Qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish instituti

 

---

№-_16_-Mavzu:
3 DS Max dasturida injenerlik grafikasi-chizmachilik, 
proektlash 
Reja: 
6.
Yordamchi ob’yektlarni belgilash
7.
To‘r-ob’yektini tenglashtirish
8.
Normallarni tenglashtirish
9.
Yorug‘lik manbailarini moslashtirish
10.
Kameralarni moslashtirish
Yordamchi ob’yektlarni belgilash
Yordamchi ob’yektlar chizish yoki harakatga keltirish imkoniyatlarini 
beradi, biroq yakuniy namoyishga ulanmaydi. Create (yaratish) buyruqlar panelida, 
Helpers (yordamchi ob’yektlar) to’plamida (3.5 rasm) yordamchi ob’yektlar turlari 
to’liq ko‘rsatilgan. 
6.5
rasm. Buyruqlar panelida belgilangan yordamchi ob’yektlarning 
tugmalari.
Yordamchi to‘r-ob’yektini qo‘llash 
To‘r-ob’yekti konstruktiv tekisliklar sifatida qo‘llaniladi, ularda sahnadagi 
ob’yektlarning geometrik modeli quriladi. Qurilgandan keyin, ularni sahnadagi 
boshqa ob’-yektlar singari surish va burish mumkin.
1. Create (yaratish) buyruqlar panelidagi Helpers (yordamchi ob’yektlar) 
tugmalariga ChS bilan bosing.
2. Create (yaratish) buyruqlar panelidagi yordamchi ob’ektlarning Object Type 
(ob’yekt turi) to‘plamidagi Grid (to‘r) tugmasiga ChS bilan bosing. Ob’yekt 
to‘rining Parameters (Parametrы) tizimi paydo bo‘ladi. To‘plamdagi tugmani CHS 
bilan bosing.
3. Spasing (interval) bo‘limidagi Grid (to‘r o‘lchami) hisoblagichi yordamida 
to‘rning o‘nta chizig’iga teng qadamni bering. Bu qadamni modellar masshtabini 
muvofiqlashtirish uchun oldingi koordinata to‘ri qadamiga teng qilib o‘rnatish 
maqsadga muvofiqdir.
4. To‘rning rangini faollashtirilganidan keyin Active Color (aktiv rang) ulagichi 
yordamida tanlang. Aniqlashtirish uchun Home Color (to‘rning boshlang‘ich 
rangi) ni tanlang. Ob’yektning chizig‘i ham oldingi to‘r rangiday bo‘ladi.
5. Display (ko‘rsatish) bo‘limida, ulagichni ZX Plane ( ZX tekisligi) holatiga 
o‘tkazing. To‘r ob’yekti qurilgandan keyin, u ZX tekisligida paydo bo‘ladi.
6. Perspective (perspektiva) oynasida to‘r-ob’yektini quring. Buning uchun 
proyeksiya oynasiga ChS bilan bosib, kursorni diognal bo‘yicha harakatlantirib 
to‘rning qarama-qarshi burchagi joylashadigan nuqtaga bosing. 
Qurish jarayonida to‘r o‘lchamini, Gride Size (to‘r o‘lchami) bo‘limidagi 
Length (uzunligi), Width (eni) hisoblagichlarida kuzatib boring.
7. To‘rni 45o burchakka buring va oynaning o‘rtasiga joylashtiring. To‘r-ob’yekti 
tayyor. yaratiladigan ob’yektlar, qurilgan to‘r yuzasida joylashishi uchun, to‘r-
ob’yektini faollashtirish kerak. 

---

8. To‘rni faollashtirish uchun, Views (ko‘rinishlar) menyusidagi Grids (Koordinat 
to’ri) buyrug‘ini tanlang, shundan keyin Activate Grid Object (ob’yekt-to‘rni 
faollashtirish) buyrug‘ini tanlang.
Faollashtirilgan to‘r 3.6 rasmda ko‘rsatilgan. Qurilgan to‘rdan foydalanib, 
unda ob’yektlarni yaratish qoldi. 
3.6 rasm. Faollashtirilgan to‘r-ob’yekti 
6.6
rasm. Ob’yektni mo‘ljallash uchun to‘rdan foydalanish 
9. Create (yaratish) Buyruqlar panelidagi Geometry (geometriya) tugmasiga 
bosing, ro‘yxatdan Standard Primitives (standart primitivlar) variantini tanlang, 
Teapot (choynak) tugmasiga bosing, sichqon ko‘rsatkichini to‘r-ob’yekti ustiga 
bosib choynakni quring. Sahna taxminan 3.7 rasmdagiday ko‘rinishga ega bo‘ladi. 
Endi, ob’yekt qayerda qurilishidan qati nazar, u to‘r-ob’yekti bo‘yicha 
mo‘ljallanadi, toki, yangi to‘r ob’yekti qurilib faollashtirilmagunicha.
10. To‘r-ob’yekti faolligini bekor qiling. Views (ko‘rinishlar) menyusidan, 
Grids (koordinat to‘rlar) buyrug‘ini tanlang, keyin Activate Home Grid (ob’yekt-
to‘rni o‘chirish) buyrug‘uni tanlang.