|
64) Makedoniya İran müharibələri (334-330)
II Filipp Yunanıstanı işğal etdikdən sonra İrana yürüş ərəfəsində sui-qəsd nəticəsində öldürüldü. Onun yerinə 20 yaşlı oğlu İsgəndər (e.a. 336 e.a. 323) keçdi. İsgəndər hakimiyyətə gəldikdən az sonra Fiv şəhərinin əhalisi afinalılarla ittifaqa girərək üsyan qaldırdılar. “Seçilmiş tərcümeyi-hallar” əsərinin müəllifi Plutarxın qeydlərinə görə İsgəndərin əmri ilə Fiv üsyanı yatırıldı. Fiv qarət olundu və yer üzündən silindi. Beləliklə, İsgəndər Yunanıstanda hakimiyyəti- ni bərqərar etdikdən sonra – IV əsrin 30-cu illərinin sonunda Şərqə yürüşə - Əhəməni dövlətinin üzərinə hücuma başladı.
Makedoniyalı İsgəndərin Şərqə yürüş zamanı: M.İsgəndəndər III Daranın muzdlu qoşunlarına qalib gəldi:
E.ə. 334-cü ildə Qranik döyüşündə; E.ə. 333-cü ildə İss döyüşündə.
☞ İsgəndərə ciddi müqavimət göstərın Finiki- yanın Tir şəhəri tutularaq dağıdıldı.
Finikiyanın digər şəhərləri və Misir isə İsgəndərə vuruşmasız tabe oldu (e.ə. 332-ci ildə). Misir kahinləri İsgəndəri firon və tanrı adlandırdılar.
Misirin fəthindən sonra Əhəmənilərlə yenidən müharibəni davam etdirən İsgəndər e.ə. 331-ci ildə həlledici döyüş olan Qavqamela döyüşündə III Daranın qoşunlarına qalib gəldi. III Dara ölkənin şərqinə qaçdı.
E.a. 330-cu ildə III Dara özünün Baktriya satrapi Bess tərəfindən öldürüldü. Beləliklə, İsgəndərin Şərqə yürüşü nəticəsində Əhəməni imperiyası süqut etdi. Az sonra İsgəndər Mərkəzi Asiyada Baktiriya və Soqdiananı tutdu.
E.ə. 327-ci ildə İsgəndər Hindistanın şimal-qərbinə hücum edərək Hind çayına- dək əraziləri öz hakimiyyətinə tabe etsə də, aşağıdakı səbəbdən bütün Hindistanın fəthini dayandıraraq geri çəkildi:
Əhalinin güclü müqavimətinə rast gəlməsi;
Əsgərlərinin yorularaq qüvvədən düşməsi;
62) Romanın Yunanıstan və Makedoniyanı ələ keçirməsi
Roma e.ə. 146-cı ildə Makedoniya və Yunanıstanı, e.ə. I əsrin ortalarında Suriyanı, e.ə. 30-cu ildə Misiri işğal edərək öz əyalətinə çevirdi. Şəhərlər ələ keçirildik- dən sonra qarət üçün döyüşçülərin ixtiyarına verilirdi. Qalib sərkərdə triumfla Romaya daxil olurdu. İşğal olunmuş əraziləri canişinlər idarə edirdilər.
Dostları ilə paylaş: | 
