Qayta tiklanuvchi energiya manbalari

«Bochka» tipidagi quyosh kollektori
Ushbu tipdagi qurilmadan foydalanishda qulaylik yaratish uchun uni shafof 
oynali yashik ichiga joylashtirish kerak. Atrofi shaffof oyna bilan qoplangan 
bochkadagi suv yaxshi isiydi ammo sovushi sezilarli darajada sekinlashadi. 
Bochkanining quyosh tushmaydigan tomonini issiqlik izolyatsiya vositasi 
(penoplen, sun’iy paxta va h.k) bilan qalin qilib qoplab berkitish mumkin. Bunday 

---

130 
qoplamali bochkadagi suvning qizishi osonlashadi suvdagi issiq harorat uzoqroq 
muddatga saqlanishi mumkin.
5.3.4. Metall trubkalardan yasalgan quyosh kollektorlari 
 
Bunday geleotizim Bolgariyalik olim S. Stanolov tomonidan 1989-yilda 
yaratilgan. Qurilmaning tarkibiga quyidagi elementlar kiradi: ikkita bir xil blokdan 
tashkil topgan quyosh kollektori (zarurat bo‘lganda ularni kattasiga almashtirish 
mumkin). U issiq suvni yig‘ish qurilmasi; avankameradan iborat (5.19-rasm). 
5.19-rasm. 
Tayyor holatda yig‘ilgan geleotizim qurilmasi

---

131 
Ushbu tipdagi quyosh isitgichlarini loyihalashda ayni paytgacha kashf etilgan 
ixtirolarning barcha yaxshi tomonlari qabul qilingan.
Masalan:
issiqxona ta’siri
- quyosh energiyasining shaffof oynadan o‘tib bak 
ichidagi suvni istishi va ushbu issiqlikning tashqariga qaytib chiqmasligining oldini 
olish maqsadida uni issiqlik izolyatsiyasiga ega bo‘lgan yopiq qobiq joylashtirish;
Termosifon ta’siri
– gidravlik tizimda isigan suv yoki boshqa suyuqlikning 
hajm jihatdan siyraklashib yuqoriga ko‘tarilishi, o‘z o‘rnini sovuq massaga bo‘shatib 
berib doimiy erkin o‘rin almashininish (sirkulyatsiya) ni yuzaga keltirishi holati 
kabilarni ko‘rsatish mumkin. 
Ta’kidlash joizki, qurilmani ishlab chiqishda: