|
65) E.Ə 4-3 əsrin əvvəllərində Romanın xarici siyasəti
İtaliyanın şimalında yaşayan Qall tayfalarını yunanlar kelt, romalılar isə “qallar” (xoruz) adlandırırdılar. E.ə. 390-cı ildə qall tayfaları Roma ordusunu məğlub edib Roma şəhərinin Kapitoli təpəsi üzərindəki qaladan başqa hər yeri tutaraq dağıtdı. Qallar gecə ikən kapitoli təpəsinə dırmanarkən qazların səsi yatmış Roma sərkərdələrini yuxudan ayıltdı. Beləliklə, “Qazlar Romanı xilas etdi.” Qallar 300 kq qızıl almaq şərti ilə şəhəri tərk edəcəklərini bildirdilər. Bu zaman qalların başçısı öz qılıncını tərəzinin gözünə ataraq demişdir: “Bu məğlubların bəlasıdır”.
E.ə. III əsrin birinci yarısında geniş işğalçı müharibələrə başlayan Roma Cənubi İtaliyadakı yunan şəhərlərini tutmaqla bütün İtaliyanı və yarımadanı özünə tabe edǝrǝk Aralıq dənizi hövzəsini ələ keçirməyə başladı. Romalılar onlar tabe etdikləri tayfaları “Parçala və hökmranlıq et” siyasəti ilə idarə edirdilər.
66)PERİKLİN İSLAHATLARI.
Afina demokratiyasının inkişafında və dövmelətin qüdrətinin möhkəmlən- məsində Periklin rolü böyükdür. Tanınmış nəsildən olan Perikl m.ə. 460-ci illərdə siyasi fəaliyyətəqdan sonra ömrünün sonunda qədər demokratik ilkelərinə sədaqətlə xidmət etmişdi. O, yaxşı təhsil görmüşdü, gör- kəmli natiq, istedadlı dövmelət xadimi və sərkərdə idi. O, daxili idarəetmənin, demokratiyanın təntənəsinə yönəlmiş bir sıra islahatlar həyata keçirmişdi. Aristokratik orqan olan areapaqın süqutuna və Xalq yükümlülüğünün funksiyalarının genişlənməsinə kömək olmuşdu. Helieyada, 500-lər şurasında katılım et- məyə, digər vəzifələri daşımağa görə əmək haqqı ödənilməsi qaydasının tətbiq edilməsi onun adına ilə bağlıdır. Perikl Afinanın, Elladanın siyasi və mə-dani paytaxtına çevrilmişməsi üçün çox iş görmüşdü. Afinalılar onun bu fəaliy- yətinə görə daim ona böyük etimad göstərirdilər. Belə etibarın ən parlaq ifa-dəsi onun 444-cü ildən başlayaraq 429-cu ilə qədər hər il dalbadal birinci strateq kimi yüksək vəzifəyə seçilməsi idi. Bu Afina demokratiyası tarixində ilk hadisə idi, çünki əsas konstitusiya prinsiplərindən biri vəzifəli şəxslərin hər il seçilməsi idi
Dostları ilə paylaş: |
