«Qaraqalpaq ádebiyatı» kafedrası «Ádebiyat teoriyası»

JUWMAQLAW
Biz kurs jumısımızda “T.Sársenbaev poeziyasındaǵı janrlıq izlenisler” degen temanı úyrenip shıqtıq. Jumısımız kirisiw bóliminen tısqarı tiykarǵı eki baptan ibarat bolıp, ol óz gezeginde bólimlerge bólingen. Onın "T.Sársenbaev qosıqlarınıń janrlıq ózgesheligi" dep atalǵan birinshi babında shayır lirikasında publicistikalıq hám ashıqlıq (muhabbat) janrları úyrenildi. Ekinshi bap "T.Sársenbaev lirikasınıń kórkemlew kórkemlik dúnyası dep atalıp, onda shayır lirikasında kórkemlew usıllarınıń qollanılıwı hám shayır lirikasında qaytalaw hám onıń túrleri sóz etildi. T.Sársenbaev lirikası óz temasına, ózine tán ózgeshelikke iye. Biz shayırdıń lirikasınıń janrlıq ózgesheliklerin úyrene otırıp, onıń publicistikalıq hám muhabbat lirikalarına toqtalıp úyrengenimizde, oniń kóp qırlı shayır ekenligi kózge taslanadı. Ózine tán stilli, janrı, ádebiy jóneliske iye ekenligi menen ádebiyat maydanında óz ornina iye boldı. Shayırdıń júregin tolqınlandırǵan temalar jıllı lirizm, názik yumor menen súwretlenedi. Ol óziniń oqıwshılarınıń júreginde ayta almay júrgen pikirlerin hámmege ortaqlıq penen ashıp beredi. Ol 1960-jıllarda ádebiyat maydanına kirip kelip, óziniń stili boyinshа óz ornın taba aldı. Shayırdan bizge birneshe qosıqlar toplamı menen poemaları miyras bolıp qalǵan. Onıń dóretiwshiliginiń basım kópshiligi Ana Watan, tuwılǵan jerge bolǵan sezimleri, grajdanlıq temalarda jazılǵan.
Qarqalpaq ádebiyatında 60-jılları kirip kelgen shayır T.Sársenbaev lirkası basqa shayırlardıń dóretiwshiliginen óziniń stillik ózgesheligi, kórkem súwretlew qurallardı paydalanıw sheberligi menen ajıralıp turadı. Shayır lirikasınıń hár túrli ránberáńligi, janrlıq ózgeshelikke, insaniylıq hám dúnyalıq kózqaraslarga iye. Shayır óz zamanınıń kóz qarasınan alǵanda jámiyetlik waqıyalar, ulıwma insaniylıq sezimlerdi, adamgershilik páziyletlerdi, jaqsılıq hám jamanlıq dúnyasın, danalıq hám aqılsızlıq, ullılıq hám páslik sheber súwretledi hám bahaladı. Bulardı jetkeriwde shayır kórkem suwretlew quralları hám usıllarınan orınlı paydalana alıp óz poeziyasınıń kórkemligi, tásirshenligin artırıp, oqıwshıların ózine tarta aladı.
Ulıwmalastırıp aytqanda, T.Sársenbaev shayır sıpatında qaraqalpaq ádebiyatında óz ornına iye. Shayır barlıq kúsh- ǵayratın, sheberligin bir adam júreginiń sırın, adam kewiliniń shınlıǵın tanıtıwǵa jumsaydı. Shayırdıń poeziyalıq dóretpeleri keleshekte óziniń ilimiy izertleniwin kútip qalmaqta.