“Qurilish Ekologiyasi” fanidan Kafedra

Sifat nazorati: 
Sementi ishlab chiqarish jarayonida quyidagilar nazorat va sinovlar o’tkaziladi:

barcha turlar va tasniflarning siqishga bo’lgan pishiqligi; 

bug’lantirilgandagi samaradorlik ko’rsatkichlari; 

qotishning boshlanish va tugash vaqti; 

maydalanishining yupqaligi va solishtirma yuzasi; 

yolg’on qotish alomatlari; 

tabiiy radionuklidlar Aeef faolligining solishtirma samaradorligi; 

absolyut shkala foizlarida oqlik darajasi (oq portlandsement uchun).
Nazorat va sinov zavod laboratoriyasida namunalar tanlash uslubi bo’yicha bajariladi. 
Ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarning sifatini ta'minlash maqsadida, zavod ISO 9001 tizimi bo’yicha 
keyinchalik sifat olish uchun zarur bo’ladigan kimyoviy tahlil va fizika-mexanikaviy sinovlar o’tkazilishini 
ta'minlab beruvchi Shveysariyaning "Termo Fisher", Germaniyaning "Inolab", Turkiyaning "Atom teknik" 
yetakchi kompaniyalarining jihozlari bilan jihozlangan.
Zavodning tahliliy laboratoriyasi O’zbekiston Respublikasi "O’zstandart" Agentligi tomonidan attestasiyadan 
o’tkazilgan. 
Quruq qorishmalar va gipsni ishlab chiqarishda Mehnat va atrof-
muhitni muhofaza qilish 
Tosh jinslarini qazib olish va ularni qayta ishlab, turli qurilish 
ashyolari tayyorlash, kurilish-montaj ishlari, ta’mirlash va avtomobil 
yo‘llaridan foydalanishda texnika xavfsizligiga rioya qilish lozim. 
Bunday kurilish ishlarida asosiy e’tibor shovqin-suron va changni 
kamaytirishga qaratilishi zarur. Toshlarni maydalash va tuyishda 
ko‘p miqdorda kremnezem ( S i 0 2) changlari chiqadi. Bu esa inson 
tanasida silikazom kasalligini paydo qiladi. Masalan, granit toshlarini 
qayta ishlaganda (qazib olish, maydalash, tuyish, silliqlash va h.k.) S i 
0 2 changlari 69— 75 %ni, kumtoshda esa 9 3—95 %ni tashkil etadi. 
Ishchilar ishlayotgan muhitni toza tutish nafaqat ishlab chiqarish, 
shuning , qurilishning iqtisodiy samaradorligini ham oshiradi. 

---

Shovqinni kamaytirish uchun uning yo‘liga yog‘och yoki tovush 
o‘tkazmaydigan shitlardan to‘sikutr qurish talab etiladi. Qurilish 
ashyolarini qayta ishlashni avtomatlashtirish, shuningdek iyuvqinli 
texnologiyalarning o‘rniga uzoqdan boshqaruv tizimini joriy etish 
kerak. 
Aksariyat tabiiy tog‘ jinslarini qazib olish ochiqusulda olib boriladi. 
Buning uchun foydali tog‘ jinsi qatlami ustidagi tuproq qatlami olinib 
bir joyga to‘planadi. Keyin tabiiy tosh qazib yoki arralab olinadi. 
Qazish yoki foydali tosh ashyolarni tashishishlarida band ishchilar 
maxsus shaxsiy chang yoki shovqin ushlagichni ishlatishlari zarur. 
Atrof-muhitni muhofaza qilishda bunday texnologiyalar chiqindi 
yoki ikkilamchi resurslarni qayta 
ishlaydigan sikllar bilan ta’minlangan bo‘lishi lozim. Respublikamiz 
mustaqillikka erishgandan keyin, chiqindisiz texnologiyalarni 
investitsiya qilishga katta imkoniyatlar yaratildi. 
Chiqindi va ikkilamchi ashyolarning ko‘payishi hosildor yerlarini 
qisqartiradi, yer osti suvlarini iflos qiladi, ekologiyaga zararkeltiradi.