Qo’qon xonligi amir olimxon hukmronligi davrida reja: I. Kirish II. Asosiy qism XIX asr boshlarida Qo’qon xonligi

Qushbegi (mirishkor) – ov paytida xonga hamrohlik qiladigan 
mansab egasi. Qushbegining ovchi itlari, lochin va burgutlari bo„lib, ov 
paytidagi xonning dam olish jarayonlariga ham bu shaxs javobgar bo„lgan. 

Salomog‘asi – xon nomidan xalqqa salom beruvchi. 

Kitobdor – saroy kitobxonasi uchun javob beradigan amaldor. 

Risolachi – elchilar va ularning xat-xabarlariga javob berish uchun 
mas‟ul bo„lgan saroy amaldori.
9

Jam’og‘a – xonning suhbati, qabuli hamda bazmlariga ishtirok 
etuvchilarga xabar berib, chaqirib keladigan saroy amaldori. 
9
N. Jo‟rayev ,, o‟zbekiston tarixi‟‟ sharq-1998 

---


Jarchi – xalq yig„iladigan ommaviy joylarda xonning farmon va 
buyruqlarini jar solib (baland ovoz bilan) e‟lon qiladigan shaxs. 

Chopquchi – pichoq yasovchi, xon saroyidagilar uchun qurollar 
(pichoq, xanjar qilich) yasab, qo„rchi vazifasini ham bajargan. 

Shotir – xon rikobi oldida yuradigan hizmatchi, odamlarni xon 
kelishidan xabardor etib, ularni ta‟zimga chorlab turgan. 

Udaychi – xon rikobi oldida yurib, uning sha‟niga baland ovoz bilan 
maqtovli so„zlar va hamdu sanolar aytib boruvchi hizmatchi. 
YUqoridagi amal va mansab egalari o„z hizmatlari evaziga yillik maosh (pul, 
ot, qo„y, g„alla ko„rinishida) olganlar. Bundan tashqari, ularga tegishli yer-mulklar 
ham berilgan. 
Butun o„rta asrlar musulmon davlatlarida bo„lgani kabi Qo„qon xonligidagi 
musulmon ruhoniylari ham alohida imtiyozlarga ega bo„lgan ijtimoiy tabaqa 
hisoblangan. Xonlikdagi davlat boshqaruvida, ta‟lim – tarbiyada, sud ishlarida 
hamda jamiyat hayotining turli sohalarida ularning fikri katta ahamiyat kasb etgan. 
Qo„qon xonligida qo„yidagi diniy va qozixona mansab, unvon hamda amallari 
mavjud bo„lgan: 
