Qədim Yunanıstan tarixi üzrə mənbələr Qədim Yunanistan tarixi üzrə tarixşünaslıq 3 Qədim Yunanıstan təbii şəraiti

46.Qrakx qardaslarinin herekati
Romanın daxili ziddiyyotlori içorisinde aqrar münasıbətlər o qədər də az əhəmiyyətli məsələ deyildi. Onların ətrafinda aparılan mübahisələr, müna-qişələr Roman1 yeni sarsıntılarla üz-üze qoydu. Mohz aqrar məsələlər ətra-findakı mübahisə Qrakxlar horəkatını yaratdi. Tiberi Semproni Qrakx m.ə. 133-cü ildə xalą tribunu seçilən kimi aqrar Slahatlar proqramı ile çıxıș etdi. Onun qanun layihosi oslində yeni məsole Deyildi. Hələ iki osr yarım əvvel iki xalą tribunu təklif etmişdi ki, ictimai Torpaqlardan – ager publicus-dan yalnız 500 yugere (125 ha) qodor götürmok Olar. Tiberi məhz torpaq sahibliyi haqqında yaddan çıxmış bu qanunu təkrar Etməklə yanaşı, bəzi əlavolər do irəli sürdü. İki iri oğlu olan ailələr üçün bu Norma ikiqat artırıldı. Diger mosolə, islahat nəticəsinde yaranan torpag artq-LArının müsadirə edilib, torpaqsız vətəndaşlara verilməsi idi. Bu sahələr sonRalar onların əlindən alıa bilməzdi. Torpaq artıqlarını müsadirə etmək, on-Ları saholore bölüb, torpaqsızlara paylamaq üçün komissiya yaradıldı ve on-Ara qeyri-məhdud səlahiyyətlər verildi. Bundan əlave Tiberi Qrakx bütür İtaliya əhalisinə vətəndaşlıq hüquqları vod etdi. Lakin təklif edilən islahatla-Rın aparılması asan mosole deyildi ve iri torpaq sahiblərinin qızğın müqavi-Məti ilə qarşılașdı. Onlar qanun layihəsini gözdən salmaq üçün bütün vasitə-Lərə əl atdılar və belə şayiə yaydilar ki, Tiberi torpaqları yenidon bölüb pay-Lamaqla ölkəni qarışdırmaq, dövlətin işlərini pozmaq moqsodini güdür. Ti-Peri buna belə qəzebli sözlorlə cavab verdi: “Italiyada vəhşi heyvanlar da Öz Xüsusi yuvalarına, özlərinin istirahot vo sığınacaq yerlərinə malikdir. Lakin Silah gəzdirib Öz həyatını, ölkənin həzz alması üçün təhlükədə qoyan adam-ÖZLar bu vaxt havadan ve işıqdan başqa heç noye malik deyildir.. Onlar həqi- Qəton də vuruşmuş ve həlak olmuşlar,bu, yalnız başqa adamların dobdəbə-İni ve var-dövlətini qoruyub saxlamaq üçün edilmişdir. Onlar dünyanın ağaSı adlanırlar, lakin elə həmin vaxt onların özününkü adlandıra biləcəyi bir Qarıș torpağı da yoxdur”. Tiberi bu nitqində veziyyotin acınacaqlı olduğunu Göstərmək üiçün başqa təsirli sözlər də işlotmişdi. O, deyirdi ki, sərkərdələr Döyüş çöllərində əsgørlori düşmondən sərdabələri və məbədləri müdafio et-Məye çağıranda, onları aldadırlar. Axı romalların çoxunun nə ata mehrabı,Nə də əcdadlarının sərdabəsi yoxdur. Bu sözlərə heç kəs, hətta onun əleyh-Darları da etiraz edə bilmirdilər.Ona göre do varlılar daha mokrli yollardan istifadə etməyi qərara aldılar.Onlar Tiberinin dostu olan digər tribunu ələ aldilar və bu vasitə ilə qanun la-Yihəsi rədd edildi. Bundan hiddətlənən Tiberi daha sərt qanun layihəsi təklif Etdi. Bu soned iti torpaq sahiblerinden, köhne qanunların oksine, sahib ol-Duqları torpaqları təxirə salmadan azad etməyi tələb edirdi. Bu vaxt o, dekret Verdi ve bu dekreto göre vezifoli şəxslor mosuliyyet qorxusundan Öz vozifo-VO ərini icra etməkdən imtina etdilər. Elə bu vaxt əleyhdarlarında onu öldür- mək fikri yarandı Tiberi başqa çıxış yolu tapmadığından ona mane olan tribun dostu Okta-Vini hakimiyyətdən uzaqļaşdırmağa cəhd etdi ve bu məsələni səsverməyə Qoydu. 37 tribadan 17-si Oktavinin əleyhinə səs verdi, bir triba da buna qoŞulsaydı, məsələ həll olunardı. Oktavi onun könüllü vəzifədən getmok xaHişini rədd etdikdə, Tiberi liktorlar vasitəsilə onu güclə tribunadan așağı Saldı. Bundan sonra aqrar qanunu da qəbul edildi və nəzərdə tutulan komis- Siya da yaradıldı.
Yığıncağa başlamamışdan ovvəl Tiberi xalqa müraciot etdi və öz horəkəTini əsaslandırmaq üçün dolillər gotirdi. Homçinin senatın hakimiyyotini z0-İflotmok niyyoti güdon ve digor qanunların layiholori SOSO qoyuldu. Səsver-Mə vaxtı >ks torəf üstün goldiyindən, yığıncaq səhərisi günə toxirə salndı O, artiq qorxurdu ki, onun evino hicum edib onu qətlə yetirecoklor. Doğru-Dan da varlilar bele qərar çıxarmışdilar. Senatorlar onu sıxışdırmağa başla-Yanda qarışıqhıq düşdü ve Kapitolidə Tiberinin üstünə hücum etdilər. Tiberi-Ni müdafiə edənlərin bir hissəsi döyüldü, bəziləri öldürüldü, qalanlar isə Qaçmağa başladılar. O, özüi də qaçanda yıxıldı vo ayağa qalxanda tribunlar- Dan biri onun başına zorbə endirdi. Beləliklə. Tiberi də öldürüldü. Bu vaxt Onun 29 yașı var idi. Diger 300 nofer de öldürüldü ve cosedlor Tibre atldı. Beləliklə, homin osrdo ilk qan tökülməsi baş verdi Bu hadisadən on il sonra, m.0. 123-cü ilde Tiberinin kiçik qardaşı Qay Qrakx da belə bir mübarizəyə qoşuldu. O, da qardaşı kimi xalq tribunu seçil-di. Qayın toklif etdiyi qanunlarda Tiberi qanunlarında olduğu kimi on on kasıb votəndaşlara torpaq verilməsi, italiklərə də Roma vətondaşları kimi sosver-mə hüququ verilməsi nəzərdə tutulurdu. Bundan əlavə atlılardan da senator hakimlorin sayı qədor hakimlor seçildi ve 600 nəfərdən ibarət qarışıq məh-<əmə təsis edildi. Bu senatorlar üçün ciddi zərbə idi Varlılar yeno do ovveldo olduğu kimi Qay Qrakxa qarşı onun tribun yol-Daşından istifadə etmək üsulunu işə saldılar. Druz onların tələblərinə boyun əyərək tribun hakimiyyətini senatın sərəncamına verdi. Səsvermə saxtalaş-dııldiğından Qay üçüncü defe tribun seçile bilmedi. Sonra onun qəbul et-lirdiyi qanunların çoxu loğv edildi. Hor iki roqib partiya Kapitoliye topla-șanda, Qayı öldürmək istəyirdilər. Əvvolco onun dostu öldürüldü, sonra isə təqib olunduğunu görüb özünün əmri ilə qulu Qayan onun boynunu vurdu. Beloliklo, qotlo yetirilmiş qardaşından 12 il sonra, m.0. 121-ci ilde Qay Qrakx da Öldürüldä.