e6188a6cf2bf964a3de7157b7ed01765 Sportchilarni psixologik tayyorlash
Jim o‘tiradigan, indamas ishtirokchilarni guruh ishiga jalb qilish. Boshlovchi ularga qiyin bo‘lmagan savollar bilan murojaat qilishi
mumkin, ularni juftliklardagi mashqlarga ko‘proq jalb etishi kerak, rolli
o‘yinlarda ularga еtakchi rollarni berish kerak, ularning tashabbuslarini
qo‘llash kerak, guruhning hamma a’zolarining fikrini davra bo‘ylab so‘rash
kerak.
Qarshilik ko‘rsatish — o‘zini himoya qilish. Ba’zi ishtirokchilar juda
ko‘p ichki muammolarga ega bo‘lishi mumkin, bunday holat guruh
qoidalariga bo‘ysunmaslikda ko‘rinishi mumkin. Masalan, bahsga
chaqiruv; ishonchsizligini ochiq namoyon qilish; boshlovchini nizolarga
undash (bunda ishtirokchi boshlovchi o‘zini boshqalarday tutadimi yoki
yo‘qmi ekanligini tekshirib ko‘rmoqchi bo‘ladi); agar boshlovchi bunday
"buzg‘unchi" ishtirokchilarning qiliqlariga e’tibor bermasa, ular hech narsa
gapirmay jim o‘tirish reaksiyasi orqali javob berishlari mumkin.
Ishtirokchining qarshiligi u konstruktiv ravishda namoyon eta olmaydigan
ichki zo‘riqishi bilan bog‘liq bo‘lishi ham mumkin.
Boshlovchi nima qilishi kerak: ishtirokchi bilan alohida gaplashib
olishi kerak; agar guruhda bitta shunday ishtirokchi bo‘lsa, uning ichidagi
gaplarni ayta olishi uchun imkoniyat yaratish kerak; uni nima
qiynayotgani, g‘azablantirayotgani haqida gaplashish kerak; faol ishlash
uslublaridan foydalanish kerak — zo‘riqish, agressiyani susaytiruvchi
o‘yinlarni qo‘llash kerak.
Bahslarda ko‘pchilik ishtirokchilar har doim xam o‘z fikrlarini
muloyim bayon eta olmaydilar va nizolarni hal etish yo‘l-yo‘riqlarini
bilmaydilar. Boshlovchi nima qilishi kerak: bahski munozaraga aylantirish
94
kerak, ishtirokchi qo‘pol ravishda bayon etgan fikrni qaytadan to‘g‘rilab
aytish kerak, ishtirokchilar o‘z fikrlarini ochiq bayon etishlarini so‘rash va
shundan so‘ng boshqalardan biron tomonning fikriga qo‘shilishlarini
so‘rash yoki sportchi shaxsiy fikrlarini aytishga undash kerak.
