Qismət meqapolis hüznləRİ
Yüklə 2,11 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
1 Qismət MEQAPOLİS HÜZNLƏRİ 2 3 Kitabdakı şeirlər sürətlə meqapolisə çevrilən Ba- kının yeni kodlarını, şifrələrini nişan verir. Böyük şəhərdəki həkimi, polisi, müəllimi, sürücünü, süpür- gəçini, səfili, ayaqqabı boyayan uşaqları, siqaret satan kişini, fahişəni, tələbəni – hamını və hər şeyi yazmaq kimi qeyri-mümkün cəhd kitabın əsas özəlliyidir. Şəhər sürətlə böyüyür, adamlar getdikcə tənha- laşır. Bu konfliktin arasına Qismət öz şeirlərilə girir. Kitabda müəllifin forma baxımından eksperimen- tal və vizual şeirləri də yer alıb. 4 Аз 2 Qismət MEQAPOLİS HÜZNLƏRİ Bakı, “Qanun Nəşriyyatı”, 2011 168 səhifə. 1000 tiraj. Fotonu Elmin Həsənli çəkib ISBN – 978-9952-26- © “Qanun Nəşriyyatı”, 2011 Бакы, АЗ 1102, Тбилиси прос., ЫЫ Алатава 9 Тел: (+994 12) 431-16-62; 431-38-18 Mobil: (+994 55) 212 42 37 е-маил: инфо@ганун.аз www.qanun.az 5 I bölüm ÇARƏSİZLİK 6 7 1. Uçurum Qapının ağzında bir cüt darıxmaq. Əlimi üzmüşəm ən doğma yerdən... Bakı medalyonu çevirdi birdən əlimi buraxdı. Üzümə baxdı, qaşları çatıldı, yavaşca dedi: Çatdıq. Düş. Bu da uçurum. Baxışlar ümidsiz, köynəklər tərli... Ürəklər daş deyil, dəmirdi, dəmir. Hamı borc istəyir on-on beş manat. Heç kimin cibində səxavət yoxdur. Görəsən, azadlıq yoxdur Bakıda, yoxsa azadlıq var, ədalət yoxdur? 8 Kimsə reklamların diliylə hər gün, qədim bir gerçəyi təkrar eləyir: Çatdıq. Düş. Bu da uçurum. Buğdalı içkilər içdim bir gecə, havanı öskürüb nikotin uddum. O gecə mahnılar kədər dadırdı, o gecə axır ki, ağlaya bildim. O gecə yorulub, taqətdən düşüb, birtəhər dünyanın sonuna gəldim yorğun gözlərimi qaldırıb yerdən, sonuncu ümidin üzünə tutdum: Çatdıq. Düş. Bu da uçurum. Acıb nağıl yedim yuxuya gedim, olmadı... gecəyə düşdüm, yox oldum. Bir taksi saxladım köhnə jiquli, sür dedim benzinin bitənə qədər. Üç cibim varıydı, 10 manat pulum, bir də gözlərimdə qoca bir kədər. Taksist hər cibimə bir kağız atdı. Susdum. Eynəyimi taxdım, oxudum: Çatdıq. Düş. Bu da uçurum. Başımı götürüb getdi ayağım, şüşə külqabılar dolmuş şəhərə... 9 Hamının saçında bəyaz varıydı, hamının üzündə “qismət beləymiş...” Qədəhlər doluydu, limonlar hazır, hamının dilində “iç, qardaşım, iç...” Getdim, qarşıdakı yollar qurtardı, arxamda dilləndi keçmiş mənzərə: Çatdıq. Düş. Bu da uçurum. 10 2. Sevginin gözləri Vanqa Beşinci mərtəbədə yaşayan ərgənlik qız hər səhər qarşı binanın doqquzuncu mərtəbəsindən düşən işıqla açar gözünü. Elə ki qalxdı və yudu əl-üzünü, çayı qaynatdı, süfrəni açdı, elə ki tələsik çayını içə-içə, yağ-balını yeyə-yeyə guya otağın havası dəyişsin deyə pərdələri çəkər, pəncərələri açar üzü doqquzuncu mərtəbəyə. Otağın havasından çox öz havası dəyişər Qızın içinə bir işıq düşər işıq düşər doqquzun eyvanındakı siqaret közündən... 11 Maqnit kimi dartar qızı doqquzuncu mərtəbə. Dartılar doqquza tərəf ürəyi, saçları, əlləri, gözləri… az qalar qanadlanıb uçsun. Birdən qızı atası-anası çağırar, qardaşı çağırar. Bax onda mıxlanar, elə həmin eyvana mıxlanar qızın ürəyi, saçları, əlləri, dizləri… Doqquzuncu mərtəbədə siqaret çəkən cavan beşinci mərtəbədə gördüyü qıza baxar, düşünər, arvadını səsləyər, deyər: “beşinci mərtəbədə qalan qız kor deyil ki?“ “Bilmirəm”, – deyər arvadı, “Nə olub ki?“ “Hər səhər bizim eyvana elə baxır, elə bil, heç nə görmür…“ 12 3. Eskalatorun altındakı qadına Kişilərin repressiyaya qadınların depressiyaya düşdüyü illərdə yazılan məktublara bənzəyir bu qadın. Soyuq, əsəbi və kədərli… Gözlərindəki təqvimdə yoxdur sabah, dünənlər isə bugünə oxşar… Düşənləri daha çox sevir bu qadın çünki uzaqlaşmaqla məşğul bütün çıxanlar. Dost xəyanəti kimi acıdır səsi. Elə bil, 13 evlərə qarğış deyir zəlzələ dilində. Bilmirəm onu uzaqlara aparacaq qatarı gözləyir, yoxsa ölümü öz şüşə kabinəsində?.. Gözləri eynəkli, əlləri daim kitablı oğlanların yanında axmaq qızları görəndə yəqin düşünür ki, metro relsləri heç vaxt qovuşmaz... Kişilərin repressiyaya qadınların depressiyaya düşdüyü illərdə yazılan məktublara bənzəyir bu qadın. Soyuq, əsəbi və kədərli… Gözlərindəki təqvimdə yoxdur sabah. Dünənlər isə bugünə oxşar… 14 4. Exchange Xoşbəxtlik endirimli dükanlarda, “Azercell”in kampaniyalarında yoxdu. Çay puluna bulvarda öpüş satır polislər, “İdiot”da tum çırtlayır adamlar.... Bu şəhərdə uşaqların alınmayan oyuncaqlarda əlləri yox, gözlərinin izi qalır... Təklik qəpik-quruş olsa xərcləməyə nə vardı ki... 15 Nə Milli, nə İsveçrə banklarına sığmaz içimdəki təklik. Bir ömürlük və bir ürəklik xırdalayın bu təkliyi nooolar... Çətindir dünyanın ən ağır daşınmaz əmlakı təkliklə yaşamaq. Mən inflyasiya istəyirəm! Qardaş, bu şəhərdə heç kimin bu təkliyə xırdası yoxmu? 16 5. Ümid və Penelopa Yorğun olanda, halsız olanda, pulsuz olanda, işıq pulu yığanlar qapını döyməkdən yorulanda, hansısa jurnalist blokda vurulanda, su gəlməyəndə, kəsiləndə qaz, içimdə dingildəyəndə alkoqol nəfəsli etiraz, futbol-proqnozu yandıranda, özümü “eybi yox...”lara inandıranda, uzanıb tavana baxanda key kimi, bu adamyeyən darıxmağın 17 təpəsindəki gözü çıxartmaq istəyirəm Odissey kimi... Penelopa, tikdiyini bu gecə də sök Troya artıq yoxdu... 18 6. Başıbəlalı Ürək dəyirman kimi işləyir. Hər gün min əzab üyüdürəm… Bir başıbəlalı zəifliyim var ki, xırda şeyləri ürəyimə salıb çox böyüdürəm. Niyə o qız istehzayla gülümsədi şerimi eşidəndə, saçlarımmı çox dağınıqdır yoxsa çox şair görünürəm? Niyə o oğlan dedi ki, şeir yazırsansa acından öləcəksən... 19 Niyə diplomlar bitirmək haqqında sənəddir, başlamaq haqqında yox? Niyə başlamaq üçün bitirmək haqqında sənəd lazım? Deyəsən fəlsəfə sual verməkdən başlayırdı axı, hə? 20 7. Getməyin qeyri-mümkünlüyü Bəzən heç nəyə əl vurmadan çıxıb getmək istəyir adam. Darıxıb bir gün evdən başını götürüb, bir az qonşu pəncərədəki qızı, bir az qızın gözlərindəki özünü götürüb, şkafdan əlcəyin əllərini, eynəyin gözünü götürüb getmək istəyir. Güzgülər üzün üçün darıxacaq deyə, arxanca ancaq işıqlar baxacaq deyə, özündən qabaqdakı kölgəsini ötmək istəyir adam. 21 Bəzən dünyadakı təkrar səhərlərdən, yorğun axşamlardan bezib, bütün, bütün adamlardan bezib dəli bir axtarılmaq həsrətilə itmək istəyir adam. Həmişə harasa getmək... Məsələn, Parisə, Londona, İstanbula, açıq kosmosa, Marsa, Aya... Bəzən istəmədən gedir adam, məsələn, dərsə, işə, görüşə – o dünyaya... 22 8. Aydınlıq Yağış səhərəcən yağsın şəhərə, Hamının dərdini yusun aparsın. Quşlar qonaq gəlsin mavi Xəzərə, Balıqlar evinə yosun aparsın... Ölüm qapımıza elə gəlsin ki, Birini alanda, biri qayıtsın... Uşaqların üzü elə gülsün ki, Mərmilər utanıb geri qayıtsın. Yağış səhərəcən yağsın şəhərə, Titrəsin evlərin navalçaları.... Yağmur mələkləri enmişkən yerə, Verək aparsınlar tapançaları... 23 Bir qızın eyvanda əlləri donsun, Qız durub boylansın küçəyə bir də... Çətirsiz bir oğlan islanıb dursun, Qız gözü küçədə darıxan yerdə... Oğlan o küçəyə çəkdikcə keşik, Səkidə titrəyən kölgə islansın. Asfaltdan su içən qonur bir pişik, Çətirsiz oğlanla birgə islansın. Bir gün hamımıza elə gəlsin ki, Yağışlar yağırsa hər şey düzələr... Sinoptiklər çıxıb xəbər versin ki, Sabahdan adamlar sevinə bilər. Yağış səhərəcən yağsın şəhərə... 24 9. Yağmurda gəzinti / / / / / / Ax/şam təkba/şıma / təşvi/şlə / / əl-ələ / tutuşub Şəhə/rdə, yağı/şda, n/imdaş pla/şda / / / / / Öpü/şənl/ərin / tə/laşıyla / siqa/ret ç/əkir, / g/əzişirəm. / Ax/şam/ şəhər / kond/uktor / çəkməsi / qədər bulaşıq / / / / və çəti/rsiz bir / eynə/klin/in eynəyi / qəd/ər ya/ş. / / / / / Məl/əklər / ordusu / şəh/ərə tərəf / damcı-damcı az/almada, / / / şüt/üməd/ə maş/ınlar,/ qaçış/ma/da uşa/qlar. / / / / / 25 Ağ/aclar saçlarını, / binalar qırışlarını / yumaq / yarışında... / / / /şəhərin hər / qarışında / / / / / g/özləri / yaş/ar/ır kü/çə/lərin. / / / / darı/xıram... / / / / / / / / / / / / / Bu/ axşa/m / / / / / / keçm/işi düş/ünürəm. / / / / ya/dıma nə/sə /düşü/r... / / / / / /ü/şüyü/rəm... / / / / / / / / / / / / / / / / /İç/imdə / bir şeir, / / / / / / / /baş/ımda bir eşq, / / / / / / / / p/laşım / ya/ş, / / / / / / / / / qarş/ımda b/ir yo/l... / / / / / / / /çətirli / cütlü/klərə / baxı/b isl/anır/am / ya/vaş- yav/aş... / / / 26 10. Mifologiya Evə işığı birbaşa günəşdən çəkmək, suyu Atlantik okeandan. Əbədi suyumuz gəlsin, işığımız yansın. Adam bəzən istəyir inansın… Hədiyyə istəmək Parisdən Eyfeli, Romadan Pizanı xatirə kimi. Nyu-Yorkdan Azadlıq heykəlini oğurlamaq. Dinamit qoymaq nəzir qutularına, pirləri yıxmaq, dağıtmaq baxmadan ağına-bozuna. 27 Bakının köynəyini açmaq ki, şəhər nəfəs alsın. Adam bəzən istəyir inansın… “Eh...” – demək dünya boyda bir “Eh...” Nə sən ona, nə o sənə, nə külək Bakıya, nə Bakı küləyə olmasa da cavabdeh yağışlı havalarda papaqsız, çətirsiz qaçmaq küçələr boyunca. İctimai yerlərdə heç kimi düşünmədən öpüşmək dəlicə. Adam bəzən istəyir inansın... Bu şeri oxuyub bəyənməyənlərlə, razılaşmayanlarla razılaşmamaq. Susmaq və düşünmək ki, “əşşi, nə isə qalsın...” Adam bəzən istəyir inansın... Adam bəzən istəyir inansın... 28 11. Manekenin saçları Şampun reklamındakı Manekenin saçından başlayır Gözəllik salonlarının cibi. O saç mətbəxlərdə “açıq qalan” qaz... Özündən savayı hamının olan, Yorğanlar altında qarımış qızın, Özgə gəlinlərin toyundan qabaq – Yorğan-döşək yunu sırımış qızın, Tavanda yellənən aqibətidi. Aqibətin xeyir, ay qonşu qızı Maneken saçından asılmış gözəl, Məzarı mətbəxdə qazılmış gözəl, Kədərli bir alın yazısı kimi – 29 Tavanın alnına yazılmış gözəl. Aqibətin xeyir, sonun mübarək Döşəməyə düşən yaşıl tərliyin, Kəndir boyunbağın, bərəlmiş gözün Kəfənin mübarək, donun mübarək. Mavi ekranların üfüqlərində Bakirə gözünlə gördüyün hər şey Təpədən-dırnağa sabun köpüyü... Sinifdə qalmadın, Allaha şükür, Bu taydan o taya ip atıb keçdin, İndi tətilindi, ay qonşu qızı. Bu “yeni ulduzlar”, bu “çal-çağırlar”, İçi fahişələr, üzü fağırlar Sənin qatilindi, ay qonşu qızı. Reklamlar başını yaman yedilər, Qismətin olmadı yuva, ev-eşik. Sənin şkafından – o gün dedilər, – Boş şampun qabları çıxıb – bir yeşik... 30 12. Qadın və onun qərarı Qadın. Kirayə ev. Və pəncərəsi... Yenə dirsəklənib boylanır yola. Küçədə cütləşən itlərin səsi, Otaqda oyanmış şirin bir bala. Bomboşdur qadının baxdığı səki, Çəkdiyi “ah”lardan tərləyib şüşə. Tilov gözlərini yola atıb ki, Bəlkə, gözlərinə bir ümid düşə... Birdən ağlamağa başlayar uşaq, Qadın diksinərək ətrafa baxar. Dartıb küçədəki tilov gözləri, 31 Tələsik o saat yerinə taxar. Gedər qucağına alar uşağı, Qışqırıb deyər ki: sus, səsini kəs! Nə tənbeh, nə isti ana qucağı Qarnı ac körpənin səsini kəsməz. Qadın söyər, söyər öz körpəsinə Gedər itlərəcən söyüş xətləri. İtlər susmayanda insan səsinə, Qadın itə dönüb söyər itləri... Bir söz də saxlamaz qadın sabaha, Sabah lazım olar söyərəm deyə. İtlərdən qurtarıb keçər Allaha, Başlayar Allaha qarğış deməyə... İtlər hürüşdükcə körpə ağlayar, Ağlayar, az qalar gözləri çıxsın... Qadınsa Allahı belə qarğıyar: “Allah, bu Allahın evini yıxsın!“ Əsəbdən itirər qadın özünü, Axar dodağına içindən keçən. İtlər eşidəndə “Allah” sözünü, Qorxudan susarlar axirətəcən... Boşalar qadının qəzəb kisəsi, 32 Min dəfə təkləşər o tək otaqda. Küçədə kəsilər itlərin səsi, İtlər susan kimi susar uşaq da... Allah qəzəbindən sıxar dişini, Şimşəyin səsilə qışqırıb, gedər İtlərin yarımçıq qalan işini, O gecə qadına tapşırıb, gedər... 33 13. Şəhərin ən qoca fahişəsinə Görmüsən dünyanın min cür üzünü, Hansıdı qardaşın, atan, gözəlçə? Bir qarın çörəkçün hər gün özünü, Qucaqdan-qucağa atan gözəlçə – Tulla o qədəhi, saxla gülməyi Gülmə ağlamağı, ağla gülməyi... Hardandı boyalı dodaqlarında, Bu oğraş qəhqəhə, fahişə gülüş? Sırğa olmayıbmı qulaqlarında, Sərxoş kişilərin söydüyü söyüş? Bəlkə, nə vaxtsa sən də sevmisən, Səni də yandıran odun olubdu, Yaxının olubdu, yadın olubdu? 34 Nikotin qoxulu, şampan köpüklü Gümüş bilərzikli, qızıl üzüklü Sənintək, bəlkə də, milyonlarca qız, Ana yox, birbaşa “qadın“ olubdu. Çirkli çarpayıda ləkəli işıq... Sənin dünyandakı həsrət başqadı. Təcrübəqarışıq, şəhvətqarışıq Müştəri başqadı, qiymət başqadı. Üzüyü kim taxıb o barmağına? Əmidi, yoxsa ki, dayı, bilinmir. Açarı pul olan “eşq otağına”, Girib-çıxanların sayı, bilinmir. Gəlib müştərilər yüz cür biçimdə, Lənət həm ağına, həm qarasına... Kişi ah-ufları sənin içində, Qarışıb çarpayı cırıltısına. Ölsən deyəcəklər günahı çoxdu, Qadınsan, özünü diri satırsan. Sən namus satmırsan xəbərin yoxdu, Dünyaya gəldiyin yeri satırsan... Saqqızın şirindi, dilinsə zəhər, Canınla görürsən gördüyün işi. 35 Min kişi dadmısan indiyə qədər, Bananlı, vişnəli, almalı kişi... Küçələr tökülür danışığından, Küçələr dilinə qurdtək daraşıb. Nikotin, alkoqol qarışığından, Səsin kişiləşib, üzün qırışıb Keçmiş zamandasan qoca Fahişə. Hər gecə bir kişi altında qalan, Döşəmə Fahişə, xalça Fahişə. Adamlar üstünə çıxıblar, ancaq Kədərinə ortaq çıxmayıb heç kim. Çılpaq bədəninə baxıblar, ancaq Dərdli gözlərinə baxmayıb heç kim. Gözəl gözlərini yorğun eləyib, Quduz kişilərə yoldaş səkilər. Axxx! Bilsən kimləri pozğun eləyib, Bu qəddar səkilər, oğraş səkilər... Ümid öldürmüsən, sevgi boğmusan, Əzbər öyrənmisən tənha qalmağı. Bütün səkilərdə ölü doğmusan, Qismətin olmayan ANA olmağı. 36 Səkinin bacısı, küçənin qızı Gündoğmaz ölkənin sönmüş ulduzu, Hər gecə başına uçulur damlar. Göyərmiş üzündə, al yanağında, Yaşıl boyadığın dodaqlarında – Üçrəngli bayrağı “öpür” adamlar. Çoxundan millisən azəri qızı... 37 14. Bakı üçün elegiya Bakıya toxundum... əsdi ürəyim, Toxunmaz olaydım, Bakı dəyişib. Geyinib əyninə dekolte geyim, Burnu kiçilibdir, dodağı şişib... Burdan milyardlarla qonaq ötürüb, İndi öz-özünə qonaq şəhərim. Röyadan plastik burun götürüb, Aygündən silikon dodaq, şəhərim. Açıb yarıyacan öz sinəsini, Biabır eləyib məni bu şəhər. Kəsib, qayçılayıb gödəkcəsini Geyinib əyninə mini, bu şəhər. 38 Götür bu dəsmalı, sil o boyanı, Səndən olmayana daha qoyma qol. Tulla geyindiyin o dikdabanı, Bir az balaca ol, amma Bakı ol. Hər küçən, hər evin qürbət kimidi Hüznün, yalqızlığın paytaxtı şəhər. Bəlkə də, Bakı bir qədim gəmidi, Dayanıb Bakını gözləyir Xəzər?.. Şirinlik qalmayıb şirinliyindən, Qadınlar soyunub çıxır şəhərə. Mavi ekranların dərinliyindən, Masmavi “kişilər” axır şəhərə... Axır mavi-mavi bəyaz yalanlar, Utanır, qızarır bəyaz qalanlar, Qırmızı-qırmızı mavi olanlar, Gündə bir boyanı yaxır şəhərə... Bakının yəhəri özündə deyil, Dolanır özgənin atında Bakı. Bir günə Dubayda kökələnlərin, Həm özü, həm cibi “göy” gələnlərin, Dikdaban geyinmiş göydələnlərin, Qalıb ayağının altında Bakı. 39 Bitib iqtidarı, qurtarıb gücü, Səsini itirmiş yalquzaq kimi. Dilənçi uşağın pul yığmaq üçün, Asfalta qoyduğu boş papaq kimi – Kimdənsə mərhəmət umur bu şəhər. Çırpmır üstündəki torpaqdı, gildi, Qanmır ki, o əvvəl belə deyildi, Bir Allah bilir ki, son neçə ildi Xəzərdə üzünü yumur bu şəhər... Hər tində ümidə bir qəbir qazan, Adama xəcalət çəkdirən şəhər. Şairi acından şeirlər yazan, Mollası villalar tikdirən şəhər Neyləyim sevməyə bilmirəm səni... Bir ömür gözünü yollara dikən, Tənha qadınların möhnəti Bakı. Pullu kişilərə baxıb “ah” çəkən, Pulsuz kişilərin qisməti Bakı – Bu şeri sənə ağlamışam... 40 Yüklə 2,11 Kb. Dostları ilə paylaş:
|