MÜHAZİRE 8. QİDA RASİONLARINDA VİTAMİNLƏRİN NORMALLAŞDIRILMASININ ELMİ ƏSASLARI Plan: 1) Vitaminlərin təsnifatı və qidalanmada əhəmiyyəti.
2) Müxtəlif əhali qrupunun qidalanmasında məsləhət görülən vitamin
normaları, onların xörəklərdə saxlanılması yolları.
3) Hazır xörəklərin C vitamini aktivliyi və onun yüksəldilməsi yolları. 4) Şirin xörəklərin və içkilərin kütləvi qidalanma müəssisələrində C vitamini
ilə zənginləşdirilməsi.
1) Vitaminlərin təsnifati və qidalanmada əhəmiyyəti Qidalılıq əhəmiyyəti olmayan, ancaq qidada mütləq zəruri olan üzvi maddə-
lərdən biri də vitaminlərdir. Onlar öz kimyəvi təbiətinə görə kiçik molekullu üzvi
birləşmələr olub, orqanizmin maddələr mübadiləsində və onun tənzimlənməsində
mühüm rol oynayırlar. Latınca Vita - "həyat amilləri" mənasında məşhur olan bu
maddələrin varlığı hələ keçən əsrdə müəyyən edilmişdir. İlk tapılan vitaminlərdə
amin qrupları olduğu üçün onlar vitamin adını daşıyırlar. Onları nə zülallara, nə
yağlara, nə də karbohidratlara aid etmək olmaz. Həm də orqanizmin vitaminlərə
olan tələbatı bir o qədər də yüksək deyil, çünki bitki və heyvan məhsullarında
onların miqdarı da çox kiçik qiymətlərlə ölçülür. Onların simvolik adları böyük
latın hərfləri ilə işarə edilir. Bütün vitaminlər iki böyük qrupa bölünürlər: yağda və
72
suda həll olanlara. Yağda həll olan vitaminlərə A. D. E. və K vitaminləri aiddir.
Suda həll olan vitaminlərə isə B qrupu vitaminləri, PP və C vitaminləri aid edilir.
