханжества, трусости, где отражаются национальный колорит, особенности национального сарказма, иронический юмор – все это глубоко понимается думающей о прогрессивном будущем Родины выдающейся личностью, каким и был Г.А. Алиев. Всегда помнить свою историю – единственный способ и главное средство на пути развития демократического общества. Исходя из вышесказанного, мы можем утверждать, что вопрос об обращении к просветительским идеям и просветительскому движению прошлых столетий вполне отвечает новым требованиям времени. Проблемы современного мира всегда тесно свя- заны с прошлым и являются ничем иным, как продолжением в моральном и этическом плане. Такие процессы как глобализация, интеграция, единое пространство, как в эко- номической, так и в образовательной сферах жизнедеятельности человечества предпо- лагает самое главное – это прежде всего не забывать свои корни, свою национальную самобытность.
METODLARINDAN İSTİFADƏNİN ƏHƏMİYYƏTİ Cəmilə MUSAYEVA Qafqaz Universiteti musayeva_cemile@hotmail.com AZƏRBAYCAN
Müasir dövrdə inkişaf etməkdə olan cəmiyyətimizdə yeniləşməkdə, dəyişməkdə olan sahələr içərisində təhsil sahəsi də mühim yer tutur. “ Təhsil millətin gələcəyidir” kəlamını ulu öndərimiz təhsilin bu günkü inkişafının əsasını qoyan dahi H.Əliyev demişdir. Bəlkə də, cə- miyyətin dəyişməsinə və keçmişin izlərini qorumaqla gələcəyə körpü salmaq kimi ən məsu- liyyətli rolu məhz təhsil sahəsi öz üzərinə götürmüşdür. Bildiyimiz kimi son on illikdə elm və texnikada gedən hər bir dəyişiklik öz təsirini təhsil sahəsinə də göstərmişdir. Təhsil sahəsində yeniləşmə dedikdə bu günümüz üçün tədris müəssisələrində tədris prosesinin kurikulum sisteminə uyğun olaraq yeni təlim texnologiyalarına əsasən qurulması nəzərdə tutulur. Bu əsasən təhsil mühitinə yeni interaktiv təlim analayışının daxil olması ilə müşayət olundu. Əvvəlcə qeyd etməliyi ki, təhsil sahəsində baş verən bu yenilik heç də tam yenilik sayıla bilməz. Çünki, interaktivlik anlayışı hələ ənənəvi tədris üsüllarının tətbiq olunduğu dövrdə yaranmışdır. Lakin bu anlayış müasir dövrümüzdə geniş şəkildə tətbiq olunmağa başlanmış- dır. Bir şeyi də qeyd etmək lazımdır ki, interaktivlik anlayışı və həmin təlimin tətbiqi heç də ənənəvi təlim üsullarını inkar etməməlidir. Çünki bu təlimin yaranmasına mənim fikrimcə ənənəvi təlim zəmin rolunu oynamışdır. Buna görə də ənənəvi təlim sisteminin bəzi müsbət məqamlarını qeyd etmək istərdim. Bu təlim sistemində də Azərbaycan dilinin bütün əsas sahələrini əhatə etmək , şagirdlərə bi- liklərin bütöv halında öyrətmək ideyasından ibarətdir. Bundan əlavə olaraq bu təlim proqramı şagirdlərə ana dilindən veriləcək bilikləri bir sistem halında formalaşdırmağı, onlarda dilə hə- sas münasibət tərbiyə etməyi, şagirdlərdə rabitəli nitqin inkişafı üzrə aparılacaq işlərlə möh- kəm əlaqələndirməyi əsas tutur. Təlim prosesində bu ideyaların həyata keçirilməsi həmin dövr üçün şübhəsiz ki, ana dilinin tədrisinin ümümi keyfiyyətini yüksəltməkdə mühüm rol oynamışdır. Ənənəvi ana dili dərslərinin keyfiyyətinin səmərəliliyinin yüksəldilməsi üçün həmin dövrdə təşkil olunan dərs- lərin müşahidəsi zamanı tədris prosesinin təlim vasitələri ilə təhciz olunmasında problemlə- rinin olduğu qeydə alınmışdır.
III INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
1305 Qafqaz University 17-18 April 2015, Baku, Azerbaijan Dərslərdə müşahidə və ya yoxlama məqsədi ilə iştirak etdikdən sonra müəllimlə söhbət aparılarkən ona bəzi iradlar tutulur ki, əyani vəsaitdən istifadə edilmədi , lüğət üzrə işin apa- rılmasına zəif diqqət yetirildi, mövzuya uyğun təlim üsulları seçilmədi, maraqsız dərs üsulla- rında istifadə olundu. Qeyd olunan bu qusurlar artıq ənənəvi təlimin yeni təlimlə əvəz olun- masının vacibliyini şərtləndirir. Son dövrlərdə cəmiyyətdə şagirdlərin təlimə marağının azalması , bilik səviyyələrinin aşağı düşməsi kimi fikirlərin formalaşması müəllimləri və təhsil problemləri ilə məşğul olan digər şəxsləri də düşünməyə və yeni yollar axtarmağa vadar etmişdir. Dərs mühitinin şagirdlə- rin maraq dairəsinə uyğun qurulması və onların fəallığının təmin olunması üçün fəal- interak- tiv təlimdə istifadə olunan üsullar çox əlverişlidir. Dil millətin diriliyi sayıldığı üçün onun tədrisi də mühüm əhəmiyyət daşıyır. Buna görə də dilimizin qrammatik xüsusiyyətləri elə tədris olunmalıdır ki, şagirdlər dili şüurlu sürətdə öyrənsinlər və sevsinlər. Bu vəzifə hər bir mövzunun tədrisinə qayğı və məsuliyyətlə yanaşıl- masını, axtarışlar aparılmasını, yeniliklərin tətbiq olunmasını tələb edir. Bu deyilənlər hər bir müəllimin pedaqoji fəaliyyətində əsas tutulmalı, yeni texnologiyaların tətbiqinə xüsusi diqqət yetirməlidir. Fəal (interaktiv) təlim şagirdlərin fəal- idrak fəaliyyətinə əsaslanan və təhsil prosesinin digər iştirakçıları ilə əməkdaşlıq şəraitində həyata keçirilən təlimi nəzərdə tutur. Fəal (interak- tiv) təlim tədrisin və idrak fəaliyyətinin təşkili ilə idarə olunması metodlarının məcmusudur. Bu təlim üçün aşağıdakı cəhətlər cəciyyəvidir: Müəllim tərəfindən şüurlu sürətdə idraki problemli situasiyanın yaradılmas; Problemin həlli prosesində şagirdlərin fəal tədqiqatçılıq mövqeyinin stimullaşdırılması; Şagirdlər üçün yeni və zəruri olan biliklərin müstəqil kəşfi, əldə edilməsi və mənimsə- nilməsi üçün şəraitin yaradılması; İnteraktiv təlim idraki kommunikativ fəaliyyətin ele bir formasıdır ki, tədris olunan möv- zunun mənimsənilməsinə proses iştirakçılarının hər biri öz töhfəsini verir. Bu prosesdə yalnız müəllimlə şagirdlər deyil həm də şagirdlər öz aralarıda söhbət və dialoq rejimində fəaliyyət göstərirlər. İnteraktiv metodlar biliklərin şagirdlərə hazır şəkildə verilməsini deyil, bu bilikləri daha çox onların özlərinin birlikdə axtarıb tapmalarına yardımı nəzərdə tutulduğundan təlim prose- sində müəllim təşkil eici, əlaqələndirici, istiqamətverici və məsləhətverici, şagirdlər isə təəc- rübəçi, tədqiqatçı və yaradıcı subyektlər kimi fəaliyyət göstərirlər. Dərsin interaktiv şəkildə təşkilinin bir sıra üstün cəhətləri vardır. Əsası budur ki, çox da az olmayan təhsil illərində fəallığa, müstəqil öyrənməyə alışmış şagird müxtəlif situasiyalarda daha yaradıcı fəaliyyət göstərir. Beləliklə, dil dərslərində yaxın məqsəd şagirdlərin fəallığını, müstəqilliyini, mənimsəməyə, öyrənməyə yaradıcı yanaşmalarını təmin etməkdir. Sadalananlar isə təlim prosesində interaktiv metodlardan istifadə etməklə səmərəli yerinə yetirmək mümkündür. BEYNƏLXALQ ALƏMDƏ TƏHSİLİN QİYMƏTLƏNDİLİRİLMƏSİ MEXANİZMLƏRİ Əli HƏSƏNOV Qafqaz Universiteti ahasanov@qu.edu.az AZƏRBAYCAN
Məlum olduğu kimi hər dövlətin inkişaf dinamikasını göstərən göstəricilərdən biridə savadlı insan kapitalıdır. Savadlı kadrların yetişdirilməsi üçün onların təhsil sistemini beynəl- xalq aləmdəki təhsil sisteminə uyğunlaşdırmaq lazımdır. İnkişaf etmiş ölkələr təhsil sistemləri III INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
1306 Qafqaz University 17-18 April 2015, Baku, Azerbaijan ilə əlaqəli müqaisəli analizlər əldə edə bilmələri üçün beynəlxalq səviyyədə keçirilən təhsilin qiymətləndirilməsi mexanizmlərində iştirak edirlər. Əldə etdikləri nəticələrə əsasən növbəti inkişaf istiqamətlərini təyin edirlər. Dünyanın inkişaf etmiş ölkələri arasında yer ala bilməyi- miz üçün beynəlxalq aləmdə istifadə olunan qiymətləndirmə mexanizmlərini öyrənmək və öz inkişaf yolumuzu təyin etməyimiz lazımdır. Tezisdə beynəlxalq təşkilatların həyata keçirdik- ləri tədqiqatlar və istifadə etdikləri indikatorlar haqqında məlumatlar verilmişdir.
I. Riyaziyyat və təbiət elmləri üzrə orta təhsilin keyfiyyətinin qiymətləndirilməsi - TIMSS TIMSS (Trends in Mathematics and Science Study) 1995-ci ildən etibarən hər 4 ildən bir IV və VIII sinif şagirdləri arasında aparılır.TIMSS Şagirdlərin Təhsil Nailiyyətlərinin Qiymət- ləndirilməsi üzrə Beynəlxalq Assosiasiya (IEA-International Association for the Evaluation of Educational Achievement) tərəfindən həyata keçirilir. TIMSS proqramları həmçinin məktəb rəhbərləri, müəllimlər və şagirdlər arasında sorğuların keçirilməsini də nəzərdə tutur. TIMSS- in riyaziyyat üzrə qiymətləndirməsi həm IV həmdə VIII siniflərdə əsasən məzmun və idrakyö- nümlü aparılır. TIMSS-in riyaziyyat üzrə qiymətləndirmənin keçirilməsinin ümumi forması cədvəl1-də göstərilib.
50% Ədədlər 30% Ədədlər 35% Həndəsi fiqurlar və ölçü vahidləri 30% Cəbri hesablamalar 15% Məlumatın təsviri 20% Həndəsi hesablamalar 20%
verilənlər və ehtimallar hesablaması IV siniflər üçün idrak yönümlü qiymətləndirmə VIII siniflər üçün idrak yönümlü qiymətləndirmə 40 % Bilik 35 % Bilik 40 % Bacarıq 40 % Bacarıq 20 % Muhakimə etmək 25% Muhakimə etmək TIMSS müvəffəqiyyətləri 4 əsas beynəlxalq qiymətləndirmə səviyyəsinə görə təqdim edir. Bunu cədvəl2-də aydın görə bilərik.
Yüklə 9,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|