NABOKOVUN “LOLİTA” ƏSƏRİNDƏ İSTİFADƏ
OLUNAN MOTİVLƏR VƏ SİMVOLLAR
Mətanət HƏSƏNZADƏ
AZƏRBAYCAN Dillər Universiteti
metanet-hesenzade@mail.ru
AZƏRBAYCAN
Vladimir Nabokov 1899-cu ildə Peterburqda varlı zadəgan ailəsində doğulub. 1916-cı
ildə öz hesabına ilk şeirlər toplusunu nəşr etdirib. Nabokov ilk romanını (“Sebastyan Naytın
əsl həyatı”) hələ Avropada yaşayarkən ingiliscə yazmışdır. “Başqa sahillər” avtobioqrafik əsəri
və “Lolita”nın ruscaya müəllif tərcüməsi istisna olmaqla o, 1937- ci ildən sonra rus dilində heç
bir roman yazmamışdır. Nabokovun əsərləri mürəkkəb ədəbi texnikası, surətlərin emosional
durmunun dərin təhlili, gözlənilməz və demək olar, triller süjetləri ilə seçilir. Nabokov yeni-
yetmə yaşında olan sevgililərin düşüncə tərzlərindəki romantizmi mükəmməl ifadə edir.
III INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
1116
Qafqaz University 17-18 April 2015, Baku, Azerbaijan
Mövzusu yazıçının yaşadığı dövrdə Avropada belə ağlasığmaz olan “Lolita” romanının
nəşri ilk vaxtlar Nabokovu ümidsizləşdirsə də əsər əvvəlcə Avropada, sonra isə Amerikada
çap olunaraq müəllifinə böyük ədəbi uğur gətirib, onun maliyyə durumunu xeyli yaxşılaş-
dırıb. “Lolita” pedofil professor Humbert Humbertin özünümudafiə yazısı formasında qələmə
alınıb. Humbert Humpert Dolores Geyzə, yəni Lolitaya niyə görə aşiq olur? Daha doğrusu pe-
dofillik onda hansı travmanın nəticəsində yaranıb. Bu suala Humbert gəncliyindəki ilk sevgi-
lisi ilə bağlı əhvalatı xatırlayaraq cavab verir.
Əsərdəki mövzunu daha yaxşı inkişafını təmin etdirmək və nəzərə çatdırmaq üçün isti-
fadə olunan motivlər təkrarlanan struktur, ziddiyət və ədəbi metodlardır.
Kəpənəklər
Humbert lolitanı kəpənəyə bənzədir. Kövrək, zərif kəpənək ilə gənc Lolita arasında cox
fiziki oxşarlıq var. Qızları təsvir edərkən istifadə elədiyi zərif, incə,su pəricikləri və.s kimi
sözlər bir kəpənəyi təsvir edərkən istifadə edilən sözlərlə eynidi. Bu fiziki oxşarlıqdan əlavə
digər oxşar cəhətlərə də rast gəlirik. Gənc qızlarda kəpənəklər kimi ələkeçməzdilər, onları
tapmaq çox çətindir. Eyni zamanda kəpənəyin ömrü ilə yeniyetmə qızların ömrü arasındada
bir bağlılıq var. Onların ömrü də uzun müddət davam eləmir və yeniyetmə qızlar gənc qadına
və yaxud ailəli qadına çevrilirlər. Əsərin sonunda əsas qəhrəmanlardan biri olan Lolita eyni
zamanda əsərin əvvəlində rastlaşdığımız Anabella obrazında bunu görürük. Anabella
yeniyetmə yaşında xəstəlikdən ölməklə bu dövrü yarımçıq qoyur, amma digər obraz Lolita
yaşadığı müddətdə evli olub hamilə qaldığı vaxtdan bu kəpənək dövrünə son qoyur.
İkili ziddiyyət
Bu yazıçının digər istifadə elediyi bir motivdir. Humpert və Kuilti əsərdə ikili ziddiyyət
rolunu oynayırlar. Kuilti Humbertin daha qaranlıq xüsusiyyətlərini özündə cəmləşdirir. Onun
əsərdə təqdimatından sonra xeyirlə şər arasındaki xətt daha da solğunlaşır. Onlar arasındakı
ziddiyyət əsər boyunca nəzərə çarpır. Humpert Lolitani sevirdi, ona heyran olub pərəstiş
edirdi, amma Kuilti isə əksinə ondan istifadə edir və sonda da onu tərk edir. Humbert öz
hisslərini Lolitaya bəyan elədiyi halda Kuilti onu bunlardan məhrum edir. Bu fərqiliklərinə
baxmayaraq onların daha çox oxşarlıqları var. Hər ikisi təhsillidir, ədəbiyyatçıdır və ən əsası
pedofildir. İki obraza nəzər saldıqda Humbert xeyir, Kuilti isə şəri təmsil etsə də əslində,
Humbertin özü də Lolitanın məsumluğunu, paklığını əlindən alır. Əsərin sonunda onların
şəxsiyyətləri daha da eyniləşdirilir. Bir-birləri ilə mübarizə müddətində isə tamamən eyni
adama çevrilib bir şəxsiyyət olurlar, onlar arsındakı fərq yoxa cıxır.
Oyunlar
Demek olar ki, əsərdə bütün xarakterlər oyun oynuyur. Bəzən bu oyunlar əyləncə xarak-
teri daşıyır. Humbertin Lolitada tennis oynamaq həvəsi yaradıb onu tennis ulduzuna çevirmək
istəyi bele oyuna aiddir. Amma bununla yanaşı Humbert əsərdə bir sıra təhlükəli, axmaq
oyunlar da oynayır. O bununla Lolitanı daima öz iradəsi altında saxlamaq istəyirdi. Oyunlar
xarakterləri daha ciddi məsələlərdən uzaq saxlayır və daha təhlükəli məşum motivləri gizlədir.
Oyunlar vasitəsilə öz hisslərinin aşkarlanmasının qarşısını alırlar və həqiqət axtarışında olan
oxucuları da bu oyunlara celb edib fikirlərini yayındırırlar. Bu oyunlar başlanğıcda uşaqcasına
və pak şəkildə başlasa da sonda daha tehlükəli və ölümcül oyunlara çevrilirlər.
Simvol əsərdəki abstrakt ideyaları və konsepti təmsil edən obyektlər, xarakterlər, rəng-
lər və fiqurlardır.
Teatr
Teatr burada bədiilik və kələk simvoludur. Lolitada sehnede fealiyyet göstərir. Hum-
bert onu bu mövzuda dəstəkləmir, onu yalançılıqda günahlandırır. Onun əksinə olaraq Kuilti
isə ona bu sahədə daha çox dəstəkləyir, çünki teatr da Kuilti kimi yalan və kələkdən ibarətdir.
Müəllif eyni zamanda bu əsər vasitəsilə əsərdə tamaşaçıya və biz oxuculara çatdırır ki, tama-
şanın iluziyasının iştirakçısına çevrilməyək.
III INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
1117
Qafqaz University 17-18 April 2015, Baku, Azerbaijan
Həbsxana
Həbsxana isə digər bir simvolik məna daşıyır. Humpert Kuiltini öldürməklə azadlıqdan
məhrum olunsa da, onun azadlığı Anabellanı itirdikdən və özünün bir nimfet vurğunu olduğu-
nu dərk edəndən sonra başlayır. O dərk edir ki, özünün yaratdığı həbsxanadadır, çünki onun
düşüncələri cəmiyyət tərəfindən qəbul edilmir və o, bu sirlərin həbsxanasına düşür. Sonda o
cəmiyyətin qanunlarını pozur, qətl törədir və həbsxanaya düşür, yəni fizioloji cəhətdən azad-
lıqdan məhrum olur amma o burada ilk dəfə olaraq real mənini tapır. Həbsxana psixioloji azad-
lığın simvoluna çevrilir.
CON FAULZUN “FRANSIZ LEYTENANTININ QADINI”
ROMANINDA POSTMODERNİST ELEMENTLƏR
Vəfa SALEHOVA
Azərbaycan Dillər Universiteti
vefa_salehova@yahoo.com
AZƏRBAYCAN
Con Faulz (John Robert Fowles 1926 – 2005 ) XX əsrin II yarısında ingilis ədəbiyyatın-
da geniş şəkildə yayılan postmodernizmin öncüllərindən biridir. Dahi ingilis mütəfəkkiri post-
modernist romanlarında mif və sirri, gerçəklik və ekzistensialist düşüncəni birləşdirmişdir.
Viktoriya romanı, orta əsrlər hekayəsi və avtobioqrafiya kimi ənənəvi yazı tərzləri üzərində
tədqiqatlar aparan Con Faulz onların vasitəsilə XX yüzillik sənət və cəmiyyətini şərh etmişdir.
Con Faulzun yaradıcılığını əksər tənqidçilər modernizm və postmodernizm arasında
keçid kimi dəyərləndirir.
Con Faulzun “Fransız leytenantının qadını” (1969) əsəri onun postmodernizm ünsürləri
ilə zəngin olan başlıca əsəridir. Yazıçı bu əsərdə 1977-ci ildə ingilis dilinə tərcümə etdiyi Klar
De Durasın “Ourika” (1823) romanından ilham almışdır. Tomas Hardinin də təsirinin hiss
olunduğu əsərin qəhrəmanı olan Sara Vudruff ilə Hardinin “Tess” (1891) adlı romanının baş
qəhrəmanı olan Tess arasında bənzərlik var.
Sara gözlərini dənizə zilləmişdi. Roman belə başlayır. Hər kəs onun fransız leytenantı
gözlədiyini zənn edir. Bəlkə də başlanğıcda özü də onu gözləyir.
Faulz bu əsəri yazarkən onun əsas ilham mənbəyi yuxusunda gördüyü sahildən dənizə
baxan bir qadın imiş. Bu romanla əlaqədar əsas şərhlər romandakı sirr, Çarlzın Saranı tapaca-
ğına olan inancı və bu iki qəhrəman arasındakı gərginlik üzərində cəmləşmişdir. Viktoriyan
dönəminin qayda-qanunları ilə barışmayan, sevginin, ehtirasın sərhədlərini olduqca sıxışdıran
bir romandır. Bəlkə də mövzusundan öncə anlatım tərzi ilə oxucunu daha çox cəlb edən bu
romanda yazıçının mövzuya tez-tez müdaxiləsi, özünü göstərməsi, xırda detallar üçün araya
girməsi, romanın anlatdığı dönəmlə yazıldığı dönəmi qarşılaşdırması və s. olduqca müvəf-
fəqiyyətlə həyata keçirilmişdir. Əsərin əvvəllərində Ceyn Osten, Darvin, Marks və məşhur
Viktoriya şairlərindən alluziyalar gətirməsi müəllifin qələminin zənginliyindən xəbər verir.
Əsərin qısa icmalı: Sara Laym Recisdə yaşayır. Varquennes adlı fransız leytenantıyla
evli olduğunu bilmədən onunla münasibət qurur. Leytenantın Fransaya geri dönməsindən son-
ra Saranın cəmiyyətin gözündə heç bir etibarı qalmır. Vaxtını Kobbda dənizi izləyərək keçirən
Saranı bir gün Çarlz və nişanlısı Ernestina görür. Çarlzla Saranın gün keçdikcə bir-birindən
xoşu gəlir və onlar əlaqədə olurlar. Çarlz nişanlısından ayrılıb Sarayla evlənmək istəyir, lakin
Sara bunu bilmədən çıxıb gedir. Aylar sonra detektivlər Saranı tapır və cavabında isə Sara
yalnız və azad olmaq istədiyini deyərək onu rədd edir.Çarlza bir qız uşağı göstərir.
III INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
1118
Qafqaz University 17-18 April 2015, Baku, Azerbaijan
Romanda Saranın xarakteri aydın şəkildə oxucuya təqdim olunmur. Bəzən onun danış-
dıqlarından səmimi olub-olmadığı anlaşılmır. Bu da Faulzun oxucuya üç fərqli son təqdim et-
məsinə gətirib çıxarır:
Birinci son: Çarlz Ernestina ilə bədbəxt bir evlilik yaşayır. Saranın başına nə gəldiyi
bilinmir. Çarlz Ernestinaya keçmişdə bir təsadüf nəticəsində “fransız leytenantının qadını” ilə
qarşılaşdıqlarını danışır, lakin xırda detalları gizli saxlayır. Bu açıqlamadan sonra bu mövzu
qapanır.
İkinci və üçüncü sonların əvvəlində narrator (Faulz oxuyucusu bu narratorun məhz özü
olduğuna inanmasını istəyir) bir əlavə obraz olaraq qısa bir müddət hadisələrin içərisində
iştirak edir. Faulz Çarlz ilə eyni qatarda yol gedir və burada Çarlzı izlərkən bir tərəfdən də
digər iki mümkün sonu hansı sırayla anladacağına dair püşk atır.
İkinci son: Çarlz və Saranın yaxınlaşmasından sonra Çarlz Ernestinadan ayrılır. ətrafı-
na, əhatəsindəki insanlara biabır olan əmisi evlənir və bir oğlan uşağına sahib olur. Sara Çarlza
xəbər vermədən Londona gedir. Çarlz qadını illər boyunca axtarır. Sonunda Saranı bir qrup
rəssamla birlikdə bir evdə yaşarkən tapır. Sara sənət dünyasının içində yer almaqdan çox
məmnundur. Ayrı qaldıqları dönəmdə Saranın bir uşağı dünyaya gəlmişdir və Çarlz bu uşağın
atası olduğunu öyrənir. Sara və Çarlz yenidən bir araya gəlirlər.
Üçüncü son: Narrator üçüncü sonda bir daha görünür. İkinci sonda evin xaricində
dayanan narrator maşınına minib məkanı tərk etmədən öncə saatını 15 dəqiqə geri çəkir. Sara
və Çarlz arasındakı hadisələr “ikinci son” versiyasındakına bənzər cərəyan edir. Ancaq Çarlz
Saranı Londonda tapdıqdan sonra onlar barışmır. Saranın bir uşaq sahibi olub-olmadığı da
bilinmir. Üstəlik münasibətlərini davam etmək mövzusuna da çox soyuq yanaşır. Çarlz Ernes-
tinadan ayrıldıqdan sonra bir müddət yaşadığı Amerikaya geri dönməyi qərara alır. Evdən çı-
xanda narratorun da içində olduğu at arabasını görür. Romanın sonunda Saranın əxlaqsız olması
və Çarlzın ona olan sevgisini pis niyyətlə istifadə edən bir qadın olması sualı yaranır, ancaq
bu suala cavab tapılmır.
Bu əsər heç şübhəsiz tarixi metatəhkiyənin ən bariz nümunələrindən biridir. Faulz anax-
ronik yazı tərzinə müraciət edir: Viktoriya cəmiyyəti haqqında fikir yaratmaq istəyən yazıçı
onu XX əsr oxucusu üçün aydın ola biləcək anlayışlarla müqayisə edir bəzən.
Əsərdə postmodernist ünsür olan “güzgü” texnikasından da yararlanib Faulz, belə ki,
obrazlarının çoxu özünü güzgüdə görür. Əsərdə diqqət çəkən məqamlardan biri də tarixi meta
təhkiyə elementləridir. Diaxronik təhkiyədə gördüyümüz kimi buraya təhkiyə olunan vaxt və
romanın yazılma vaxtıdır.
Eyni zamanda XIX əsrdə ədəbiyyat ya “bədii” ya da “deskriptiv” kimi qəbul olunmuş-
dur. Faulz isə əsl ikili qarşıdurmaya, müxalifətə inanmır amma onun belə etməsinin səbəbi bu
üslubun hər bir obraza tətbiqini mümkün hesab etməsidir.
THEMATIC PROGRESSIONS BY F. DANES
Ceyhun MƏMMƏD
Xəzər Universiteti
ceyhun_kerimov@yahoo.com
AZERBAIJAN
From the point of view of informative value the rheme plays a more important role in
the utterance than the theme, because the introduction of a new information is connected with
the rheme. But in the inner structuring of a text the theme becomes quite relevant. Low
informative loading of thematic elements allows to use them as a perfect building material.
III INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
1119
Qafqaz University 17-18 April 2015, Baku, Azerbaijan
According to some scholars, any text or text fragment may be represented as a sequence
of themes. The thematic structure of a text is characterized by a peculiar cohesion of themes,
their connections with separate parts of the text and the text in general. F. Danes suggested a
similar theory; he called the whole complex of thematic relations in the text “a thematic
progression” and singled out five main types of thematic progressions in a text.
F. Danes’s thematic progressions are abstract models that underlie the structure of texts.
The progressions described by F. Danes seldom occur in texts separately. Most often scholars
may come across different combinations of these types.
1. Simple linear progression where the thematic information of a sentence is the same as
the rhematic information of the preceding sentence. This type of thematic progression in
opinion of F. Danes is the most widespread in the text. Consecutive unfolding of information
is typical of it: the rheme of the previous sentence becomes the theme of the subsequent one.
2. Constant theme, or run-through progression, where the rhematic information of a
sentence is the same as the thematic information of the preceding sentence. The characteristic
feature of the given type of a thematic progression is the presence of one theme repeated in
each sentence (or statement), of a text. Thus, the same theme, penetrating the whole text (a
fragment of a text), makes it coherent.
3. Derived theme progression, where the thematic information is the same for a sequence of
sentences but this information is implied, not stated. This type of thematic progression covers
such cases of textual organization in which each sentence (or statement) of a text, having no
elements of either consecutive or repeated thematization, serves to express a common theme
of the fragment.
4. Progression with a split theme. This type of thematic progression is based on a double
rheme, the components of which during thematization form the starting points for the development
of separate thematic progressions. Such thematic progressions may present different types and
develop by turns.
5. Progression with a thematic jump. This kind of progression presupposes that a break
may occur in a theme and rheme chain, which, however, is easily restored from the context.
Such break is mostly observed in a progression with consecutive thematization.
Thematic progressions of F. Danes, being abstract models, can not reflect all aspects of
semantic organization of a text, however, they may be used, fro example; for the purpose of
analysis of factual information in a text.
O.I. Moskal’s’ka use’s theme-theme relations for the analysis of the communicative
structure of a text fragment. The scholar builds up a scheme that reveals a complicated hierarchy
of themes and rhemes. But for all its complexity the scheme reflects the communicative continuity
of a text quite clearly; because it presents only main moments of communicative connectedness
of a text.
Alongside with main lines each sentence also contains numerous references to the
elements presented in the preceding context, which, in turn, contributes to the strengthening
of the communicative integrity of a text.
III INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
1120
Qafqaz University 17-18 April 2015, Baku, Azerbaijan
MY DEAR DOROTHEA “A PRACTICAL SYSTEM
OF MORAL EDUCATION” BY BERNARD SHAW
Nazrin SULEYMANLI
Qafqaz University
suleymanli.nazrin@mail.ru
AZERBAIJAN
Bernard Shaw’s first prose work “My Dear Dorothea” which is known as “A Practical
system of moral education” was written in 1878. It embodied by a young person in a letter,
approximately it consists of 4,200 words. It is a short piece of advice to a five year- old girl from
the person who feels for her “the romantic affection of a parent, tempered by the rational interest
of an experimental philosopher”. This letter was published by Stephen Winsten in 1956 as a
book. This sketch affected author’s youth and guided for his thoughts in his later works.
Shaw gives a lot of advice which has vital importance in 5 year old girl’s life .Firstly he
talks about self–sufficiency. He stimulates Dorothea to develop her self sufficiency and
advises her not to ask for help from her fellows or old people .According to the author, “self-
sufficiency is such a thing that will establish her as an adult and adult is a person who is
complete in mind and body therefore they can take care of themselves…Try to find out what
will you do by yourself without asking others. If you do it regularly it becomes habitual and
you act like an adult person. Shaw also mentions that self -sufficiency leads to improvement.
Author also argues that maybe she doesn’t need such an improvement because she is
surrounded excellent people like Aunt Tabitha and god –papa Whenzentoul. Shaw noted that
“They seek to improve you by tracts, or giving different sorts of questions, they hope you are
a good girl and you will go on this way.” These people are adult and for Shaw’s opinion they
can’t understand little girls like Dorothea.
When he explains self -sufficiency he touches the relationship between girls and mothers.
”My dear Dorothea , if you had indeed such a kind mother that you are a constant delight for
each –other you wouldn’t need any advice at all” he added .But he regretfully accepts that
how seldom little girls have such advisers. There are such kinds of parents who think of their
child only as a troublesome and curious creature. For such a parent she should be more careful, if
she has any grief it is better to speak to the nurse or housemaid rather than her mother.”As a result
of his thoughts Shaw divides mothers into 3 groups: a good one, an ordinary one and a bad one …
which one you have it is just your fate …You should agree to it and try to enjoy the life .
Author also describes self- control as a main feature which is a very essential part of
growing up for Dorothea.”Never become angry or lose temper” Shaw advises. Because when
you are angry you can say or act in a wrong way that you may become ashamed of it
afterwards. Shaw also agrees that person can’t get anything by crying or being angry.” If you
can control these feelings, you will get an advantage over others with your self-control “
Shaw recommends Dorothea to read books in order to teach herself, specially “Pilgrims
Progress” which was Shaw’s favourite book in his childhood. Dorothea should read this book
before she is 10 years old.
Shaw persistently goes on his advising .Sometimes he agrees that Dorothea will not give
any attention to his counsel, but he continues and believes that his thoughts are correct and
helpful.
We become aware that the main point which a young counselor try to explain the
necessity of individuality and selfishness.” Let your rule of conduct do what is best for you.
Be as selfish as you can. In this world your individuality is the most valuable possession.”
The author mainly talk about the matters that women are especially in need of enlightenment.
For this reason he can be called moral revolutioner who addressed to a Victorian girl.
III INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS
1121
Qafqaz University 17-18 April 2015, Baku, Azerbaijan
ANALYSIS OF OTHELLO FROM OUTSIDER STANDPOINT
IN THE COGNOMINAL PLAY BY SHAKESPEARE
Nargiz TAGHIYEVA
Qafqaz University
19noyabr@gmail.com
AZERBAIJAN
As much as any character, Othello exemplifies how polarizing reactions to an outsider
can be in Shakespeare, with the play`s great interest-and indeed Othello was from the
beginning one of the most frequently performed and written about-resulting from strong and
often opposite emotions. Critics have focused on his blackness or, recently, his condition as a
Moor, and the particular associations of these categories in his society are important to the
play. Yet it shows how fluid the outsider position in Shakespeare can be that Othello is not
certain whether his blackness is more important than his age or his inexperience in high
Venetian society. The complexity of Othello`s outsider position as a foreigner who is admired
contributes to the sympathy that many viewers have given Othello even as they deplore his
shocking murder of Desdemona. An important aspect of the experience of this play is the
shifting point of view as we first see Othello as an outsider through Iago`s eyes.
Showing Othello from the beginning as a character with a bitter and clever enemy, from
this perspective, helps to humanize him. Thus, the play gives several ways to see Othello, to
imagine his feelings. One of the main questions the play presents is how much the admiration
or identification Othello invites near the beginning remains given the play`s increased
emphasis on his difference ( from himself and from the Venetians ) as he becomes jealous.
His colour may be even more ambiguous: In spite of all Iago`s references to him as
black, ~black` was often then used to refer to skin darkened merely by suntan. A tawny colour
would emphasize his Islamic background more, and make him seem more alien to an English
audience. Along with his colour, his religious history is one of many facts about Othello that
the play leaves ambiguous, not telling us when he became a Christian, what, if any, was his
previous religion, how he got to Venice, where he came from.
The negative images of Othello that come from Iago and Roderigo focus more association
with lustful animality rather than violence, though the two are related. Othello has more
animal imagery than any other Shakespearean play, and it begins with Iago`s labeling Othello
an `old black ram`. Iagoalso describes him to Roderigoas lascivious and changeable, and in
one soliloquy imagines him usurping his place in bed with Emilia.
Shakespeare had long imagined characters using `blackness` language not only to insult
but also to question dominant ideals of beauty and how love relates to them, and he had begun
to explore the protest of the dark speaker who is excluded by those ideals. But not until
Othellodoes he explore an arc of psychological development in the voice of a black man who
begins with the pride in his ancestry as well as to a new community and cannot maintain both,
or the voice of a white woman who loves across race and defends her love of the individual.
. Othello`s blackness increasingly takes on allegorical associations with evil. This
occurs in speeches by Othello himself especially in Acts 2 and 3.His blackness is not simply
an aesthetic reason for possible unattractiveness but associated with shame. When Othello
fears that Desdemona no longer loves him, he does not say that she thinks because he is a
Moor he is violent, nor, when he plans to kill her does he speak about others` expectations of
Moor`s jealousy. He never speaks of struggling against expectations he will be violent,
lustful, or jealous, though his early emphasis on his self-control can be read as countering
such prejudices.
|