Qaraqalpaqistan meditsina instituti medicinada informacion texnologiyalari, biofizika hám medicinaliq radiologiya kafedrasi

1. Informatika pánin payda bolıw tariyxı, onıń tiykarları hám rawajlanıw basqıshları. [1].
Informatika pániniń tiykarǵı túsinikleri. Insan informaciya áleminde. Oǵan bul dúnyada adasıp qalmaw, ılajı bolǵanınsha paydalı maǵlıwmatlardı óz moynına alıw, kereksiz maǵlıwmatlarǵa itibar bermaslik, kerekli maǵlıwmatlardı tabıw hám qayta islew ǵárejetlerin kemeytiw - informatikanıń tiykarǵı waziypası bolıp tabıladı.
Bul túsiniw ápiwayı etip informaciya bilim filialı dep izertlewler ulıwma qásiyetleri hám informaciya dúzilisi, sonıń menen birge, zamanagóy tiykarında naǵıs hám insan iskerliginiń túrli tarawlarında onıń jaratılıwı, ózgertiw, toplanıwı, uzatıw hám paydalanıw principlerı esaplaw quralları hám telekommunikatsiya texnologiyaları.
Sóz informatika Frantsiya sózinen keledi Informatique, atamalar birlestirgen nátiyjesinde ónim informacio'n (informaciya ) hám Avtomatikalıq túrde (avtomatlastırıw ), avtomatikalıq informaciya qayta islew pán retinde, onıń mánisin ańlatpa
Fransiyadan tısqarı bir qatar Arqa Evropa mámleketlerinde informatika termini qollanıladı. Usınıń menen birge, Batıs Evropa hám AQShning kópshilik mámleketlerinde basqa termin - "Informatika" (kompyuter texnologiyaları páni) qollanıladı.
" Informatika" túsiniginiń dárekleri retinde ádetde eki pán ataladı - hújjetli hám kibernetika.
Hújjetli film 19 -ásir aqırında islep shıǵarıw munasábetleriniń jedel rawajlanıwı munasábeti menen qáliplesti. Onıń gullagan dáwiri XX ásirdiń 20 -30 -jıllarına tuwrı keldi hám tiykarǵı tema hújjet aylanıwı natiyjeliligin asırıwdıń aqılǵa say quralları hám usılların úyreniw edi. Kompyuter pánine jaqın bolǵan texnikalıq kibernetika pániniń tiykarları amerikalıq matematikalıq Norbert vinerning 1948 jılda baspa etilgen matematikalıq logika boyınsha dóretpeleri menen qoyılǵan jáne bul nomning ózi grekshe sózden alınǵan ( kybemeticos - basqarıwda sheber). Kibernetika termini birinshi ret 19 -ásirdiń birinshi yarımında frantsuz fizigi Andre Mari Amper tárepinen kiritilgen. Ol barlıq pánler ushın birden-bir klassifikaciya sistemasın islep shıǵıw menen shuǵıllanǵan jáne bul termin menen sol waqıtta ámeldegi bolmaǵan, lekin onıń pikrine qaraǵanda, ámeldegi bolıwı kerek bolǵan basqarıw pánin belgilegen. Búgingi kúnde ámeliyatda kibernetika kóbinese informatika sıyaqlı esaplaw texnikasınıń programmalıq hám texnikalıq qurallarına tayanadi hám informatika, óz gezeginde, bul qurallardı islep shıǵıw ushın kibernetikadan matematikalıq hám logikalıq tiykarlardı aladı. Informatikada tiykarǵı itibar informaciya menen islewdiń tiykarǵı eń nátiyjeli avtomatlastırılgan texnologiyaların anıqlawǵa qaratılǵan.