«Yolg‘on hislatlarni qayta tarbiyalash» asarida esa Ibn Sino yozadiki, kimki axloqsiz insonni qayta tarbiyalomoqchi bo‘lsa unda u uni har tomonlama o‘rganishi, insonning tabiati qoidalarini bilishi kerak. Natijada tarbiyaning tabiat bilan uyg‘un bo‘lishi prinsipi ko‘pgina buyuk pedagoglar tomonidan o‘z pedagogik va ijtimoiy pedagogik nazariyalari ko‘rish asosi sifatida olingan edi.
Masalan, fransuz falsafachisi Jan Jak Russohisoblagan ediki, bola tarbiyasi tabiat bilanuyg‘un ravishda amalga oshirilishi kerak. U yozadiki, «bolalar katta bo‘lishidan ilgari bolabo‘lishikerak». Shved pedagogi Iagon Genrix Pestalotssi yetim va qarovsiz bolalar uchun muassasalar va bolalar o‘yini yaratgan, u hisobladiki, tabiat maqsadi inson tabiiy kuchlari va qobiliyatlarinirivojlantirishdir,bundarivojlanish hartomonlama vauyg‘un bo‘lishilozim.
Nemis olimi pedagogi Adolf Disterverg ham I. G. Pestalotssi ketidan bu prinsipni eng muhim tarbiya prinsipi deb hisoblagan. O‘z ishlarida yozgan ediki, ta’lim-tarbiya jarayonidabolalarningyosh va individualxususiyatlarini e’tiborga olishilozim.
Tarbiya bilan uyg‘un bo‘lishi Rus klassik pedagoglari ishlarida ham o‘z aksini topgan. Ushinskiy o‘zining asosiy «Inson - tarbiya predmeti sifatida» degan psixologik-pedagogikasarida yozgan ediki, bola tarbiyasi va ta’limi uchun tarbiya prinsiplarini bilish, balki insontabiatiasosiyqonunlarinibilishi,ularniharbirbolauchuntadbiqqilaolishilozim.Ushinskiy fiziologiya, gigiyena va psixologiya (diqqat, xotira, tasavvur, iroda) asoslarini o‘rganish zaruriyatini asoslab berdi, uning asosi so‘zlash qobiliyatini axloqiy estetik va diniy hislari, didaktikani o‘rganishga o‘tish mumkin.
Sharq uyg‘onish davri mutafakkir ensiklopediyachisi AbuNasrFarobiy (873-950). Pedagogikaning mustaqil fan sifatida ajralib chiqishiga qadar o‘z asarida ta’riflagan ediki, Insontabiatningengoliymavjudoti,uatrof-muhitni hartomonlamaidrokqilish mumkin.